Bij Sergei Rachmaninov (1873 – 1943) denkt men meestal direct aan zijn pianoconcerto’s en bij voorkeur aan het derde, dat geregeld een paradestuk is op de Koningin Elisabethwedstrijd. Maar Rachmaninov componeerde ook prachtige liederen, zij het zelden zonder eveneens enige dramatische inslag. De liederen die de Litouwse sopraan Asmik Grigorian en de Russisch-Litouwse pianist Lukas Geniušas opgenomen hebben, zijn dan ook eerder kleine operascènes dan puur lyrische kamermuziek. In het eerste lied – dat ook de titel van de cd levert – “Dissonance” valt meteen de krachtige dramatische stem van Asmik Grigorian op. Ze sleept je mee in het noodlot van de verwijdering en het hoopvol uitkijken naar de geliefde. De meestal korte liederen zijn een pure caleidoscoop van gevoelens die met liefde te maken hebben, uiteraard vooral de negatieve. In het derde lied “Ik wacht op jou” is het koortsachtig wachten op de geliefde, terwijl een lied als “Wat een geluk” een personage evoceert dat gek van liefde is. Vertederend is het gebed voor een kindje “Je bent als een bloem”. Er is herinnering aan liefde, een poging ze te herbeleven al dan niet in de droom. Er is verlangen naar liefde, onuitstaanbare pijn die zelfs naar de dood doet verlangen (zoals in “Hoezeer lijd ik pijn”), maar ook hoop op troost en melancholisch wegdromen, zoals in “Zing niet mijn liefste” op tekst van Alexander Pushkin. Het is een melancholisch lied, een van de mooiste liederen van de opname, dat herinnert aan de briefscène uit Tsjaikowski’s opera Eugen Onegin, gecomponeerd op tekst van Pushkin. Alle liederen zijn trouwens gecomponeerd op teksten van Russische dichters/dichteressen van de 19de eeuw, dus hoog-romantiek.
De stem van Asmik Grigorian is simpelweg betoverend en zo variabel in vocale nuancering dat elke emotie zijn gepaste expressiviteit krijgt zonder geforceerd te klinken. Ze heeft een duizelingwekkende hoogte die nooit schreeuwerig wordt. Na alle passie en pijn overtuigt ze dan ook evengoed in het ideaal gekozen lied dat de reeks afsluit: “We zullen rust vinden” (tekst van Anton Chekov). Een zacht einde dat ontroerend overkomt. De teksten van de liederen zijn in het cd-boekje niet in het Russisch (misschien wel enigszins jammer), enkel in het Frans en Engels weergegeven. De inhoud is dus duidelijk.
Haar pianist Lukas Geniušas realiseert wat hij in het cd-boekje belooft: “Ook al heet het album ‘Dissonance’, als verwijzing naar een van de liederen uit het op. 34, en ondanks alle ‘innerlijke conflicten’ die deze liederen karakteriseren, bevindt ons duo zich in volledige harmonie”. Hij zet de gepaste accenten bij het scala aan emoties die de zangeres vertolkt.
Deze zangeres kunnen we ons best als een fantastische actrice inbeelden op een operascène. Haar feilloze hoogte gepaard aan expressiviteit maakt haar tot een ideale verismo-vertolkster te maken. Dat is ze trouwens voor twee voorstellingen in mei van de productie van Fedora van Umberto Giordano die vanaf zondag 3 april in première gaat in Frankfurt.
Een opname die een maximum aan sterren verdient. Een cd om “met het hart te beluisteren”, zegt Asmik Grigorian. Helemaal mee eens.
- WAT: Dissonance Liederen van Sergei Rachmaninov
- Wie: Asmik Grigorian, sopraan, Asmik Grigorian, sopraan
- UITGAVE: Alpha 796
Preview: JPC.de
