Mendelssohn: Pianoconcert nr. 1 in g, op. 25 – nr. 2 in d, op. 40 – Capriccio brilliant op. 22
Orchester de Chambre de Paris o.l.v. Lars Vogt (piano)
Ondine ODE 1400 • 52′ •
Opname: nov.2021, Philharmonie de Paris, Le Studio

In 2020 werd Lars Vogt benoemd tot chef-dirigent van het Orchestre de Chambre de Paris. Zijn optredens met het orkest waren zo succesvol en hij viel dusdanig in de smaak bij de orkestleden en het bestuur dat al vrij kort daarna, in 2021, zijn contract werd verlengd tot en met het 2025. Maar al in september 2022 moest het orkest op zoek naar een vervanger omdat Lars niet langer meer kon optreden: hij bevond zich in het slotstadium van de ziekte die hem kort daarop, op 5 september, het leven ontnam, niet meer dan 3 dagen verwijderd van zijn 52ste verjaardag.

In november 2021, toen zijn ziekte zich nog niet had aangekondigd, nam hij met het orkest drie werken van Mendelssohn op, in zijn rol als pianist en dirigent: de beide pianoconcerten van Mendelssohn, aangevuld met diens Capriccio brilliant. Het paste in een trend: solisten die zich aan het dirigeren wagen, met als aansprekende, vrij recente voorbeelden de violisten Renaud Capuçon en Daniel Hope, en de klarinettist Andreas Ottensamer. Vroeger, ten tijde van de Barok en Weense Klassiek, was dat de normaalste zaak van de wereld: de solist en de dirigent in een en dezelfde persoon verenigd, maar met de opkomst van Beethoven veranderde dat beeld, werd meer en meer sprake van strikt gescheiden werelden, uitzonderingen – zoals die er altijd waren – daargelaten. Ook tegenwoordig kijkt niemand er meer van op, die symbiotische relatie van solist en dirigent, zelfs niet in werken als Prokofjevs Derde pianoconcert, Beethovens Vijfde pianoconcert of de beide pianoconcerten van Brahms (Lars speelde en dirigeerde het Tweede pianoconcert in concerten, maar nam het ook op, met het Royal Northern Sinfonia – hij was er chef-dirigent van 2015 tot 2020 – een zeer succesvolle productie uit 2020).

Het Mendelssohn-album is het eerste en daarmee helaas tevens het laatste dat hij met zijn Parijse ensemble maakte. Het viel me niet mee om er met droge ogen naar te luisteren, want er spreekt zoveel sprankeling en energie uit deze vertolkingen dat het nauwelijks voorstelbaar is dat nog geen jaar later Lars er niet meer zou zijn, en dat hij in november 2021 nog slechts enkele maanden verwijderd was van zijn eerste chemokuur.

Welke fascinerende nuances kennen deze uitvoeringen! En met welk gemak ontvouwen zich de dialogen tussen piano en orkest, het kleurenspel dat zowel uit het solo-instrument als het orkest opwelt. Dit is echt kamermuzikaal musiceren op het hoogste niveau, er wordt echt én ongedwongen ‘geconverseerd’, een ‘recept’ dat het Orchestre de Chambre de Paris al met evenveel verve toepaste in Haydns Parijse symfonieën.

Vogt ontpopt zich ook hier als een pianist-uit-duizenden, zijn spel vervuld van subtiliteit en precisie, uiterst expressief, afwisselen gepassioneerd en lyrisch, met dat vleugje rubato dat deze muziek onweerstaanbaar maakt. Zonder enige twijfel behoren deze vertolkingen tot de beste die het medium te bieden heeft. Ook de prachtige opname draagt er een behoorlijk steentje aan bij.