De openluchtconcerten in de regio Antwerpen floreren. Er is Jazz Middelheim, inmiddels een klassieker. In het provinciaal domein De Schorre in Boom gaat dit jaar de tweede editie door van ‘Lekker Klassiek’ en prins Simon de Merode pakt voor een derde maal uit met een openluchtmusical op zijn riant domein in Westerlo. Een fijne alliantie tussen cultureel erfgoed en een musical die bovendien aansluit bij het stadsfestival ‘Antwerpen Barok 2018 Rubens inspireert’.

Van een wit blad

From scratch werd een scenario geschreven. Het moet gezegd, Luc Stevens (regie & script) schudde geen verhaaltje los uit de pols. Er is stevig historisch opzoekwerk gebeurd in een bedachtzaam en beredeneerd creatieproces. Het publiek krijgt een evocatie van de tijdsgeest te zien en de evolutie van Rubens in stapstenen:  van leergierige en talentvolle knaap, vervolgens schildersgezel en uiteindelijk meester Rubens, de gevierde, geniale schilder. Er is de maatschappelijke en politieke context waar met dichterlijke vrijheid een queeste werd aan toegevoegd. Rubens, de man die alles lukt, naast een gefrustreerde schilder/tijdgenoot (Oscar Jod) wiens carrière maar niet van de grond komt en op wraak zint. Was de film Amadeus waarin de verhouding tussen Mozart en Salieri geschetst werd een inspiratiebron?

Locatie

De setting verleent natuurlijk extra charme aan de opvoering. Het statige kasteel de Merode én de grootsheid van de natuur maken indruk op de bezoekers. De augustushitte, de bladstilte van de avond, het natuurlijke decor, de contouren van het kasteel en de silhouetten van de bomen, het draagt allemaal bij tot een aparte sfeer. Het avondrood kleurt de lucht rozig, oranje, tot stilaan de nacht valt diepzwart, gevuld met sterren. In dit uniek kader worden de zintuigen geprikkeld: horen, zien, ruiken.

Decor en kostumering

De scène is opgebouwd boven de brede slotgracht en leunt aan tegen de kasteelmuur. De constructie doet mij op de ene of andere manier denken aan de binnenkoer van het Rubenshuis. Het decor is uiterst sober, maar de invulling is vernuftig en prachtig. Een langgerekte muur, waarvan de structuur en het coloriet van de stenen mooi aansluiten bij die van het kasteel. De muur is opgebouwd uit een reeks aaneengeschakelde rechthoeken, gescheiden door zuilen, waartussen een weelde aan beeldmateriaal geprojecteerd wordt naargelang de plaats van handeling. De vele meesterwerken van Rubens komen uitgebreid aan bod in een knallend kleurenfestijn, zijn voorstudies in rudimentaire schetsen. Wanneer hij vecht tegen een mindere periode, naar analogie van een  writersblok van een schrijver, krijgt alles een grijze, vale tint. Het eindbeeld is gewoon prachtig, een decor als een kunstenkabinet in een uitgepuurde beeldtaal. De aankleding van de hoofdpersonages, de verantwoordelijkheid van Marnix Baert, is rijkelijk. De honderden  figuranten en dansers wisselen regelmatig van outfit waardoor de musical Rubens ook een beetje een kostuumdrama wordt.

Regie, muziek, choreografie en vertolking

Regisseur Luc Stevens houdt alles perfect in de hand. Massascènes wisselen of met intieme settings, monologen, duetten, samenzang… en alles past als een zorgvuldig samengestelde mozaïek in elkaar. Als solisten worden topzangers ingezet: Jan Schepens is in bloedvorm als Rubens en doorloopt de verschillende stadia van getormenteerde kunstenaar, de dood van vrouw en kind in een beklijvende en louterende emotionele ervaring, de opflakkering van een nieuwe liefde, de lente in de herfst van zijn  leven met flair. En eindigt in uitgepuurde berusting en een ode aan het leven. Schepens maakt er een knappe theatrale reis van, nu eens  barok en dan weer fijnzinnig muzikaal ingekleurd. Hans Peter Janssens zet als kunstschilder Oscar Jod een strak personage neer. De opbouw van zijn vete met Rubens gebeurt stelselmatig, en eindigt met een indrukwekkende catharsis, zijn krachtige stem als een steekvlam. De compositie van Sam Gevers is indrukwekkend en zorgt voor kippenvelmomenten. Nordin De Moor kruipt in de huid van kunstschilder Matthias Apostel. Hij leeft ten volle la vie d’artiste en zorgt voor de komische noot. Net zoals tenor Glenn Desmedt in de rol van de zelfingenomen, gekke Hertog Van Mantua. De man heeft een dijk van een stem en laat ze schallen. Sébastien De Smet kreeg maar liefst vier rollen toevertrouwd: Alva, Meester Van Veen, Caravaggio en Daniël Fourment en geeft elk personage een eigen inkleuring.

Wat de vrouwelijke partijen aangaat: de veelzijdige Liv Van Aelst verolkt de rol van Rubens’ moeder, Joke Van Robbroeck, meestal in het buitenland actief, speelt de liefdevolle eerste echtgenote Isabella Brant. Zij brengt verfijnde zang met een mooi  timbre dat zowel teder als fel kan kleuren.  Elke Buyle zet aartshertogin Isabella, Gravin de la Ligne en Madalena op het toneel. Een catchy fragment dat telkens terugkeert in de muziek van Sam Gevers is het lied ‘Laag over laag’, dat zowel slaat op schilderkunst als een leven dat laag over laag wordt opgebouwd. De grote groep figuranten krijgt veel ruimte voor zelfexpressie. Jong en oud  speelt dynamisch.

Knap zijn ook de interventies van een select groepje  dansers van de Fontys Hogeschool Tilburg in een choreografie van Florian Boutonnier. Het 10-koppige orkest onder leiding van Sam Gevers speelt organisch in een betoverende klankweelde met mooie accenten, zacht of fel, naargelang de toon van het verhaal. Muziek die onder het hemelgewelf, in de prachtige setting, voor magie in de lucht zorgt. De musical Rubens is intelligent geënsceneerd en op een schitterende wijze gevisualiseerd, een barokke schilderij op zich. Een mooi beeld op het einde: alle figuranten verschijnen in hun dagdagelijkse outfit op het podium waardoor de hoofdrolspelers nog meer in de focus geplaatst worden. Westerlo wordt dezer dagen een stukje Broadway en West End.

Toch een kleine kanttekening: vervelend is wel het gezoem van de generator tijdens intimistische scènes.

• WIE: Luc Stevens, Sam Gevers
• WAT: Openluchtmusical Rubens
• WAAR & WANNEER: kasteel de Merode, vrijdag 17 augustus