• Home
  • Over KC
  • Partners
  • Toevoegen evenement
maandag, mei 29, 2023
  • Login
Klassiek Centraal
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
No Result
View All Result
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
No Result
View All Result
Klassiek Centraal
No Result
View All Result

Liederen van de mysterieuze polyfonist Josquin Baston

Helena Gaudeus by Helena Gaudeus
3 augustus 2022
in Cd & DVD, Recensies
Reading Time: 4 mins read
Liederen van de mysterieuze polyfonist Josquin Baston
Share on FacebookShare on Twitter

De vergeten polyfonist Josquin Baston wordt terug herontdekt. Er is weinig over het leven van de componist gekend. Een mysterieuze sluier hangt over zijn naam. Bastons oeuvre wordt door charme, kwaliteit en uitdrukkingskracht gekenmerkt. Floris De Rycker brengt samen met zijn ensemble Ratas del viejo Mundo met hun nieuwste cd een ode aan deze Franco-Vlaamse componist.

Tijd om eerst deze mysterieuze figuur te introduceren… Wie is deze vergeten polyfonist genaamd Baston? Al bij zijn voornaam duiken er de vraagtekens op. Mogelijke opties zijn Josquin, Joannes, Jean of Jo. In de literatuur gaat de voorkeur uit naar Josquin. Vandaar dat ook in dit artikel voor deze schrijfwijze gekozen wordt.

Vermoedelijk behoorde Josquin Baston (1495-1550) tot de vierde generatie van polyfonisten. Dat maakte hem een tijdgenoot van onder meer Adrian Willaert en Cipriano de Rore, twee componisten over wie we hedentendage meer weten. Over zijn geboorteplaats is niets gekend maar musicologen nemen aan dat hij uit het hertogdom Brabant afkomstig was. Zijn twee publicaties met chansons en motetten werden namelijk in Antwerpen (bij Tielman Susato) en Leuven (Petrus Phalesius) uitgebracht.

Ook over Bastons muzikale scholing is niets gekend maar afgaande op zijn stijl wordt vermoed dat hij een Italiëreis heeft gemaakt. Wat zijn professionele carrière betreft, circuleren er verschillende hypothesen. Baston zou in Krakau aan de hofkapel van de Poolse koning Sigismund II August van Polen in dienst zijn geweest. Baston zou veel gereisd hebben en internationaal een reputatie voor zichzelf hebben opgebouwd. Ook aan andere Europese hoven zoals Kopenhagen, Stockholm, Oostenrijk, Saksen en Brunswijk-Calenberg zou hij voor ongekende tijd actief zijn geweest. Over Bastons dood is opnieuw niets geweten.

Er blijven dus vele vraagtekens in het verhaal van deze componist. Waar echter geen twijfel over bestaat, is de kwaliteit van zijn werk. Zo ontving Baston uitzonderlijke erkenning door de Engelse muziekhistoricus Charles Burney (1726-1814). In zijn A General History of Music: From the Earliest Ages to the Present Period, Volume 3 (1789) — wat overigens een van de vroegste pogingen is om een muziekgeschiedenis op te stellen — lijst Burney de namen van “de grootste muzikanten uit Vlaanderen en de Nederlanden” op. In deze lijst vermeldt Burney de polyfonist Baston samen met onder meer Willaert, de Rore en Lupus Lupi. Meer dan een eeuw later duikt Bastons naam opnieuw op. In 1907 vond de Poolse musicoloog Aleksander Poliński zijn naam in de archieven terug. Het is echter slechts met deze nieuwe cd van Ratas del viejo Mundo dat Baston de schijnwerper instapt.

De cd opent met een Vlaams lied Een gilde heeft syn deerne [track 01]. Het is een opgewekt profaan lied. Het snellere tempo keert ook terug in andere profane liederen op de cd zoals Een gilde jent reet laest naer Ghent [track 08]. Alle profane, Vlaamse liederen bevatten deze lichte en opgewekte ondertoon op één lied na. Lyden en verdraghen [track 13] is gezonden in een trager tempo wat beter bij de betekenis van de tekst past.

De Franse en Latijnse liederen zijn in contrast allemaal gekenmerkt door een langzamer tempo. Languir me fais [track 02] is een prachtig vierstemmig chanson In deze uitvoering van Ratas del viejo Mundo gaat een lange instrumentale inleiding aan de tekst vooraf. De zangers van het ensemble zingen de tekst met gepaste intensiteit. In het netwerk van stemmen blijft de tekst steeds helder en verstaanbaar. Een resultaat van Bastons geniale tekstbehandeling gepaard met een klasse uitvoering.

Ook in het Latijnse lied Dum transisset Sabbatum [track 03] brengt Ratas del viejo Mundo met groot allooi Bastons muzikale genialiteit tot leven. In dit langzame lied wordt met textuur gespeeld. De stemmen zetten het lied in en de instrumentatie valt in. Imitatieve, polyfone en homoritmische secties brengen variatie in het weefsel van muzikale lijnen.

