Het gaat snel bij Bozar, eerst was er de benoeming van een nieuwe CEO en artistiek directeur Christophe Slagmuylder, er kwam een nieuwe directeur voor de exposities, Zoë Gray en nu is er een nieuw duo dat verantwoordelijke is voor de muziekafdeling van dat cultuurmonument. Het zijn Jeroen Vanacker en Aurore Aubouin.
Geen wonder dat de visie van dit team gaat onder de noemer “Meerstemmigheid” want dit wil directeur Slagmuylder vooral: “Bozar moet een polyfone ruimte worden die haaks staat op de tendens tot polarisering waarbij één dwingende stem alle andere stemmen tracht te overstemmen”. Na één vol jaar Project Slagmuylder gaat hij door om van zijn logge pakketboot met té veel departementen een springlevend organisme te maken waar “onverwachte verbindingen en uitwisselingen ontstaan, waar uitgesproken stemmen elkaar aanvullen. Die meerstemmigheid bij elkaar brengen is onze enige gids en diepe overtuiging.”
Het klinkt allemaal heel muzikaal, maar hoe gaat de nieuwe muziekprogrammator, Jeroen Vanacker daar mee omgaan? Hij noemt programmeren hier uitdagender en internationaler dan in ‘zijn’ Brugs Concertgebouw en Bozar is een grotere zaal om op te vullen. Met 2.200 zitjes zijn er dat duizend meer. In Brugge was zijn programmering al ronduit vernieuwend.
Wat nu? “Het wordt geen totaal nieuw verhaal, de traditie die dit paleis heeft, al honderd jaar, blijft heel belangrijk. Geen tabula rasa dus, maar er komt wel een verdere evolutie met nieuwe ideeën en mogelijkheden om de zaken met elkaar verbinden. Beeldende kunst en muziek, maar ook klassieke muziek met niet klassieke muziek. Dat is een heel belangrijk element. Dat is de basis van mijn programmeren: hoe zoek je verbanden tussen repertoires van vroeger en nu? Hoe kan je banden leggen met andere kunstdisciplines? Dat thematische is voor mij altijd het vertrekpunt: met andere formats werken. Ik wil ook keihard inzetten op het transmuzikale. Dat heeft me ook aangetrokken om naar hier te komen. Het feit dat er hier niet alleen veel beeldende kunst is en andere kunstdisciplines, maar ook dat er qua muziekgenres een diverser verhaal is, met jazz, elektronische muziek, global music, hybride genres…, Er is een veel ruimer aanbod van die genres en ik kijk er enorm naar uit om die genres met elkaar te gaan verbinden in festivals en losse projecten.” Niet los te zien van die programmatie is de productie ervan en het is Aurore Aubouin die het productieteam zal leiden, in constante artistieke dialoog met Jeroen Vanacker.
Bij zijn aanstelling als nieuwe muziekdirecteur botste Jeroen Vanacker al meteen op zo’n nieuw project én op een oude bekende, de architect van zijn vroegere Concertgebouw, Paul Robbrecht (en Daem) . Christophe Slagmuylder had het architectenbureau aangezocht om in de grote Henry le Boeufzaal een dialoog aan te gaan tussen muziek en beeldende kunst, om zo een”mise-en-scène” te realiseren voor muziek, nu al tijdens de openingsweek van het Bozar seizoen. Ze vertaalden de “architectonische” principes van een Béla Bartók partituur – zijn “Muziek voor snaren, percussie en celesta” – in vijf zwevende objecten met bijhorend lichtontwerp. Het is een heel lichte constructie, zonder gigantische investering en van tijdelijke aard. Het is het eerste “Staging the concert” project in een reeks van drie, met ontwerpen van nog andere kunstenaars. We kregen een voorproefje, het andante van die Bartók was te horen én te zien. Nooit eerder zo’n “enscenering” meegemaakt. Minstens origineel!
In het nieuwe muziekprogramma staan ook nog twee namen die Jeroen Vanacker nauw aan het hart liggen. De jonge Finse dirigent Klaus Mäkelä. De Fin komt in Brussel met drie orkesten, zo gegeerd is hij: met het Oslo Philharmonic, met het Orchestre de Paris én het Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam. De andere naam is die van de Amerikaanse componiste Caroline Shaw. Ze komt zélf drie keer naar Bozar. “Bij haar muziek trekt me natuurlijk het interdisciplinaire aan. Als je haar Partita for 8 voices zal horen (op 21 november), word je omver geblazen. Het is niet de bedoeling om hen hier als huisartiesten binnen te brengen zoals ik deed met artiesten als Philippe Herreweghe, Anima Eterna of Ivan Fischer in Brugge.
Het tempo waarmee tegenwoordig jong talent zich manifesteert ligt zo hoog. Dat zorgt er voor dat we constant de muziekscène moeten in ’t oog houden en dat ik de namen niet ken van wie ik over twee jaar naar hier wil halen. Bij topartiesten is het zo dat ze maar al te graag Brussel op hun agenda willen zetten.”
Natuurlijk komen ook de klassiekers aan bod met internationale naam en faam: Ivan Fisher en zijn Budapest Festival Orchestra, Gustavo Dudamel met zijn Simón Bolivar Symphony Orchestra of Venezuela, de Berliner Philharmoniker met Kirill Petrenko, een heel pak concerten ook met het Nationaal Orkest van België en ook met alle andere Belgische orkesten, solisten als Beatrice Rana, Gregory Sokolov, Patricia Kopatchinskaja met Fazil Say…
Toch ook dit: er is een leuke opvolger voor de vroegere zondagochtend “Next Generation-Rising Star” concerten. De nieuwe naam voor die reeks zegt er alles over: “Concert Croissant”. Intimiteit met de muzikanten op het podium in een formule: ontbijt +concert. Er zijn er 14. Noteer alvast 29 september met violiste Sarah Bayens, de winnares van de Cecilia-prijs 2022.
Grasduin vooral in de uitgebreide agenda op bozar.be voor alle andere kunstdisciplines dan de muziek. Met highlights als de geplande expo’s over het dadaïsten koppel Sophie Tauber en Jean Arp, de kunsttentoonstelling over de liefde “Love is louder”,een uitgebreide expo met werk van Berlinde de Bruyckere en ook nog de spraakmakende “When We See Us” expo, met figuratieve Pan-Afrikaanse kunst. En pas op voor de al te koele Horta Hall. Die moet een ware warme ontmoetingsplek worden en dus komt er in 2025 een herinrichting. Nu al zijn er voortaan elke maand performances, niet enkel daar maar “All over de P(a)lace”, in alle zalen van dat Bozar Paleis.