Een hedendaagse kijk op Beethoven
201 jaar na de première van Beethovens iconische Negende Symfonie brengt de Belgische componiste Annelies Van Parys een nieuw werk, “Fantasie”, dat een actuele reflectie biedt op zijn oproep tot broederschap. In een tijd waarin de roep om bewapening en defensie steeds luider klinkt, zoekt Van Parys de kracht van het individu tegenover de massa. Haar compositie plaatst Beethovens meesterwerk in een hedendaags perspectief en gaat in wereldpremière tijdens de Beethoven 9-concertreeks van Symfonieorkest Vlaanderen onder leiding van Kristiina Poska, met het Ests Filharmonisch Kamerkoor en ensemble Revue Blanche.
Alle Menschen werden Brüder?
De inspiratie voor “Fantasie” komt voort uit het vierde deel van Beethovens Negende Symfonie. Van Parys integreert subtiele verwijzingen, waaronder de beroemde frase “Alle Menschen werden Brüder”, waardoor de connectie met Beethovens werk herkenbaar blijft. Terwijl de symfonie lange tijd als een universeel symbool van vrede en verbondenheid werd beschouwd, is Beethovens boodschap vandaag urgenter dan ooit. In een Europa waarin het wij-zij-denken en oproepen tot bewapening domineren, stelt “Fantasie” de vraag of het individu zich kan verheffen boven de massa en weerstand kan bieden aan de krachten die verdeling en conflict voeden.
Individu versus massa
Van Parys benadrukt dit spanningsveld door het ensemble Revue Blanche, bestaande uit slechts vier muzikanten, in dialoog te laten treden met een imposant orkest en koor. “Het was voor mij essentieel om de tegenstelling tussen een kleine, kwetsbare groep en de overweldigende massa muzikaal tot uitdrukking te brengen,” zegt de componiste. Dit concept weerspiegelt de dagelijkse spanning tussen individualiteit en collectivisme, waarbij een solistisch ensemble het opneemt tegen een indrukwekkende groep van ongeveer 100 musici en zangers.
Een hoopvolle boodschap voor de toekomst
Net als Beethoven wil Van Parys met “Fantasie” een hoopvolle boodschap overbrengen. Samen met schrijver Gaea Schoeters onderzocht ze hoe we kunnen blijven geloven in een positieve toekomst, zonder in naïeve utopieën te vervallen. Het werk eindigt met een open interpretatie, waarin het publiek zelf kan reflecteren op de vraag hoe broederschap en individuele kracht samen kunnen bestaan in een wereld vol tegenstellingen.
“Fantasie” nodigt de luisteraar uit om na te denken over de rol van het individu in een steeds luidruchtigere maatschappij. Kan één stem opwegen tegen een collectief? En hoe kunnen we ondanks onze verschillen bouwen aan een toekomst waarin broederschap geen utopie blijft? De première van dit werk belooft een krachtige, muzikale ervaring te worden die zowel esthetisch als inhoudelijk tot nadenken stemt.
