Wie weet dat er, ergens in Waterloo waar ooit de bodem bedekt werd met het bloed van soldaten, er een verlaten klooster staat dat vandaag de dag een muzikale toptalentenschool huisvest? Het begon meer dan 25 jaar geleden met het Musica Mundi Festival & Course aan het meer van Genval. Het opzet mondde uit in een enorm project dat hoger begaafde jongeren van alle werelddelen bij elkaar brengt om de sterkste fundering denkbaar te leggen voor een professionele muzikale loopbaan.

Leonid Kerbel en Hagit Hassid-Kerbel

De bezielers van het in 2023 5 jaar bestaande instituut zijn de pedagoog en violist Leonid Kerbel en zijn echtgenote, de pedagoge en pianist Hagit Hassid-Kerbel. Leonid had het geluk om als kind een verregaande opleiding als ‘wonderkind’ te genieten in de voormalige USSR. Tot op de dag van vandaag bestaan er in Rusland scholen voor hoogbegaafde kinderen. Kinderen die omwille hun talent niet altijd aarden in het gewone onderwijs wat soms leidt tot het, als volwassene, helemaal verloren lopen in een wereld waar ze hun talent niet konden ontwikkelen. Dankzij zo’n talentenschool, voor welke hoofddiscipline ook, kan dat wel en dat werpt schitterende vruchten af. Het onderwijs wordt afgestemd op het talent, de rijpheid die een kind soms kan hebben die de gewone volwassene ver kan overstijgen, terwijl het nog steeds gaat om een kind dat ook eens graag speelt, dat ook kind mag en moet kunnen zijn, ondanks die bepaalde gave(n).

In Europa bestaan dergelijke scholen niet echt. Er is in Vlaanderen bijvoorbeeld wel een talentschool voor sporters die mogelijk in een gelijke zin werkt. Er is de kunsthumaniora, maar toch is deze niet even toereikend voor die uitzonderlijke talenten waar het hier specifiek over gaat: de klassieke muzikanten.

“De la Musique avant toute chose”

Dat euvel was en is een wier waar velen op zitten. Een van die velen waren Leonid en zijn vrouw Hagit. Kort na het opstarten van het festival in 1998, zag het muzikale echtpaar de noodzaak in om in België, een land dat je als een soort internationaal centrum kan zien, zo’n school op te richten. De aan het Musica Mundi Festival verbonden cursussen duurden maar twee weken – noteer dat het niet om de gekende formule van Masterclasses ging. Deze waren zeer intens, maar het werk was nooit af. Twee weken, het is iets maar hoe dan ook te weinig, te beperkt.

Leonid en Hagit Kerbel wilden hun zin kostte wat kost, doordrukken. Hoe? Waar? Wie? De muziek zou de leidraad zijn, muziek voor alles en alles voor de muziek. Algemeen muziekonderwijs is er voldoende aanwezig, net als conservatoria, maar kan men in de bestaande structuren wel echt alles halen uit die zeldzaam hoogbegaafde kinderen en jongeren? De vraag stellen is ze beantwoorden en het antwoord was: er is nood aan een instituut, een school waar kinderen terecht kunnen, vanwaar ze ook komen om hun talent zo intens mogelijk te ontplooien zonder nalatig te worden in de noodzakelijke algemene ontwikkeling.

Een ambitieus project. Als je van nul moet beginnen? Amper mogelijk. De Kerbels begonnen bijna van nul, niet helemaal want zij konden bogen op de ervaring vaan Leonid Kerbel met wat bestond in de USSR enerzijds en anderzijds reisde hij zowat heel de wereld rond om de leersystemen in verschillende muziekscholen en conservatoria op meerdere niveaus te bestuderen, te vergelijken, de zwakke en de sterke punten eruit te halen en daar inzichten aan te koppelen die het educatief totaalproject vorm zouden gaan geven. Een ijzersterk vertrekpunt waarop een steeds evoluerende pedagogische idee werd uitgewerkt en regelmatig wordt aangepast waar nodig.

Tien- tot achttienjarige toptalenten in Musica Mundi School

Niet iedereen maakt kans, er moet talent aanwezig zijn en indien er aangeboren talent ontbreekt, maar er een sterke wil op slagen is, dan kan een jongere toegelaten worden tot de toch wel selecte club leerlingen.

