In het Gentse café en concertsalon De Afkikker kan je niet afkikken, maar naar intieme kamermuziekconcerten gaan luisteren. In een vorige recensie schreef ik over Salon De Graaf, dit salon is nog kleiner en intiemer.

Met veertig luisteraars zit het vol. Gastvrouw Rita De Vuyst is een duivel-doet-al die alle concerten organiseert, inleidt, achter de bar staat etc. De afkikker ligt vlak bij de Blandijn,  midden in de studentenwijk. Met haar tomeloze energie en aanstekelijke enthousiasme slaagt ze er al veertig jaar in niet alleen studenten, maar ook een breder publiek aan te trekken. In de beginjaren was het funk, fusion en jazz. De laatste twintig jaar staat er meer en meer klassiek op de kaart.

Naar aanleiding van de internationale vrouwendag op 8 maart spelen violist Axel Bral en pianiste Katrijn Friant een programma met enkel vrouwelijke componisten zoals Pauline Viardot-García waar het programma mee opende. Ze was bevriend met Chopin. Dat hoor je in haar muziek, net als haar Spaanse en zigeuneroorsprong. Ze schreef vele liederen en werken voor piano en viool. Op haar drieëntachtigste schreef ze nog een opera. De lyrische, sentimentele stukken die we horen, zijn opgedragen aan haar zoon en violist Paul.

Lera Auerbach

Wie onder jullie kent Lera Auerbach? Ik tot vandaag niet, maar voor mij is ze de revelatie van dit programma. Deze vijftigjarige Russische pianiste en componiste trok op haar zeventiende naar New York om er aan de Julliard School te studeren. Een multitalent, ze schrijft ook poezie, tekent en schildert. Intussen toert ze de wereld rond en is, behalve in New York, vooral actief in London en Wenen.

Ze begon piano te spelen op haar vierde, op haar twaalfde componeerde ze al haar eerste opera. Later componeerde ze een andere opera: De Blinden op een tekst van Maeterlinck, waarbij niet alleen de zangers, maar ook het publiek geblinddoekt is. Ze schreef een requiem op Russische teksten van Mandelstam, Blok, Brodsky en Achmatova. Soms eenvoudig, meditatief, soms wild, woest, altijd aangrijpend, muziek die je bij je nekvel grijpt. Lera Auerbach: een naam om te onthouden en te koesteren.

Degelijk en briljant

Na de pauze, waarin Rita iedereen met haar vijf armen bedient, doen Axel en Katrijn verder met een sonate van de derde componiste van vanavond, de Franse Melanie Bonis (1858-1937). Impressionisme met een vleugje exotiek, speels en vaak melancholisch.

Wat ben ik blij u nog eens terug te zien en beluisteren, zei ik achteraf tegen pianiste Katrijn Friant. Het was dertig jaar geleden, toen ze vaak optrad in het toenmalige legendarische concertzaaltje De Rode Pomp. Friant speelt briljant, zoals dertig jaar geleden. Violist Axel Bral, die ook als burgerlijk ingenieur doctoreert, speelt heel degelijk. Het zou misschien wat expressiever kunnen, soms kan hij wat meer uit zijn pijp komen, denk ik. Misschien speelt hij zoals een ingenieur.

Ook eens een concert bijwonen in dit intieme salon? Op 14 april zingt de Poolse baryton Artur Rožek met pianist Martijn Van Sas liederen van Ravel, Poulenc en Brahms. Rožek is een blinde zanger die al vaker te gast was in de Afkikker.

• WAT: Vrouwelijke componisten: Pauline Viardot-García, Lera Auerbach, Melanie Bonis
• WIE: violist Axel Bral en pianiste Katrijn Friant
• WAAR & WANNEER: 10 maart 2024, De Afkikker, Gent
• FOTO: © WE/KC