Als kerkcomponist aan het hof in Dresden onder Augustus de Sterke en later onder zijn zoon Frederik Augustus II creëerde Jan Dismas Zelenka (1679-1745) een uitgebreid repertoire katholieke kerkmuziek, waarvan de kenmerkende originaliteit, inventiviteit en vooral contrapuntische kunstzinnigheid hem de bijnaam “De katholieke Bach” opleverden. De Missa Gratias agimus tibi ZWV 13 werd gecomponeerd in oktober 1730 en staat dus al dicht bij Zelenka’s late stijl, ook al neemt hij nog geen elementen over van Johann Adolf Hasse’s moderne operastijl zoals in de volgende Missa Sancti Josephi ZWV 14.
De oorspronkelijke ondertitel “Gratias agimus tibi” verwijst naar de ongebruikelijke zetting van dit tekstgedeelte uit het tweede deel van het Gloria. De solosopraan wordt hier begeleid door twee obbligato fluiten en een baslijn die alleen wordt gespeeld door unisono violen en altviolen. Het werk wordt in de partituur door een onbekende hand aangeduid als “Missa brevis”, maar dit moet duidelijk verwijzen naar de relatieve beknoptheid van de afzonderlijke delen, want in tegenstelling tot conventionele Missae breves zette Zelenka hier alle delen van het Ordinarium van de Mis op muziek. Het is een feestelijke mis met vier trompetten en pauken naast de gebruikelijke houtblazers, die, in de geest van de hoofse pracht en praal in Dresden, zelfs in het Kyrie niet zwijgen. Ook hier toont Zelenka zich een meester in contrapuntisch componeren, waar hij veel gebruik van maakt in traditionele passages zoals het einde van het Gloria en Credo en in andere passages.
Frieder Bernius heeft zich op CARUS al vaker bewezen als een sympathieke vertolker van Zelenka’s muziek en ook deze keer weet hij met het Stuttgart Kamerkoor, het Stuttgart Barokorkest en een uitstekend solistenensemble volledig te overtuigen.
