Met Smetana en Shostakovich kiest het Ensembl’Arenski op hun laatste CD voluit voor Slavische muziek. Tot zover zowat het enige wat beide componisten gemeen hebben. Toch toont het drietal zich meester van de twee verschillende werelden.
Het Trio in sol klein van Bedřich Smetana heeft veel weg van diens overbekende Má Vlast. Net als Smetana’s symfonische cyclus is het trio een muzikale rollercoaster. Deze keer geen kabbelende bronnen, woeste stroomversnellingen of feeërieke bossen. Het ensemble moet komaf maken met drammerige akkoordprogressies, lyrische melodielijnen en razendsnelle notenwatervallen. Maar daar waar Smetana in Má Vlast netjes per deel van stijl wisselt, laat de componist ons in z’n trio binnen de drie delen alle hoeken van de kamer zien. Een minder muzikant zou al snel knock-out in zijn hoek neerzijgen, maar Ensembl’Arenski blijft probleemloos overeind. Door alle akkoordreeksen, die van hoog naar laag golven; De ritmische spelletjes die de musici op de toppen van hun tenen houden; En vooral het razende begin van de Finale waar Stephanie Proot vliegensvlug over de toetsen dartelt.
Het is al een opmerkelijke prestatie dat de drie musici de verschillende gezichten van het werk zo beheersen. Maar daarnaast straalt er een ongelofelijke eenheid uit de uitvoering van het ensemble. Smetana’s werk is gebouwd rond weinig melodisch materiaal dat daardoor veel herhaald wordt. Het is wanneer deze melodische frasen tussen de verschillende musici worden doorgegeven, om uiteindelijk samen te smelten dat de gemeenschappelijke kracht van dit drietal zijn hoogtepunt bereikt.
In dat opzicht is de keuze voor Shostakovich’ trio in mi klein een logisch vervolg voor deze CD. Ook hier gaat de componist uit van een minimum aan muzikaal materiaal. In zoverre dat het werk al snel het label minimalistisch opgeplakt krijgt. Daar waar je als muzikant in Smetana’s werk echter kan uitpakken met je beheersing van zijn vele stijlen, is Shostakvich’ trio vooral een oefening in jezelf wegcijferen. Schitterend hoe ijl Aurore Dassesse de openingsnoten uit haar cello tovert. Later breekt het werk weliswaar meer open, en is er meer ruimte voor expressiviteit. Net dan moet je als muzikant je eigen ego nog meer aan de kant schuiven. Begrijp me niet verkeerd, er is in dit trio zeker ruimte om je eigen talent in de kijker te zetten. Zo krijgt Proot daar in het Allegro con brio de kans toe, en staat Claire Dassesse aan het begin van het Alegretto in de spotlights.
De schoonheid van Shostakovich’ werk bestaat er echter vooral in dat aan het eind van de rit de sterkte van het drietal primeert. Hoe fantastisch de solistische passages ook uitgevoerd mogen zijn, je schittert hier pas echt in samenspel. Net dat heeft Ensembl’Arenski verduiveld goed begrepen. De zussen Dassesse zjn beter op elkaar afgestemd dan de broers Borlée en Stephanie Proot hinkt allesbehalve achterop. De vele sterren en diva’s uit het wereldje van de klassieke muziek kunnen nog iets leren van deze geweldige team effort.
—
WIE| Ensembl’Arenski
WAT| Smetana – Pianotrio in sol klein, Shostakovich – Pianotrio in mi klein
DOOR| Etcetera Records en Beeldenstorm (productie)
FOTO| Supernova
