Welja, je zou kunnen zeggen dat er een Armeense Chopin was. Toen de Frans/Poolse componist-pianist in 1849 overleden was, was het ook voorbij met zijn bijzondere heel eigen stijl. Er zijn wel componisten die beïnvloed werden en / of zich inspireerden op Chopin, maar niemand deed het zoals de Armeense componist en pianovirtuoos Stéphan Elmas (Smyrna, 24 december 1864 – Genève, 11 augustus 1937).
Wie kent hem eigenlijk, die vandaag zelden tot nooit uitgevoerde Stéphan Elmas? Deze Armeniër studeerde, werkte en leefde eerst in Oostenrijk en later in Zwitserland. Componist, gevierd succesvol pianist, leraar, maar helaas ook zo goed als doof geworden. Een leven vol kunst, maar ook lijden, niet alleen door de doofheid, maar op latere leeftijd vooral door het Armeense drama (1922, de brand van zijn geboortestad Smyrna die in Turkse handen viel en vier dagen later afbrandde).
Heghine Rapyan, een Armeense concertpianiste, brengt Elmas terug tot leven met een opname in een zeer fraaie uitvoering van een aantal werken van de vergeten componist. De titel van de cd is de enig juiste omschrijving en samenvatting van alles waar de componist voor staat: ‘Chopin Of Armenia’. Meteen bij het eerste stuk denk je iets van Chopin te horen dat je om een of andere reden nog nooit eerder ergens hoorde, niet op cd, niet op een concert, niet op de radio of TV noch op een of ander netwerk boordevol muziek. Het is ongewoon, jaren na de dood van Chopin heeft er iemand, mogelijk dankzij zijn goede relatie met Franz Liszt en met een aantal Franse pianisten, de draad opgenomen en het werk van Chopin behoorlijk verdergezet. Het maakt van Elmas eigenlijk een vol romantisch componist die allicht door zijn gehoormiserie wat is blijven hangen in een muzikaal verleden stijlperiode. Op een of andere wijze kan je zeggen: goed zo want zo kreeg de wereld een soort vervolg aan de veel te vroeg overleden Frésdéric Chopin.
Wie beter dan Heghine Rapyan kon deze opname verzorgen? Als getalenteerde pianiste en als volksgenote van Elmas, kan ze zich bijzonder goed inleven in de werken. Chopin is haar ook niet vreemd en zo kom je tot een zeer aaibare uitvoering die je vanaf de eerste tot de laatste noot ononderbroken wil beluisteren. Het is heerlijk, dromerig, o zo romantisch, soms wat stroperig maar net niet teveel, soms ook vol zware ernst, wat droefheid en geladen. Rapyan laat al die rijkdom vloeien in de mooiste klanken die een piano kan weergeven. Geniet van deze opname!
