Jan Depreter is geen doorsnee gitarist. Virtuoos, componist, pedagoog, artistiek leider – zeker. Maar bovenal is hij een muzikale bruggenbouwer: iemand die zoekt naar verbinding, daar waar klank en kwetsbaarheid elkaar raken. In aanloop naar het Antwerpen Gitaarfestival 2025, dat hij cureert rond het thema Out of the Box, spraken we met hem over zijn roots, zijn muzikale visie, het onderwijslandschap en de toekomst van de gitaar.
Wat drijft deze man, die zovele rollen combineert en toch steeds vertrekt vanuit één verlangen: echt menselijk contact?
Een klank als een knuffel
“Het begon met een omhelzing,” zegt hij. Niet virtuositeit, maar warmte trok hem als kind naar de gitaar. Hij luisterde naar platen van Brel, Brassens en Moustaki – stemmen die niet indruk wilden maken, maar troost boden. Wat binnenkwam, was niet de tekst, maar de begeleiding: de gitaar als zachte nabijheid, als menselijke klank.
“Het voelde als een knuffel,” zegt hij.
Op zijn achtste kreeg hij zijn eerste gitaar van de Sint. De muziekschool volgde al snel. Zeven jaar lang kreeg hij les van Marc Verlinden, een leraar die hem niet naar competitie dreef, maar naar liefde voor het ambacht. “Hij speelde een bepalende rol in mijn liefde voor de gitaar.”
Vorm zoeken, stem vinden
Zijn opleiding liep via Leuven, Antwerpen en uiteindelijk Den Haag – waar hij vond wat hij miste: structuur, hoge standaarden, gerichte begeleiding. In Vlaanderen botste hij als jonge, ambitieuze student op een gebrek aan visie binnen de conservatoria.
In Den Haag lag de lat hoger. Grootheden als David Russell en Manuel Barrueco openden telkens nieuwe perspectieven. Hij leerde niet alleen spelen, maar ook denken over muziek.
Tussen erkenning en stilte
In 2006 won hij het prestigieuze Printemps de la Guitare. Het betekende internationale erkenning, platencontracten, buitenlandse tournees – zelfs een voorschot op zijn eerste huis. Belangrijker nog: hij bouwde een netwerk van collega’s en vrienden voor het leven. Maar net toen alles in een stroomversnelling kwam, werd het stil. Een zware handblessure, drie operaties. “Ik dacht dat ik nooit meer zou spelen,” zegt hij. Toen hij zijn hand op de scanner zag, moest hij wenen. Familie en vrienden hielpen hem overeind. Chirurg De Coster reconstrueerde zijn hand, terwijl iconen als Assad, Russell en Ghiglia hem moreel en muzikaal bleven steunen. De crisis werd geen einde, maar een herontdekking. Kwetsbaarheid geen zwakte, maar een poort naar diepere emotie.
Muziek als adem, als evenwicht
Zijn repertoire stelt hij samen als een chef-kok. “Een concertprogramma is als een maaltijd – met contrast, nuance, rust.” Componisten als Villa-Lobos en Turina staan naast hommages aan Julian Bream, en eigen werk dat intuïtief ontstaat. De rode draad? Oprechtheid.
“In 1998, bij mijn afstuderen in Antwerpen, maakte ik een lijst met projecten die ik wilde realiseren. Ik heb dat lijstje nog steeds.” Sommige ideeën kwamen van buitenaf – Turina, bijvoorbeeld, was een voorstel van de platenmaatschappij. Toch blijft het een spanningsveld: artistiek verlangen versus een tanende CD-markt. “Niemand heeft nog een CD-speler,” zegt hij. “Flashy, bewerkte video’s zijn de norm geworden. Maar waar blijft de inhoud?” En dan is er de stilte. “Stilte is de ruimte waarin muziek wortel schiet. Waar interpretatie en emotie tot leven kunnen komen.” Hij verwijst naar acteur Gary Oldman, die hem leerde hoe beelden en teksten je in de juiste gevoelsstaat kunnen brengen. “Als ik een stuk niet met volle overtuiging kan spelen, verdwijnt het uit het programma. Zonder pardon.”
Onderwijs: tussen vorming en vervlakking
Na meer dan dertig jaar lesgeven ziet Depreter ook de schaduwzijde van het hedendaagse muziekonderwijs. “De smartphone heeft het leerproces fundamenteel veranderd. Alles moet snel, zichtbaar, resultaatgericht.” Sommige structuren noemt hij “muzikale kinderopvang” – goedbedoeld, maar zonder échte ondersteuning. “De kennis van klankvorming en rechterhandtechniek gaat verloren. Muzikaliteit is geen kwestie van noten per seconde, maar van kleur, gelaagdheid, subtiliteit.”
Antwerpen Gitaarfestival 2025 – Out of the Box
Sinds 2009 bouwt Depreter aan het Antwerpen Gitaarfestival, dat is uitgegroeid tot een van de meest toonaangevende in Europa. Editie 2025 belooft een mijlpaal te worden. Namen als Yamandu Costa, Grisha Goryachev en Sönke Meinen tekenen present in een programma dat genregrenzen overstijgt. Wat is ‘klassiek’ nog? “De gitaar is groter dan één etiket.”
Nieuw dit jaar zijn lezingen, workshops, een uitgebreide luthierexpo met stille proefruimtes, en het innovatieve Guitar Speed Dating: vijftien gitaren in een halve cirkel, elk kort voorgesteld met hetzelfde luisterfragment. Daarna kunnen bezoekers in stilte vergelijken en met de bouwers in gesprek gaan – allemaal gratis. Ook het Guitar Heroes-orkest keert terug: een samenwerking tussen amateurs, professionals en muziekscholen, onder leiding van Stijn Denys. “Voor gitaarstudenten is samenspel geen evidentie. Dit project verandert dat.”
Balanceren tussen droom en dossier
Tussen subsidies, partnerschappen en culturele veranderingen voelt Depreter de druk. “Elk jaar stel ik me de vraag: hoe lang houd ik dit nog vol?” De digitale wereld is vluchtig, de middelen beperkt. En toch blijft hij dromen. Van nieuwe opnames, samenwerkingen, orkestprojecten. Er ligt een plan klaar rond Julian Breams arrangementen van Albéniz en Granados. Maar de twijfel blijft: wat is het nut van een klassieke cd in het streamingtijdperk? “Iedereen kijkt naar trendy 30-secondenfilmpjes. Dat is niet meer voor mij.”
Epiloog – De lucky penny
Backstage, tijdens een concert. Jan is zenuwachtig. David Russell merkt het, legt een hand op zijn schouder. “En ik dan? Ik moet ná jou spelen.” Hij overhandigt Jan zijn lucky penny, een klein muntje dat hij al jaren bij zich draagt. “Ik heb het nog steeds,” zegt Depreter. Dat gebaar vat alles samen. Vertrouwen. Menselijkheid. Een gedeeld moment van kwetsbare kracht.
Meer dan noten
Als uitvoerder, docent, componist en curator blijft Jan Depreter geloven dat muziek meer is dan de som van haar noten. Muziek is adem, stilte, betekenis. En het Antwerpen Gitaarfestival 2025 wil dan ook meer zijn dan een concertreeks. Het is een uitnodiging. Om te luisteren. Te verbinden. Te ervaren. Met elke snaar. Voor elke ontmoeting.
