Dionysos Now! is terug met meer spannende polyfonie

Onze website is vernieuwd, geef zelf je evenementen in. Heb je een fout gezien. Mail ons!

Dionysos Now! is terug met meer spannende polyfonie

5 maart, 2023
Helena Gaudeus

Met de Adriano-serie brengt Dionysos Now!, opgericht door Tore Tom Denys, de muziek van polyfonist Adriaen Willaert opnieuw tot klinken. Het ensemble wil een breed publiek warm maken voor deze Roeselaarse “Michael Jackson van zijn tijd.” We bespraken reeds eerder Adriano 1 & 2. Nu met Adriano 4 belicht het ensemble een ander genre uit Willaerts oeuvre: de passie.

Tore Tom Denys is de drijfveer achter dit project. Hij en Adriaen Willaert (ca.1490-1562) delen de geboortestad Roeselare. Bij zijn collegamuzikanten is deze stad volledig onbekend maar waaneer Denys vermeldt dat het de geboorteplaats van de 16e-eeuwse componist Willaert is, knikken ze instemmend. Willaerts naam is wereldberoemd. Reden te meer vond Denys om een ensemble op te richten om zijn muziek te eren.

Tot nu toe stond op elk album een mis centraal. Dionysos Now! opende deze serie met de Missa mittit ad virginem. Het tweede bracht de Missa sex vocum super ‘benedicta’ en album 3 Missa ippolito. Nu is het tijd voor iets nieuws. Op dit album brengen ze Willaerts Johannespassie. Een werk dat na de dood van de componist niet meer uitgevoerd werd maar nu dus opnieuw opleeft.

Bij een passie denken we al snel aan de befaamde passies van J.S. Bach. Of misschien aan andere, minder gekende barokke passies zoals die van Heinrich Schütz. Willaerts passie is echter anders dan deze latere voorbeelden. Contrapunt en instrumentale continuo liggen hier niet aan de basis en personages worden niet door slechts een vocale stem vertolkt. Dit is een polyfoon werk. Verschillende vocale lijnen vormen stemmenweefsels en meerdere stemmen werken samen om een personage te verklanken. Zo is de evangelist vierstemmig, Jezus driestemmig en het volk zelfs zesstemmig uitgewerkt.

Het geheel is niet dramatisch zoals bij Bach maar sereen. Deze passie opent verbazend homoritmisch waarbij de verschillende stemmen in eenzelfde ritme zingen. Daarna wordt Willaerts subtiele genialiteit steeds duidelijker hoorbaar. Als kleine, afgebakende secties klinken de verschillende personages a capella. Hierbij dienen textuur (het aantal stemmen en de verhouding ertussen) als indicator van welk personage op dat moment zingt.

Wat meteen opvalt, is de heldere tekst. Deze is opmerkelijk verstaanbaar. Dit is zeker een verdienste van hoe Willaert deze passie componeerde maar ook Dionysos Now! komt deze verdienste toe. Al in mijn bespreking van Adriano 1 & 2 wees ik op hun bewonderenswaardige articulatie en de geweldige dynamische balans tussen de verschillende stemmen. Deze zorgen voor een glasheldere gezongen tekst waarbij je op elke individuele stem kunnen focussen en perfect kan meevolgen. De zangers van Dionysos Now! zijn duidelijk vertrouwd met het repertoire van Willaert en dat vertaalt zich in een sublieme luisterervaring.

 4.7/5