‘Home’, we weten allemaal wat het betekent, maar er is of het is niet voor iedereen een ‘thuis’, laat staan een ‘warm’ thuis. Home sweet home, ook dat kennen we, zoiets als ‘oost west thuis best’. Grote delen van de wereld staan in brand, de stroom ontheemden kent geen einde.

Het Miró Quartet voelt zich artistiek in ieder geval uitstekend thuis bij de muziek van deze vijf componisten, alle Amerikanen, vier van hen – toevallig of niet – winnaar van de prestigieuze Pulitzer Prize. George Walker was zelfs de eerste zwarte Amerikaan die de prijs te beurt viel. Alleen Harold Arlen is bij mijn weten wat dit betreft buiten de prijzen gevallen.

Dat op dit album alleen het tweede deel uit Walkers Eerste strijkkwartet is vertegenwoordigd is overigens niet zo vreemd (al was er voldoende ruimte geweest voor het complete stuk): evenals dat fameuze Adagio uit Barbers Strijkkwartet op. 11 is het ook dit tweede deel dat al spoedig na zijn ontstaan een eigen leven is gaan leiden als Lyric for Strings. En inderdaad: lyrisch is het, dubbel en dwars. In het cd-boekje bekent het ensemble dat het eerst kort voor de opname van het bestaan ervan wist, wat enige verbazing mag wekken, maar deze intens ‘lyrische’ uitvoering doet gelukkig anders vermoeden.

Ook de uitvoering van de overige werken mag er zijn: het Miró voelt zich bij deze zo verschillende stijlen als de spreekwoordelijke vis in het water, te beginnen bij het openingswerk waaraan de albumtitel is ontleend: Kevin Puts’ suite Home. Violist John Largess memoreert in het boekwerkje dat Puts Syrische vluchtelingen in gedachten had toen hij zich aan het componeren zette, maar er spreekt zoveel warme intensiteit uit dat ik mij iedere vluchteling erbij kan voorstellen. In het openingsdeel (de toonsoort C-groot lijkt symbolisch voor het thuiskomen of voor het thuis zijn te staan) zijn er – wel of niet bewust geconcipieerd – onmiskenbare reminiscenties aan die zo bekende melodie uit Schindler’s List Het in microtonaliteit gehulde slotdeel verloopt als een ware wervelwind, harmonisch en ritmisch stevig gekruid, en inderdaad, zoals door de componist aangeduid: ‘dangerously fast’. Dat er desondanks geen noten van de lessenaars zijn afgevallen mag een wonder heten.

Caroline Shaw, de jongste Pulitzer-prijswinaar ooit, is ook in ons land geen onbekende, al gaat de uitvoering van haar Partita for 8 Voices (waarmee ze die prijs won) wel vrij ver terug: naar het Holland Festival van 2019. Microfictions – hier horen we de zes deeltjes van de eerste set – heeft als inspiratiebron zowel de surrealistische schilderijen van Joan Miró (het kwartet is naar hem genoemd) als de interactieve science fiction van de schrijver en journalist T.R. Darling (u vindt het hier op X, vroeger Twitter).

Caroline Shaw in haar toelichting tijdens de wereldpremière van Microfictions Vol. I (Foto: Arts Laureate)

Het was het Miró Quartet dat voor de wereldpremière tekende, op 14 november 2021 in Shriver Hall, Washington DC. Shaw was erbij aanwezig en gaf een uitvoerige toelichting op het werk (alle zes deeltjes kwamen aan bod), waarbij ze tevens memoreerde dat het ‘naturalistische’ stuk tot stand was gekomen in samenwerking met de kwartetleden. Het was midden in de coronaperiode en de daarmee verbonden lockdowns, maar ‘teleconference’ bracht uitkomst.

Over the Rainbow van Harold Arlen in een bewerking voor strijkkwartet van William Ryden vormt de alleraardigste afsluting van dit boeiende programma. Het stuk heeft iets ‘huiselijks’ en bovendien: we kennen het allemaal.

Het Miró werkte ook samen met Kevin Puts, wat dit album een zekere autoriteit meegeeft. Jammer is wel dat het bij het reeds genoemde tweede deel, Molto Adagio, uit Walkers Strijkkwartet is gebleven: er was voldoende ruimte geweest voor het complete werk. Maar het glas is wat dit bijzonder fraaie album betreft wel meer dan halfvol, dat dan weer wel.