Niet zo’n grote opkomst als andere jaren voor deze persvoorstelling van vier nieuwe uitgaven van Musique en Wallonie. Natuurlijk hoofdzakelijk Franstalige collega’s en experts. Jammer, want zo’n organisatie die het bewaren en promoveren van het Waals muzikaal patrimonium als missie heeft bestaat er in Vlaanderen eigenlijk niet. Wat is nieuw in hun catalogus?
Ze hebben voor het eerst – en heel fier- een CD uitgebracht met werk van Josquin des Prés. Op de vraag waarom, was het antwoord heel kort: omdat Josquin een Waal is. Er valt over Josquin veel te vertellenen en niet alleen dat hij afkomstig is uit Henegouwen. En dat deed ook de Amerikaanse musicoloog én zanger Jesse Rodin. Hij dook in en rond het oeuvre van de componist om definitief uit te maken wat van hem is, niét van hem is of misschien van hem. Op deze verzamel-cd brengt hij met zijn ensemble Cut Circle enkel motetten en chansons waarvan Rodin honderd procent overtuigd is dat Josquin ze schreef. En hij wil daarmee ook een einde maken aan de discussie over hoeveel composities dat ‘Josquin corpus’ nu omvat. Met zijn Josquin Research Project, waarbij hij dat werk musicologisch, digitaal en met behulp van ook filologen analyseerde, kwam hij uit op 106. Veel minder dus dan het tot nu toe algemeen aangenomen aantal van 346 werken aan hem “toegeschreven.” Maar misschien nog belangrijker is wat je te horen krijgt op deze cd, hoe hij Josquin met zijn ensemble uitvoert. Met bijzondere aandacht voor de gevoeligheden van de teksten, de juiste tempi, zonder welke interpretatie ook, enkel zoals ze exact genoteerd staan. Met zijn uitvoering beweert Jesse Rodin een nieuwe klank aan het oeuvre van Josquin des Prés te geven. Het bewijs? Luister naar die sonoriteit!
Musique en Wallonie heeft ook aandacht voor een andere “Belg” uit de Renaissance, Roland de Lassus, meester van de vocale polyfonie. Maar dit keer gaat het – heel origineel – om transcripties van dat werk en wel voor luit. Hét populairste instrument in de 16e eeuw, goedkoop en handig. En vooral, de luit kon die vocale stemmen globaliseren in één polyfone klank. Bovendien kon je bij de melodische lijn versieringen aanbrengen. Historisch gezien kan je zo de luit ook zien als gangmaker voor de ontwikkeling naar de instrumentale muziek. Indertijd waren de componisten, “de geleerde scheppers”, de beroemdheden, nu lijkt het er meer op dat de performers, “de speelmannen“ van toen, de sterren zijn. Hier is de Argentijnse luitiste Evangelica Mascardi de stersoliste en je kan haar virtuoze spel horen zowel op alt en sopraan luit en er zijn ook transcripties bij voor tenor en bas luit. Op de cd staan ook nog composities van andere tijdgenoten-propagandisten van luitmuziek, o.a. Vincenzo Galilei en Giovanni Terzi. Ontdek de volle glorie van dit uitzonderlijke instrument “met zoveel troeven en mogelijkheden”.
Van de Luikse componist Joseph Jongen bracht Musique en Wallonie al meerdere cd’s uit. Nu is het een dubbele cd met het slot van hun integrale met zijn liederen. En wel met niemand minder dan sopraan Sarah Defrise, recent nog gelauwerd als “Jonge Musicus van 2021”. “Fêtes Rouges” is de titel en een verwijzing naar de bloederige oorlog waarvoor Jongen gevlucht was naar Engeland en zijn jonge vriend en dichter Franz Hellens naar Nice. Hij stuurde Jongen een reeks antimilitaristische gedichten. Hopend op vrede zette de pacifistische Jongen ze op muziek, zijn lange opus 57. Voor de liederen van zijn opus 29 zocht Jongen teksten bij o.a. Victor Hugo, Emile Verhaeren en Baudelaire. Doorheen deze uitgave kan je zijn muzikale ontwikkeling volgen, vanaf zijn vroegste lied toen hij zeventien was, van Franse Romantiek over post-Wagneriaans en Debussy naar een eigen synthese, stellen de auteurs. Voor deze toch uitzonderlijke cd is zelfs gewerkt op basis van manuscripten. En over de vertolking kunnen we alleen maar de prachtige stem van Defrise loven.
En dan heeft de organisatie in hun reeks “Historische opnames” nog iemand uit de vergetelheid willen halen. Het gaat om een al te bescheiden violist, Alfred Dubois, die leraar en mentor was van de veel bekendere Arthur Grumiaux. Hij gaf hem gratis les want hij wist wat het was afkomstig te zijn uit een nederige familie. Zelf speelde Dubois ooit om den brode in cinemazalen maar op latere leeftijd toerde hij de wereld rond en was in die interbellum jaren beroemd om zijn zachte en voorzichtige glissando’s.
Het uitgeven van zo’n reeks uiterste verzorgde (de tekstboekjes!) en toch gespecialiseerde cd’s kan moeilijk rendabel zijn, maar als het vrijwaren van muzikaal erfgoed kan dat alleszins tellen!
COMPONIST: Josquin des Prés
WAT: Motets et chansons
UITVOERDERS: Cut Circle onder leiding van Jesse Rodin
COMPONIST: Roland de Lassus
WAT:Io ti vorrei contar… (Transcriptions pour Luth)
UITVOERDERS: Evangelica Mascardi, Luit.
COMPONIST: Joseph Jongen
WAT: Fêtes Rouges. Intégrale des mélodies nr.2
UITVOERDERS: Sarah Defrise [sopraan] en Craig White [piano]
COMPONIST: Vieuxtemps, Franck, Ysaÿe, Jongen…
WAT: Violon
UITVOERDERS: Alfred Dubois [viool] en Fernand Goeyens [piano]
