Dit keer geen opera die gecreëerd was in de Scala van Milaan om het nieuwe seizoen van het befaamde operatheater van Italië te openen. “Attila”, Verdi’s negende opera, ging immers in maart 1846 in het Teatro La Fenice van Venetiê in première.
Maar in december 1846 stond “Attila” ook reeds in Milaan op de affiche en dit met een extra voor de tenor Napoleone Moriani gecomponeerde romanza “Oh dolore! Ed io vivea”. Het is die versie die nu ook te horen was in “Attila” een opera, niet meer in de Scala opgevoerd sinds 2011 en die nu het seizoen 2018-19 inluidde.
Het is duidelijk dat Riccardo Chailly, de muziekdirecteur van de Scala, van deze opera van de jonge Verdi houdt en er alles op zette om de partituur tot haar volle recht te laten komen. De coördinatie tussen orkest en toneel was prima, de ritmische controle puik. Het orkest kleurde mooi en de dynamiek was goed. De proloog schilderde in een traag pianissimo van de strijkers de desolaatheid van het door de Hunnen vernielde land. Melancholie wisselde af met temperament zowel van de veroveraars als van de onderdrukten. Misschien had Chailly de cabaletta’s en stretta’s af en toe wat meer elan mogen geven maar hij wou duidelijk iedere eventuele vulgariteit vermijden en Verdi’s melodische inspiratie mooi laten openbloeien tot in de grote “concertati” die de bedrijven afrondden. De uitstekende koren van de Scala leverden daarbij voortreffelijk werk.
Ildar Abdrazakov gaf Attila présence, dreigend en wreed als dominerende veroveraar, onzeker en kwetsbaar na zijn verontrustende droom en confrontatie met Leone en enigszins gefrustreerde minnaar in zijn pogingen Odabella voor zich te winnen. Hij zette zijn ruime, mooi getimbreerde bas in met grote overtuigingskracht en subtiele nuances en domineerde zonder moeite de opvoering. Als de Romeinse generaal Ezio die bereid is Attila de wereld te laten veroveren als hij Ezio maar Italië kan behouden liet George Petean zijn warme bariton moeiteloos stromen in een goed beheerste expressieve vocale vertolking. Ook tenor Fabio Sartori liet als Foresto stijlvolle zang horen met een mooi Verdi legato en kon zo zijn weinig overtuigende scenische vertolking enigszins doen vergeten. Saioa Hernandez zette een strijdlustige, op wraak bedachte Odabella neer en beheerste de moordende sopraanpartij voorbeeldig met haar homogene, donker getinte, krachtige sopraan. De “coloratura drammatica” kan nog wat preciezer en er is plaats voor meer nuances maar haar prestatie was bijzonder overtuigend. Saioa Hernandez is beslist een naam om te onthouden. Goede prestaties in de kleinere rollen van Gianluca Buratto (Leone) en Francesco Pittari (Uldino).
De enscenering was toevertrouwd aan Davide Livermore die met de medewerking van Gio Forma (decor), Gianluca Falaschi (kostuums), Antonio Castro (licht) en D-Wok (video) de handeling verplaatste naar het Italië van de periode van de Tweede Wereldoorlog met de Hunnen als de fascisten en de inwoners van Aquileia als leden van het verzet. Projecties en videobeelden (meer dan eens met referenties naar Italiaanse films) laten verwoesting en voorafgaande gebeurtenissen zien zoals het vermoorden van Odabella’s vader waarvan zij als jong meisje getuige is en die haar handelen zal bepalen. Een andere belangrijke illustratie komt bij Attila’s droom wanneer het Raffaello-fresco uit het Vaticaan dat de ontmoeting tussen Attila en paus Leo de Grote voorstelt tot leven wordt gebracht, paard inbegrepen. Werd er bij het begin van de opera duchtig heen en weer geschoten, dan boden de volgend taferelen vooral rustige confrontaties van de protagonisten tegen een bewegend decor van ruïnes aan. Visuele overdaad kwam dan opnieuw in de laatste tonelen gesitueerd in zalen van een verwoest paleis met een decadent gezelschap van allerlei aard waarbij Attila schijnbaar als gastheer fungeert maar uiteindelijk door Odabella wordt neergestoken. Een laatste projectie herinnerde ons eraan dat ze haar vermoorde vader had gewroken!
- WAT: Atilla van Giuseppe Verdi
- WAAR: Scala van Milaan, december 2018
- WIE: Riccardo Chailly, Ildar Abdrazakov, George Petean, Fabio Sartori, Saioa Hernandez, Gianluca Buratto, Francesco Pittari, Davide Livermore, Gio Forma, Gianluca Falaschi, Antonio Castro
- FOTO’S: © photo Brescia e Amisano, Teatro alla Scala 2018
