Così fan tutte in de Opéra Royal de Wallonie
Zelfzeker en ietwat gluiperig staat Don Alfonso voor het doek opgaat tijdens de ouverture op het toneel. Hij is degene die de draadjes van de intrige in handen heeft, hij sluist de twee koppels doorheen verrassing, bedrog en verleiding en hij zal zich ermee amuseren….
Così fan tutte is een van de drie meesterlijke Da Ponte-opera’s die Mozart componeerde. De opera is als volgt samen te vatten:
Don Alfonso daagt de mannen Ferrando en Guglielmo uit hun verloofdes te testen op hun trouw. De twee gaan er zelfverzekerd op in maar moeten op het einde van de beproeving vaststellen dat de vrouwen, Fiordiligi en Dorabella zich inderdaad door een ander laten inpakken – en dan nog door hun respectieve verloofdes! Maar regisseur Vincent Dujardin geeft meteen aan dat de misleiding waaraan de twee koppels onderworpen zullen worden opgezet spel is. De cynische grap wordt dus op het einde onthuld en de originele relaties hersteld.
Concentratie is in deze opera een sleutelwoord op alle vlakken. Mozart componeerde zijn opera voor slechts zes personages, het verhaal speelt zich af op 24 uur, de scène beperkt zich tot het coloriet van Napels. De regie maakt daar een sterkte van. Het eenheidsdecor wisselt handig door in te spelen op het speelvlak beneden voor de evolutie van het verhaal en boven voor de scènes waarin de twee vrouwen zich vragen stellen over wat hen overkomt. Een romantische achtergrond met bootje evoceert de Napolitaanse baai. De kamerwanden beneden, met mooie taferelen, zijn handig te draaien om personages te laten verdwijnen of verschijnen. De kamer van de vrouwen heeft een vleugje burgerlijke charme. Ook de kostuums, jaren zestig, zijn bijzonder verzorgd en origineel. De jonge mannen komen als verleiders branieachtig voor de dag.
De personenregie geeft de zangers de kans zich helemaal in te leven in de pseudo-naïviteit en in de illusie. Stap voor stap laten Fiordiligi en Dorabella zich meenemen in het misleidende liefdesspel. Ferrando en Guglielmo spelen overtuigend de militairen en de “Albanezen” die hun uiterste best doen de dames voor zich te winnen, tot een huwelijk toe. De enscenering legt daarbij telkens vooral het accent op het amusante maar houdt er de spanning in, zonder scherp of bitter te worden. Ook Despina speelt haar rol als de sluwe handlangster van Don Alfonso bijzonder geloofwaardig.
Het was zeer boeiend kennis te maken met de jonge dirigent Sieva Borzak, die in 2025 de eerste prijs wegkaapte in het Concours International de Direction d’Orchestre d’Opéra van de ORW. Trefzeker gidste hij koor en orkest doorheen de vele nuances van Mozarts partituur, met knappe passages van slagwerk (pauken!) en blazers (hobo, fagot). Ook de zangers bood hij duidelijk goed houvast. Een prachtige prestatie voor een toch wel in al zijn concentratie veeleisend werk.
Francesca Dotto vertolkt de aartsmoeilijke partij van Fiordiligi met aangrijpende emotionaliteit. Haar stem haalt de veeleisende hoge noten en haar bravoure-aria Come scoglio is beslist een hoogtepunt. José Maria Lo Monaco lijkt wel haar speelse zelf als de meer frivole en uitdagende Dorabella, zeker in een aria als E amore un ladroncello. Samen matchen de stemmen van de twee zusjes heerlijk in duetten als Prenderò quel brunettino. Dat matchen van de stemmen geldt trouwens voor alle ensembles in de voorstelling. Ook de mannelijke personages zijn perfect gecast: de zachte maar toch trefzekere Maxim Mironov als Ferrando, de meer flamboyante Vittorio Prato als Guglielmo. José Maria Lo Monaco geniet duidelijk van de vinnige geslepenheid die ze in de diverse gedaantes van Despina kan tentoonspreiden! Marco Filippo Romano als Don Alfonso bespeelt heerlijk zijn autoriteit als aanstoker van de “farce”.
Of Mozart met zijn dramma giocoso Cosí fan Tutte een lichte opera schreef over een ironische grap met partnerruil of een tragische over afscheid en verlaten? Deze vraag blijft de aantrekkingskracht van dit werk en net als Don Alfonso heeft het publiek er zich mee geamuseerd.
