Op donderdag 24 april zakte het Orchestre National de Lyon af naar de Henry le Boeufzaal te Brussel. Op het programma stond Mendelssohns Tweede Vioolconcerto en Bruckners Zevende Symfonie. Solist van dienst was Julia Fischer.
Het geheel stond onder leiding van chef-dirigent Nikolaj Szeps-Znaider. De laatste keer dat ik deze combinatie Mendelssohn – Bruckner live hoorde, was in de Sint-Baafskathedraal te Gent, weerom met een Frans orkest, het Orchestre National de France o.l.v. éminence grise Kurt Masur met als solist Joshua Bell.
Aangezien ik Nikolaj Szeps-Znaider reken tot de beste violisten van zijn generatie, maar hem nog nooit als dirigent aan het werk gezien had, waren mijn verwachtingen hoog gespannen.
Onmiddellijk viel op hoe het orkest aan zijn lippen (lees: dirigeerstokje) hing. Het orkest speelde de ziel uit zijn lijf en wist meermaals het publiek te ontroeren. Wanneer je in BOZAR tijdens beide werken een speld kan horen vallen, spreekt dit boekdelen.
Julia Fischer is een dame die er staat. Ze weet wat ze doet. Alleen jammer dat Mendelssohns wondermooie concerto een iets te aardse interpretatie kreeg en het sprookjesachtige element echt wel naar de achtergrond verdrongen was. Haar interpretatie was ook compleet anders dan Szeps-Znaiders eigen cd-opname als solist. Uiteindelijk is dit natuurlijk een kwestie van smaak en doet dit niets af aan de uitmuntende kwaliteiten van deze geweldige soliste.
Met een bisnummer van J.S. Bach, die Mendelssohn uit de vergetelheid gehaald heeft, was de link tussen de vijfde evangelist en Gods minnestreel na de pauze mooi gelegd.
Ik wil hierbij mijn bewondering uitspreken voor het orkest dat nagenoeg foutloos deze symfonie gespeeld heeft. Het viel ook op dat deze muziek Szeps-Znaider nauw aan het hart lag. Hij wist zelfs de minder geslaagde finale tot een hoger niveau te tillen en het scherzo had alles wat het nodig had: het was venijnig, demonisch, speels en uitdagend. Eén minpuntje, waaraan je merkt dat hij als Brucknerdirigent nog kan groeien. Bruckner was organist. Je moet het orkest registreren, zoals je dat ook bij een orgel doet. Wanneer je onmiddellijk het orkest het volle pond laat geven, dan wordt het voor de orkestleden en de luisteraars een zware dobber. Gelukkig wist hij bij momenten bij te sturen en werd dit werk uiteindelijk niet de onverteerbare boa constrictor, zoals de gevreesde criticus Hanslick deze klankkathedraal ooit karakteriseerde.
Dit orkest zou ik met zijn chef graag vaker in onze contreien horen. Het heeft misschien (nog) niet de naam en faam van zijn concurrenten in Parijs, maar het stond meer dan zijn mannetje. Nikolaj Szeps-Znaider heeft nog niet het pantheon van de grote Brucknerdirigenten bereikt, maar hij heeft alles in zich om verder te groeien in deze geniale muziek. In de toekomst zal hij ons als dirigent nog met verstomming slaan. Hou hem in de gaten!
Werner De Smet