Opmerkelijk voor Bastons Franse en Latijnse liederen is dat ze niet in de gebruikelijke formes fixes gecomponeerd zijn. Dit onderscheidt deze componist van zijn tijdgenoten. De drie gangbare formes fixes in de 16e eeuw waren een rondeau, een virelai en een ballade. Deze drie genres van liederen waren gekenmerkt door een vaste muzikale vorm. Baston hanteert geen van deze standaard vormen maar kiest voor een vrijere manier van componeren die gebruikelijk was voor motetten. Stilistisch is zijn profane en religieuze muziek bijna identiek aan elkaar. Het sleutelwoord is bijna.

Het verschil zit hem in de details. Zo zijn deze liederen veel korter dan motetten zouden zijn maar er zijn andere, subtielere verschillen die Ratas del viejo Mundo in deze opnames mooi naar voren brengt om toch het verschil te laten horen. De muzikale frasering is duidelijk afgebakend en ook de ritmische accenten worden in de verf gezet. De leden van Ratas del viejo Mundo etaleren hier duidelijk niet alleen hun muzikale interpretatievaardigheden maar ook hun diepe kennis van Bastons stijl en repertoire. Het perfecte recept voor een aangename beluistering.

 4.5/5
  • WIE: Ratas del viejo Mundo
  • WAT: Baston: Flemish and French Chansons
  • UITGAVEN: Ramée RAM2103
  • BESTELLEN: JPC
Tags: Josquin Baston (ca.1515-ca.1576)Muziek van eigen bodemOuthere MusicPolyfonieRaméeRatas del viejo MundoRenaissanceVocaalVroege muziek
Previous Post

XX Santander International Piano Competition: de 6 finalisten zijn gekend!

Next Post

Voyage in Time

Related Posts

Tragiek met een boodschap van vrede
Recensies

Tragiek met een boodschap van vrede

27 mei 2023
Concerten

Freunde & Freundjes

16 mei 2023
Lunalia 2023: William Blake: visionair
Concerten

Muzikaal eerbetoon aan William Blake: genie of gek

7 mei 2023
Ian Bostridge en Oxalys: de ultieme intensiteit van een liedprogramma
Concerten

Ian Bostridge en Oxalys: de ultieme intensiteit van een liedprogramma

3 mei 2023
Middagconcert op Vrijdag Duo Estrella
Concerten

Duo Estrella in kunstenplek De Graaf

3 mei 2023
Junior Ballet Antwerp: ‘SIGNATURES’
Evenementen

Junior Ballet Antwerp: ‘SIGNATURES’

1 mei 2023
Next Post
Voyage in Time

Voyage in Time

Nisi Dominus

Nisi Dominus

Jaeden Izik-Dzurko wint 1e prijs XX Santander International Piano Competition

Jaeden Izik-Dzurko wint 1e prijs XX Santander International Piano Competition

Bijf op de hoogte

Blijf op de hoogte

Abonneer je vandaag op de nieuwsbrief van Klassiek Centraal net als 3771 andere lezers, en blijf wekelijks op de hoogte van de nieuwste artikelen.

één e-mail per week op donderdag

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Categorieën

  • Boeken (228)
  • Cd & DVD (839)
  • Concerten (871)
  • Evenementen (419)
  • Gouden Labels (55)
  • In de kijker (29)
  • Interviews (109)
  • New Releases (366)
  • Nieuws (590)
  • Onbekend Talent (1)
  • Opinie (23)
  • Recensies (2.008)

Klassiek Centraal is het magazine voor klassiek Muziek, Opera & Dans in Vlaanderen. Klassiek Centraal wordt volledig gemaakt door vrijwilligers. 

Wilt u ook meewerken aan Klassiek Centraal stuur ons dan een bericht via redactie@klassiek-centraal.be

Blijf op de hoogte:

Wekelijks (op donderdag) verstuurd Klassiek Centraal een overzicht van alle gepubliceerde artikelen. Schrijf je snel hiernaast in om niks te missen.

No Result
View All Result
  • aaa radiotest
  • Advertenties voor schrijvers
  • Cookiebeleid (EU)
  • Dashboard
  • Evenementen agenda
  • Evenementen lijst
  • Event ingeven
  • Home 1
  • Home 2
  • Home 3
  • Links
  • My account
  • Nieuws
  • Organizer Dashboard
  • Over KC
  • Partner worden
  • Partners
  • persberichten
  • Privacy verklaring
  • Shop
  • Single event
  • Submit Organizer Form
  • Submit Venue Form
  • test
  • Thank you!
  • Venue Dashboard
  • Vrijwilligers gezocht!
  • Wie is wie
  • Wij bieden aan

© 2020 Klassiek Centraal VZW - Varkensmarkt - 2800 Mechelen - Design en hosting Kyzoe.be.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Cleantalk Pixel

Add New Playlist

Deze website gebruikt cookies om optimaal te functioneren. U vindt onze privacy policy en cookie verklaring hier.