Veronique De Raedemaeker is een jonge violiste, dit jaar één van de twintigers bij Radio Klara. Een naam die de laatste jaren vaker opduikt als veelbelovend jong talent. Ze won al heel wat prijzen en haalde vorig jaar het Konzertexamen in de Musikhochschule Koln bij Mikhail Ovrutsky met summa con laude. Trouwens niet alleen voor viool, ook voor vertolking van Neue Musik.

Samen met harpiste Mathilde Wauters, die de laatste jaren ook naam heeft gemaakt, speelde ze in de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Mariakerke een recital, onder auspiciën van Davidsfonds Mariakerke en SWUK. Op het programma: Franse componisten uit de belle époque: Debussy, Ravel, Jean Cras, Fauré, samen met Chopin, Saint-Saëns en enkele onbekende namen.

SWUK staat voor sociale werken van de uitvoerende kunstenaars in Vlaanderen. Ze hebben sinds 2010 heel wat jong talent gelanceerd. Dat mag je bijna letterlijk nemen. Sommigen onder hen, zoals klarinetiste Annelien Van Wauwe en harpiste Anneleen Lenaerts maken een internationale carrière.

Buitenbeentje

17 maart, Saint Patricks Day, nationale feestdag van Ierland. Het zou ook de Dag van de Harp kunnen zijn. Viool en harp komt natuurlijk minder frequent voor dan viool en piano, maar heeft zijn eigen intieme charme. De harp is een beetje een buitenbeentje in de klassieke muziek. Je ziet ze soms in het orkest. Harpconcerti worden niet vaak uitgevoerd. Het pingelen en tingelen op de harp heeft iets sprookjesachtig. Dat een harp als instrument minder serieus wordt genomen dan een viool of piano, is te sterk uitgedrukt, maar er is toch iets van. De Elisabethwedstrijd voor harp, weinigen zullen het zich kunnen voorstellen. Dit imago heeft Mathilde Wauters vandaag doorbroken.

Nog voor ze de viool onder haar kin steekt, valt de lieftallige glimlach van Veronique De Raedemaeker op. Een stralende verschijning die het publiek in haar ban heeft nog voor ze begint te spelen. Een zelfverzekerde glimlach, die verdwijnt en plaats maakt voor diepe ernst bij de eerste noten. Het timbre van haar viool, gebouwd door de Duitse vioolbouwer Stefan-Peter Greiner in 2005, valt meteen op. Een korrelige toon, een bijzondere sound waarin reliëf zit. Een krachtige viooltoon waarmee ze prachtige frasen maakt, soms lyrisch, soms vrolijk, soms geagiteerd.

Pijl

Ze spelen een suite en duo van Jean Cras, staat in het programma. Na het stuk neemt Mathilde Wauters het woord: we hebben u op het verkeerde been gezet, want dit was de Fantaisie voor viool en harp van Camille Saint-Saëns, dat als laatste stuk in het boekje stond. Het klonk nochtans onsaint-saënsiaans, impressionistisch dromerig zoals we van hem niet gewoon zijn. Ze vervolgen met transscripties van liederen van Debussy en variaties van Chopin. Daarna neemt Veronique even het woord, om de bekende Pavane pour une enfante défunte van Ravel aan te kondigen. Ze dragen het op aan alle kinderen die vandaag in de wereld aan honger en oorlog sterven. Na het Après un rève van Gabriel Fauré ben ik helemaal meegenomen in de dromen van de belle epoque, aangedaan en ingepakt door het gave spel en de betoverende charme van deze bijzondere violiste. Ik zal niet de enige man in het publiek zijn geweest die haar strijkstok als een pijl in het hart voelde.

Walvis

Het is vooral in deze serene, lyrische stukken dat ze zo knap speelt, vermoed ik. Dat blijkt eens te meer in het nog bekendere stuk na de pauze: Spiegel im Spiegel van Arvo Pärt. Dit speelt ze met een bijna bovenaardse beheersing en bezwering. Ijzingwekkend, zonder te veel in te zetten op een senza vibrato effect. Het stuk duurt tien lange hyperserene uitgesponnen minuten. We zitten op een ijsvlakte, in de verte zien we enkele ijsberen, vlakbij duikt een walvis op. Wanneer de laatste noten zijn uitgestorven is het muisstil. We zijn aan de grond genageld door zoveel sereniteit, beheersing, ijzingwekkende schoonheid.

Mathilde speelt daarna een werk van Marcel Tournier voor harp solo. Fascinerend hoe ze virtuoos en gracieus de snaren tokkelt en streelt, met haar voeten de pedalen bedient zoals een organist altijd met de voeten in de weer is. Ze overtuigt me van de rijkdom en het raffinement van het harpspel. Voelde ik bij Veronique een pijl in mijn hart, de harpiste Mathilde Wauters raakt me evenzeer, maar op een geheel andere manier. De harp is ook een veel zwaarder instrument. Even voel ik me de walvis die getroffen wordt door haar harpoen.

Engel

Met het laatste werk zijn we weer op volle zee, want Jean Cras was behalve componist ook admiraal bij de Franse marine. Je hoort altijd de golven en de zeewind in zijn werk. De golven waarmee Veronique en Mathilde ons ruim een uur lang hebben meegevoerd in deze avontuurlijke reis door de belle époque.

Ik wil ze wel eens horen in werk uit een andere periode, bedenk ik me en koop na het concert een cd waarop Veronique De Raedemaeker Ysaÿe en Prokofiev speelt. De cd MALINCONIA werd geprezen als Keuze van Klara in 2020. Heel knap gespeeld, maar in de Prokofiev mis ik wat vuur. Het Allegro brusco uit Prokofievs eerste sonate bijvoorbeeld, daar moet je echt als een duivel te keer gaan. Daar hoor en zie ik in gedachten een violiste zoals Patricia Kopatchinskaya. Dat is iets minder het repertoire voor een engel als Veronique De Raedemaeker.

• WAT: Duetten voor viool en harp
• WIE: Violiste Veronique De Raedemaeker en harpiste Mathilde Wauters
• ORGANISATIE: Davidsfonds en SWUK
• WAAR & WANNEER: 17 maart 2024, Onze-Lieve-Vrouwekerk te Mariakerke
• FOTO’S: © Pieter Van Haute