Krijg maar het predicaat ‘slechtste zangeres ter wereld’! Zo verging het Florence Foster Jenkins, een Amerikaanse would-be operazangeres uit de vroege 20ste eeuw. Loge 10 Theaterproducties zoomt in op haar buitennissige leven. Karin Jacobs, actrice van vele markten thuis, neemt de hoofdrol op zich.
Het stuk ‘Florence’ geeft een inkijk op Florences’ passie voor muziek en haar aspiratie om een professionale coloratuursopraan te worden, niettegenstaande haar absolute gebrek aan talent.
Geboren in een welstellende familie kreeg ze als kind muziekles Ze wilde in het buitenland verder muziek gaan studeren maar haar vader, bewust van har matige talent, weigerde categorisch de studies te betalen. Ze ontvluchtte het ouderlijk gezag door met een arts te trouwen. Een relatie van korte duur. Ze verdiende de kost als lerares en pianiste. Na het overlijden van haar vader erfde ze een fortuin. Niets of niemand kon haar toen nog tegenhouden… haar ambitie om op een podium te staan was niet te fnuiken. Navelstaarderij van het hoogste kaliber. Ze werd, totaal gespeend van zangtalent en omwille van haar flamboyante kostuums, een makkelijk onderwerp van gossip. Voer voor een tragi-komedie en een gesprek met de hoofdrolspeelster.
-Karen, je maakt deel uit van een heel artistieke en muzikale familie. Je zoon Jelle schittert in musicals, dochter Clara acteert en zingt, hun vader is muzikant. Jij gaat nu voor de overtreffende trap: opera aria’s zingen!
Klopt. Het leven zit vol verrassingen.
-Toen men je benaderde om die rol te spelen, wat was je eerste reactie?
Een beetje dubbel. Ik kende het personage wel. Langs de ene kant: o leuk, een rol met beet aan. Aan de andere kant het gaat niet om mijn kwaliteiten als zangeres, maar om slecht te zingen! Is dit wel een compliment, of niet!? Maar nu we bezig zijn met de repetities ben ik heel blij met die rol. Het is een interessant personage om te spelen.
-Het wordt een strak gecondenseerd verhaal.
Het is voornamelijk gebaseerd op de film die er ooit is geweest met Meryl Streep en Lou Grant. Het speelt zich af in de laatste jaren van haar leven. Gaandeweg komt het publiek te weten hoe haar leven eigenlijk is verlopen. Hoe tragisch het is geweest. We zien haar nog triomferen in Carnegie Hall en zo tot aan het bittere eind. Dat is misschien een beetje spoiler alert. Er is alles bij elkaar vrij weinig over haar geweten. Er is nog een beetje materiaal te vinden. Oude opnames, vynilplaten met veel gekras, die ze heeft gemaakt. Maar van beeldmateriaal, op een paar foto’s na, is er praktisch niets.
-Hoe pakt regisseur Bruno Van Heystraeten het aan.
Hij is ook de auteur van het stuk. Het zit mooi in elkaar, wisselt veel. Ik was een beetje bang. Je kan dat personage van Florence Jenkins heel gemakkelijk tot een schertsfiguur maken. Dat is niet gebeurd. Haar ware aard, haar kinderlijke droom eigenlijk om operazangeres te worden, komt respectvol in beeld. Er is haar entourage die haar heel graag ziet en alles in het werk stelt om haar te laten triomferen en al het negatieve uit haar leven te bannen.
-Haar droom om coloratuursopraan te worden was hoog boven haar mogelijkheden gegrepen. Ze zong vaker vals dan zuiver. Vals zingen is een aanslag op het gehoor.
Ja, en het is niet alleen vals zingen. Ze had ook een heel lelijke stem. Haar dictie was triest, het was meer gewauwel. Ritmisch klopte het ook niet: ze vertraagt, versnelt… Ze doet zo maar wat.
-Haar begeleider had er en hele klus aan om haar te volgen en haar grootste missers toch enigszins te verdoezelen.
In het begin gelooft hij zijn eigen oren niet. Hij was haar zeer toegewijd omdat ze hem heel royaal betaalde. Het is telkens een mengeling: ze kocht mensen om, maar wist ze op de ene of andere manier toch in te pakken door haar charme een openheid.
