Bezwerend is het woord dat het meest past bij het recital van de Russische pianist Sergeï Redkin in de Beckett-zaal van het Gentse Tinnenpot theater op 8 december. We kennen Redkin van zijn optreden bij de viering van 10 jaar Klassiek Centraal in 2016 en van de corona-editie van de Elisabethwedstrijd voor piano in 2021, een editie zonder het grote publiek. Hij werd tweede.
Het programma is samengesteld rond het jaar 1917, het jaar van de Russische revolutie. Twee figuren staan centraal: Rachmaninov en Prokofiev. Rachmaninov keek met zijn Etudes-Tableuax op.39 nog om naar het grootse keizerlijke verleden, Prokofiev kijkt al naar de toekomst. Niet zijn oorlogssonates (zesde en zevende), maar zijn derde en vierde sonate staan op het programma. Daar zitten nog veel Russische dromen in, maar je hoort al het tragische en frenetieke van de revolutie en van de latere Prokofiev. Tussen de antipoden Prokofiev en Rachmaninov speelt hij twee kortere stukken van minder bekende Russen, Medtner en Majakovsky. Van Medtner “the magic fiddle”, een van zijn sprookjes voor piano. Van Majakovsky speelt hij “whimsies”, schetsen of beter, grillen. Grillen van de ondoordringbare Russische ziel.
Introvert
Sergei Redkin (foto: Sofia Philharmonic)
Redkin is een introverte pianist met een ietwat kinderlijk gezicht. Hij zit in een totale concentratie. Hij is de rust zelve in deze hectische wereld. Hij leeft met, achter, bij, dankzij, voor zijn piano. Hij komt na zijn recital even het publiek begroeten in de foyer, pas dan valt het op hoe groot hij is. Een reus met een engelenhoofd, blonde lokken die bij opzwepende passages rond zijn hoofd wippen. Een buitenaards wezen, nedergedaald op aarde. Hij speelt nederig en integer, zonder sterallures. Hij is pas 33, l’âge du Christ.
De vleugel in de Beckettzaal van theater Tinnenpot is geen Steinway concertvleugel, maar een kleinere Steinweg uit 1925, de tak van de Steinwegs die in Duitsland bleef. Redkin had er liever Chopin op gespeeld, want op de kleinere vleugel kan hij niet alle schittering uit Rachmaninov en Prokofiev halen. Het toont eens te meer hoe meesterlijk hij het ervan af gebracht heeft, met beperkte middelen.
Het hele programma en magistrale optreden van Sergei Redkin doet ons eraan herinneren hoe rijk en fascinerend de Russische canon is, zonder het te verbinden met de toenmalige of huidige geopolitieke situatie.
Beethovens vroege sonates
Pianist Boris Giltburg is de tegenpool van Redkin. Met zijn geblokte gezicht lacht hij het publiek en het leven toe. In 2013 won hij de Elisabethwedstrijd. Geboren in Moskou in 1984, migreerde hij op tienjarige leeftijd naar Israël. Na de tweede laureaat van 2021 luisteren we op 13 december naar de eerste, de winnaar van de Elisabethwedstrijd van 2013. Maakt dat muzikaal gezien niet zoveel uit, Giltburg zal de glans en het prestige van winnaar altijd met zich meedragen.
Boris Giltburg (foto: Sasha Gusov)
Het programma is volledig aan de jonge Beethoven gewijd. Geen van de legendarische late sonates, maar sonates met vroege opusnummers die nog van klassieke snit zijn, geïnspireerd door zijn leermeester Haydn. Hij begint met de zesde in F. Meteen valt op hoe soepel, bijna elastisch hij omgaat met het tempo. Hij speelt alsof hij improviseert. Ook opvallend is dat hij niet uit het hoofd speelt, er staat een iPad voor zijn neus. Is het een valnet, of gewoon een teken dat de noten van Beethoven en niet de virtuositeit van Giltburg hier centraal staan? Ook in de elfde sonate verrast hij met zijn retorische spel, vol minuscule tempowijzigingen.
Tijdens het eerste deel van de overbekende Mondschein-sonate laat hij zijn publiek wegdromen. In de laatste sonate, het opus 2 nr.3, haalt hij alles uit de kast. Meteen is duidelijk waarom hij deze vroegste sonate van het programma voor de finale van vanavond heeft bewaard en het programma dus niet chronologisch heeft opgebouwd. Vaak wordt het oeuvre van Beethoven in drie verdeeld: de klassieke, de heroïsche en de late periode. Hier hebben we eens te meer kunnen horen hoe vernieuwend en heldhaftig Beethoven ook al in de klassieke periode, in de eerste opusnummers was.
Bonn am Rhein
Het recital van Giltburg vond plaats op vrijdag 13 december. Mijn echtgenote ging mee naar dit schitterende recital. Onze relatie begon ook op een vrijdag de dertiende december, in 1996, exact 28 jaar geleden in Duitsland. Beethoven bracht ons samen in zijn stad Bonn. Dit recital was niet alleen een feest voor de melomaan en Beethovenfans, ook voor ons persoonlijk was het van bijzondere betekenis.
