Johann Sebastian Bach, wie kent hem niet? Wie kent Dimitri Arnauts-Kolokolov wel? Midden het groen van Kampenhout, de gemeente waar de familie Van Beethoven haar wortels had en nog heeft, zit ergens op een zolderkamer een onbekende componist haast ononderbroken de noten aan elkaar te rijgen.
Door een ’vind ik leukje’ op een of andere post op een sociaal netwerk zag ik ‘componist’ staan bij een mij onbekende naam. Nooit van gehoord dan ooit een Arnauts in onze klas in de lagere school, maar die was het zeker niet. Wat doe je dan? Even neuzen op het wereldwijde web waar ik een website en muziek vond. De muziek die er op te vinden is, ademt van voor naar achter, van achter naar voor en langs alle kanten Bach uit. Het is eens wat anders, in deze tijden toch? Een componist die teruggrijpt naar de tijd van toen en dat niet onder stoelen of banken steekt. Een mailtje, een telefoontje, een afspraak. Koffie met gebak. Het moest dus wel goed worden!
Het is moeilijk te geloven, maar de bijna 50 jarige componist is nog nooit echt ernstig ergens aan bod gekomen. Hij behelpt zich met eerder beperkte middelen om het ene werk na het andere uit zijn hoofd te persen en te vereeuwigen op notenbalken. Het toeval wil dat hij net voor ik hem contacteerde, hij de Duitse pers haalde, met – alweer – een niet uitgevoerd werk. Dat dankt hij aan een compositie die hij opgedragen heeft aan paus emeritus Benedictus XVI. Hij kon dit werk ‘In honorem Benedicti XVI’ op het juiste adres doen belanden, al hoorde de paus het niet. Twee dagen na aflevering van het muzikaal eerbetoon overleed Benedictus XVI. Het bracht de romanticus met barokke inslag in de kranten en wie weet, wordt hij nu eindelijk wel eens uitgevoerd zoals het hoort: niet digitaal via de computer, maar door een orkest, live in de concertzaal of kerk.
Een kerk is misschien wel de ideale plaats want 90% van de overtuigd gelovige christenmens Dimitri Arnauts zijn werken zijn religieus geïnspireerd. In Bachs tijd de normaalste zaak van de wereld, vandaag zowat de uitzondering op de uitzondering. Wie schrijft er nu voor een zo goed als leeggelopen kerk nog muziek? Er kan een boompje over opgezet worden want niet alle religieuze muziek is geschreven om tijdens een eredienst uitgevoerd te worden. Een mens moet ook niet perse overtuigd christelijk zijn om gegrepen te worden door religieuze muziek en niet alleen omwille de melodie, maar ook omwille de tekst.
Arnauts is gedreven en praat er lustig op los. Tijdens het gesprek komen tal van onderwerpen aan bod, niet alleen muzikaal. De componist heeft ook wat met architectuur bijvoorbeeld en gepassioneerd vertelt hij hoe hij de dingen ziet, net als in de beeldende kunst, de literatuur, het leven. Hij heeft een zeer dominant schoonheidsgevoel, een drang naar harmonie, evenwicht, melodie, logische stroomlijnen, natuurlijke kleuren, eenvoud en de rijkdom dat dit allemaal geeft. Het (te) abstracte is hem vreemd, zeker in zijn muziek. En toch is hij niet verstard of dweperig vastgelopen op Bach of Beethoven, zijn andere muzikale afgod.
Hoezeer Bach in bijna al zijn werken op een of andere wijze aanwezig is, Arnauts is tegelijk soms opvallend hedendaags, niet wat de moderne compositietechnieken betreft, wel in het neerzetten van iets nieuws dat de sporen van vele eeuwen muziek componeren in Europa in zich draagt en laat horen dat er nog steeds plaats is voor iets nieuws.
© mt
Op Spotify, YouTube en op Arnauts’ eigen websites, kan je werken – toch al snel 300! – van zijn hand beluisteren. Het is jammer dat hij zich moet behelpen met elektronica. Een echt orkest, en het mag gerust ineens een groot symfonisch zijn gedirigeerd zoals Karl Richter dat deed midden de 20ste eeuw, is zijn wensdroom. Vandaag Bach op zijn Richters? Dat kan niet meer, het moet puristisch zijn met een beperkte bezetting want Bach had niks anders ter beschikking dan een handvol musici en zangers. Arnauts houdt echter van die volle romantische bezettingen, zeker zoals Karl Richter er Bach mee uitvoerde. Sommigen gaan dit niet aanvaardbaar vinden want een vloek tegen de historische uitvoeringspraktijk. Anderen gaan er misschien toch nog eens lekker van genieten, al dat niet onderuitgezakt in de luie zetel. Luisteren naar een breed uitgesponnen, wollige Bach, mag dat niet? Arnauts vindt van wel, temeer omdat hij er zeker van is dat Bach met een veel groter ensemble aan instrumentalisten en zangers zou gewerkt hebben, had hij er de beschikking over gehad. Spreek dat eens tegen?
Wat de uitvoeringspraktijk en de interpretaties van de werken van Bach betreft, het gaat hier uiteindelijk niet om Bach, maar om Dimitri Arnauts-Kolokolov zijn werken en die zijn van deze tijd. Een tijd waar gecomponeerd wordt voor alle soorten instrumenten, ook ‘historische’. Da’s de luxe die we nu genieten. Als je luistert naar Arnauts zijn composities, dan hoor je dat het meer vraagt dan een klein ensemble waar Bach het noodgedwongen moest mee doen. Een groot orgel – dat mag dan bijvoorbeeld een groot Bachorgel zijn zoals er nu een staat te schitteren in de Sint-Michielskerk in Leuven – en zeker een orkest, dat is wat veel van Arnauts zijn muziek vraagt.
Wie durft het aan om een en liefst meerdere van Dimitri Arnauts zijn composities te programmeren? Het publiek zal mee oordelen en het zal me niet verbazen, mocht het om meer vragen. Geef deze bezielde creator een kans!
Website: Dmitri Arnauts – Kolokolov
YouTube kanaal: https://www.youtube.com/@dimitriarnauts3352
Spotify: https://open.spotify.com/artist/5PpEZI5Eljz6FChB8xLCZq
