Halka, een opera om te ontdekken

Het Theater an der Wien-Das Opernhaus is het derde operahuis van Wenen. Het onderscheidt zich van de Staatsoper en de Volksoper door zijn repertoire (veel opera’s uit het barok-repertoire en minder bekende werken) en zijn stagione systeem. In december stond er Halka van de Poolse componist Stanislaw Moniuszko op het programma naast Giustino en Rodrigo van Händel.

Stanislaw Moniuszko (1819-1872) wordt beschouwd als de vader van de Poolse opera. Zijn twee, buiten Polen best bekende werken zijn Halka uit 1848 (tweede versie 1858) en Straszny Dwor (Het spookslot) uit 1865. Blijkbaar werd Halka reeds in 1956 België geïntroduceerd in een Franse versie maar werd nooit in het repertoire opgenomen. Dit gebeurde evenmin in Wenen waar de Volksoper in 1965 een scenische versie van het werk presenteerde. Om de opera van Moniuszko opnieuw in Wenen op de planken te brengen koos het Theater an der Wien voor een coproductie met het Teatr Wielki Opera Narodowa Warschau. Het is de artistieke directeur van de nationale opera van Warschau Mariusz Trelinski die Halka ensceneerde met de medewerking van Boris Kudlicka (decor), Dorothée Roqueplo (kostuums), Tomasz Wygoda ( choreografie), Marc Heinz (licht) en Bartek Macias (video).

Het libretto van Wlodzimierz Wolski situeert de handeling in een rijk landgoed in het zuiden van Polen op het einde van de achttiende eeuw. Halka is een eenvoudig dorpsmeisje , verleid en daarna verlaten door Janusz die nu op het punt staat te trouwen met Zofia, de dochter van de rijke grondbezitter Stolnik. De enscenering van Mariusz Trelinski verplaatst de handeling naar het einde van de 20^ste eeuw, in en rond een luxueus hotel. Blijkbaar werkt Halka daar als meid of kamermeisje en realiseert ze zich niet wat er allemaal rondom haar gebeurt: de voorbereidingen voor het huwelijk van Janusz en Zofia. Halka gelooft nog altijd in Janusz’ liefde voor haar. Dit tot woede en wanhoop van Jontek die echt van Halka houdt en haar wil beschermen. Trelinski presenteert het hele gebeuren als een boze droom van Janusz, gevangen in het draaitoneel dat het hotelcomplex voorstelt, waarin personeel en gasten rondlopen, waar Halka een miskraam krijgt en uiteindelijk zelfmoord pleegt. Een soberder enscenering zou duidelijker en overtuigender geweest zijn!

Jammer, want de Amerikaanse sopraan Corinne Winters, de vorige jaren in verschillende partijen in de Vlaamse Opera bewonderd, was een ontroerende Halka, broos en kwetsbaar meisje dar haar liefde en wanhoop uitte met haar expressieve sopraanstem maar als personage soms verloren liep in en opgeslorpt werd door het drukke scenische gebeuren. Jontek, de man die van haar houdt maar Halka’s verliefde verblindheid voor Janusz niet begrijpt, werd met temperament en tederheid vertolkt door de gevierde Poolse tenor Piotr Beczala die zijn woede en liefde uitzong met zijn gouden tenor en dramatische kracht. Janusz, schuldig en laf werd overtuigend vertolkt door Tomasz Konieczny met vrij ruige bariton. Alexey Tikhpmitov gaf Stolnik de nodig autoriteit en Natalia Kawalek was zijn verwende , onwetende dochter Zofia, met frisse sopraan. De leden van het Arnold Schoenberg Chor gaven stem en présence aan de genodigden en het hotelpersoneel. Lukasz Borowicz dirigeerde het ORF Radiosymphonieorchester Wien in een spanningsgeladen uitvoering met kleur en dramatisch elan en liet de mazurka wervelen!

WAT: Halka, opera van Stanislaw Moniuszko, libretto Wlodzimierz Wolski
WIE: Stemmen: Corinne Winters, Piotr Beczala, Tomasz Konieczny, Alexey; koor: Arnold Schoenberg Chor; orkest: ORF Radiosymphonieorchester Wien; dirigent: Lukasz Borowicz; enscenering: Mariusz Trelinski; decor: Boris Kudlicka; kostuums: Dorothée Roqueplo; choreografie: Tomasz Wygoda; belichting: Marc Heinz; video: Bartek Macias
PRODCUTIE: Theater an der Wien met het Teatr Wielki Opera Narodowa Warschau
WAAR & WANNEER: Wenen, Theater an der Wien, 17 december 2019