-Zuiver en kristalhelder zingen is al niet gemakkelijk, vraagt veel techniek, laat staan bewust vals moeten zingen! Hoe pak je dat aan?
Het is verdomd moeilijk om deftig vals te zingen! Ik heb het interview met Meryl Streep gelezen. Zij had de nummers eerst goed leren zingen om er dan van af te wijken. Mij leek dit ook de enige manier. Vals zingen kan liggen aan geen maat, of toonhoogte kunnen houden, maar ook aan de slechte werking van de zangspieren of een slechte ademtechniek.
Ik kende een paar van de aria’s, enkele ook niet. Ik heb die eerst honderden keren in de auto zitten meezingen. Dan moet je daarvan afstappen. Het moeilijke is: ze gebruikte totaal geen stemtechniek. Als ik dat evenwel ook doe, dan ben ik mijn stem binnen de kortste keren kwijt. Het is een evenwicht zoeken tussen toch nog met enige techniek zingen en er deels van af stappen. Het vergt enorm veel concentratie want je bent zo getraind om de juiste noot te nemen, maar je moet er telkens onder gaan. Het blijft natuurlijk nog altijd moeilijker om die aria correct te zingen, maar het is ook niet simpel om altijd zo net onder de toon te zingen.
-Totaal gespeend zijn van zangtalent had ze geen peptalk nodig om op een podium te staan!
Ik zie een beetje het kind in haar. Laat een kind wat kriebelen op een papier en iedereen zegt: “Dat is een mooie tekening!” en het kind gelooft dat. Ik vermoed dat het bij haar ook zo was. Ze deed iets, iedereen bejubelde haar, toch de mensen uit haar directe omgeving die haar graag zagen, en ze geloofde dat.
-De kracht van affirmatie!
Ze leefde volgens haar innerlijk kompas en deed zoveel mogelijk haar goesting. Het probleem was dat ze zelf begon te geloven dat ze een supertalent was.
-Er was vanuit het publiek een zekere tolerantie en goodwill omwille van haar extravertie en extravagantie, men gunde het haar maar tegelijkertijd amuzeerde men zich rot met haar.
Ja, het was een beetje een schertsfiguur. Mensen kwamen naar het fenomeen kijken. Andere kwamen naar haar concerten en hoorden niet dat ze vals zong! Sommigen werden betaald om te komen kijken. Haar publiek was een mengeling van de beau van toen, sympathisanten, vrienden.
-“Slechte reclame is ook reclame”, zal ze gedacht hebben. Men gaat over de lippen.
Waarschijnlijk.
-Het is een mengeling van humor en tragiek.
Een van de leuke dingen is de allereerste keer dat ze zangles volgt.
-Je krijgt op de scène Koen Crucke als stemcoach.
Een heel fijne en competente tegenspeler. Als de pianist haar de eerste keer hoort zingen weet hij niet wat hem overkomt! Dat is echt wel hilarisch. Haar onwaarschijnlijke passage blijft inspireren. Ik probeer een personage tot in de kern te doorgronden met de kleine en goede kanten. Het stuk ‘Florence’ is een accumulatie van een lach en een traan. Op het laatste is het aangrijpend.
-Ze trad aanvankelijk wel in beperkte kring op. Maar dan geeft ze een openbaar concert in de Carnegie Hall. De recensies zijn niet mals, maken spaanhout van haar optreden!!! De confrontatie met de realiteit moet hard geweest zijn. Haar identiteit implodeerde. Een maand later was ze dood… te wijten aan die vernietigende kritieken.
Ja, haar eerste man had haar met syfilis opgezadeld. Normaal kan je dan maximaal nog vijfentwintig jaar leven. Maar haar passie voor muziek heeft ze het vijftig jaar lang volgehouden. Wat niet goed is voor die aandoening is opwinding, te veel stress. De kritieken, die haar confronteerden met de waarheid, moeten haar zodanig hebben aangegrepen dat ze een nefaste invloed hebben gehad op haar gezondheid. Ze had haar moment de gloire als ze op het podium stond, ze had een fanclub opgericht maar dat was allemaal uiterlijke schijn en oogverblinding. Ik denk dat Florence Foster Jenkins een heel eenzame vrouw moet zijn geweest.
De voorstelling is te zien tot 25 Juni in het fakkeltheather te Antwerpen, Tickets reserveren kan hier.