Leonid Kerbel:

De Musica Mundi School is erkend als een Cambridge School. Dat betekent dat je leerlingen die de school afmaken, kunnen worden toegelaten tot elk muziekconservatorium of universiteit ter wereld, aangezien het Cambridge-diploma wereldwijd wordt erkend. Terwijl ze bij hun algemene studies de studenten rangschikken naar hun leeftijdsgroep, worden ze bij muziekstudies niet per leeftijdscategorie in een klas samengezet maar in een klas waar de leerlingen samenzitten die een bepaald niveau hebben. Zo kan een 11-jarige bij een 17- jarige zitten voor muziekgeschiedenis of harmonie. We willen de leerlingen optimaal begeleiden in hun muzikale en intellectuele ontwikkeling en het Cambridge systeem leek voor onze leerlingen het beste. Ze staan dikwijls in bepaalde opzichten veel verder dan leeftijdsgenoten. Niet alleen muzikaal, maar ook op andere verstandelijke vlakken.

Wij kozen voor de jongeren die in principe de lagere school achter de rug hebben. Je kan het ongeveer vergelijken met het middelbaar onderwijs wat de leeftijd betreft, niet wat de lesmethode en inhoud aangaat. We besteden veel aandacht aan het vinden van de perfecte balans tussen de muzikale en algemene academische vorming. Daar gaat het tenslotte om. Wij vormen musici in onze school. Let wel, geen doorsnee muzikanten willen we opleiden. Het is de bedoeling uit de jongeren het maximum en meer te halen door de zeer persoonlijk gerichte vorm van lesgeven. De intense muziekstudie en de eraan gekoppelde algemene vorming is zo sterk dat wie in de Musica Mundi School het einddiploma haalt, zonder problemen aanvaard wordt in de hogere muziekopleidingen waar ook ter wereld.

Muzikaal leren we hen niet alleen hun instrument te bespelen zoals de besten, we leren ze luisteren, we leren ze te begrijpen dat zij uitvoeder zijn van een creatie die via hen naar het publiek gaat. De musici die voor een solistenloopbaan kiezen, zijn dikwijls te veel solist en luisteren niet altijd even goed naar de begeleiding, dan het nu een piano is of een voltallig symfonisch orkest. Daarom legden we van in het begin de nadruk op kamermuziek in de cursussen die bij het Musica Mundi Festival horen. Het is één geheel, festival en cursussen. Dat samenspel is een kern in de muzikale vorming naast het geven van behoorlijk veel concerten voor het publiek. Dat gaat van klasconcerten tot concerten in de grote zalen van het land, voor de onbekende luisteraar tot de bekende personaliteiten. Als je hebt geleerd te luisteren, dan sta je al een beentje voor om solist te worden.

Doneren – Mecenaat

Hagit Hassid-Kerbel die naast het lesgeven zich ontfermt over de financies zoals het mecenaat en giften, vertelt ons, vol passie en blinkende ogen, dat de school alles op alles zet om elke geschikt bevonden kandidaat-leerling alle kansen te bieden om les te kunnen volgen, hoe ver van huis ook, hoe arm of rijk de ouders ook mogen zijn. Van de 48 studenten zijn er slechts 5 wiens ouders de feitelijke inschrijvingskost volledig kunnen dragen. Anderen betalen een deel van de hoge som. Het te betalen deel wordt berekend op de inkomsten aan de hand van de belastingaangiften.

Dit schooljaar 2023-24 is er één buitenlandse leerling waarvan de enige ouder – het kind is halfwees – geen inkomsten heeft. Via beurzen en mecenaat worden de kosten overgenomen. Dat is bijzonder sterk: het kind in kwestie mag geen slachtoffer worden omdat er geen centen in huis zijn. Nu kan het zich ontplooien en wordt het een toekomst geboden. Sterk.

Het raakt de vrouw, haar moederhart spreekt en ook het hart van de kunstenares die vindt dat elk kind dat talent heeft, dat hoger begaafd is, hoe dan ook de nodige kansen moet geboden worden. Daarvoor zijn er donors nodig. Dat mogen grote giften zijn, maar ook kleine want vele kleintjes maken een groot en zo kan alweer een talent zich ontwikkelen. Wie zich geroepen voelt om een eenmalige of blijvende gift te doen, kan contact opnemen met de Musica Mundi School, ha***@mu***************.org tel: +32 495 20 05 95.

WEBSITE: https://musicamundischool.org/