“Kan iemand van Klassiek Centraal komen?”, zo luidde de voorzichtige vraag van de getalenteerde dirigent Gabriel Hollander. “Er wordt een werk in wereldpremière gebracht van een jong student compositie en het concert wordt gespeeld door het pas opgerichte Etesiane Orkest. Da’s een orkest van studenten van zowat alle conservatoria in ons land.” Daar kan geen nee op gezegd worden. Iets nieuw moeten we kansen bieden en een keer gaan luisteren, is niet teveel gevraagd.
Zondag 23 april zaten we op de beste plaatsen in de hopelijk weldra gerestaureerde concertzaal van het Brussels Conservatorium. Veel volk van alle leeftijden beantwoorde de lokroep van de jonge veulens die het beste van zichzelf zouden geven tijdens het debuutconcert van het nieuw opgerichte Etesiane Orkest, een initiatief van dirigent Gabriel Hollander.
Een jong acteur opent de avond, gsm in de hand, babbeltje slaande. Zo weet iedereen meteen: gsm uitschakelen! De acteur maakt er een grappige boel van en “verwijt” de aanwezige ouders de opvoeding van hun kinderen. “Je ziet wat er van gekomen is he, nu zitten ze daar op een podium!” Veel gelach in de zaal, mijn oren tuiten, bijna tinnitus opgedaan want net achter mij zit een wel zeer enthousiaste jonge dame te gillen naar die mooie podiumacteur: “Alexandreeeeee”. Boodschap begrepen.
Eindelijk nog eens Melodie
Het vol orkest – het Etesiane Orkest is een vol symfonisch orkest – opent met de wereldpremière van ‘Mosaïque’ van de student compositie José Lebreuilly. Meteen een naam om te noteren want als je op zoek bent naar een componist met talent voor een knappe opdracht, ben je bij hem aan het juiste adres. Een bescheiden jonge kerel die weet wat muziek is, die weet wat een orkest is. Wat een verademing! Dit zou ik nu eens écht ‘hedendaags klassiek’ willen noemen, in de zin van waar ‘klassiek’ voor staat: iets van alle tijden, blijvend omdat het zo mooi is.
Lebreuilly trakteert de luisteraar op tonaliteit, met respect voor de muziek, de klankkleuren van de verschillende instrumenten, de harmonie, de melodie, de emotie. Ja, een fraai mozaïek, zeker weten!
Je krijgt voor een keer niet een resem vraagtekens en wordt niet aan het denken gezet “wat zou die componist eigenlijk willen?”, neen, je krijgt een symfonisch staaltje van wat vandaag gelukkig terug kan. Meer en meer componisten grijpen naar tonaliteit en harmonie, naar lijnen die zinvol zijn. Het is hoopvol.
De componist schrijft over zijn werk het volgende:
“Dans cette pièce, créée spécifiquement en tant que préambule pour la 6ème symphonie de Tchaïkovski, j’ai voulu écrire quelque chose qui rappelle la diversité d’atmosphères caractérisant les multiples mouvements d’une œuvre symphonique plus longue. Ce travail, organisé comme une confection de courtes vignettes, a été une occasion de jouer sur les contrastes, les effets de perspectives, et de rassembler différents langages et époques musicales.”
(“In dit stuk, speciaal gemaakt als preambule voor Tsjaikovski’s 6e symfonie, wilde ik iets schrijven dat herinnert aan de diversiteit aan stemmingen die kenmerkend zijn voor de meerdere delen van een langer symfonisch werk. Dit werk, georganiseerd als een confectie van korte vignetten, was een gelegenheid om te spelen met contrasten, de effecten van perspectieven en om verschillende talen en muzikale periodes samen te brengen.”)
Graag geven we u nog mee dat het ging om een compositieopdracht waar de componist alle vrijheid werd gegeven op slechts één element na: hij moest in het werk op een of andere wijze de schakel maken naar Tchaikovsky’s zesde symfonie waarin hij, wat mij betreft, 100% gehaald heeft.
Publiek bijna té enthousiast…
Kan een publiek te enthousiast zijn? Welnee, in dit geval was dat niet, maar het was in elk geval meer dan aangesproken door de sterke uitvoering van Tchaikovsky’s Pathétique, zijn zesde en laatste symfonie. De Rus vond het zelf maar niks, een werk om te vergeten. Daar is hij in mislukt. Het is niet vergeten. Het publiek vindt het nog steeds veel meer dan ‘niks’. Zou dit werk nu niet kunnen bijdragen aan het bekomen van vrede een paar duizend kilometers oostwaarts van ons kleine land? Ook al is het vierde deel een soort anticlimax van het majestueuze derde deel, het is te mooi en kan als staalkaart dienen voor de Russische cultuur die – gelukkig maar – niet zo barbaars is als nu soms wordt voorgedaan. Misschien zou het zelfs goed zijn wat meer Russische muziek te programmeren om de ogen van de strijdende partijen en dan vooral die van de leiders aan beide kanten, te openen. Ach ja…
De dirigent had het jeugdige orkest stevig in de hand en dat bleek onder meer uit het twee keer te vroege volle applaus na het eerste en het derde deel. Het bleek nog meer op het einde: een bisnummer moest absoluut en die kreeg het publiek met een herhaling van de finale van het derde deel van deze symfonie.
U heeft me begrepen, beste lezers, het was mij een plezier de zondagavond door de regen naar de zaal te stappen en om voldaan deze lofrede te schrijven. Want lof, dat is wat al de mensen die deze avond mogelijk maakten, verdienen.
WAT: 6de symfonie van Tchaikovsky – wereldpremière Mosaïque van José Lebreuilly, speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerd
ORKEST: Etesiane Orkest o.l.v. Gabriel Hollander
WANNEER: zondag 23 april 2023
WAAR: Grote zaal van het Koninklijk Conservatorium van Brussel
FOTO’S: © BRG
