Driekwart eeuw geleden, op 15 januari 1948, organiseerde Sara Huysmans de allereerste Belgische Middagconcerten op de Brusselse Kunstberg naar Londens voorbeeld. Ze was de dochter van de politicus Camille Huysmans en Marthe Marie Catherine Espagne en genoot haar opleiding onder meer aan het King’s College London. Een gedreven, passionele dame die bakens verzette op cultureel gebied. De initiële bedoeling was het publiek een hart onder de riem steken en de ellendige oorlogsjaren met schoonheid te counteren.
Terug- en vooruitblik
De organisatie heeft inmiddels een mooi parcours achter de rug van 75 vruchtbare jaren. Tijd om even terug te blikken en volhardend en bedreven het nieuwe jaar met sprankelende muziek in te zetten en vooral: de traditie te continueren. De tijden veranderen en de programmatoren spelen daarop in en laten een frisse wind waaien. Ze slaan een brug tussen stijlen, temperamenten en generaties.
Een middagconcert is voor de vele forenzen die aan het werk zijn in Brussel tijdens de lunchpauze een fijne onderbreking van de dagdagelijkse besognes. Voor muziek minnende senioren voelt een concertbezoek op het middaguur veiliger aan dan ’s avonds nog op pad te gaan. Mensen met veel tijd kunnen het koppelen aan een dagje rondstruinen in de hoofdstad.
Op zondag 15 januari staan er welgeteld drie concerten op het programma in het MIM en de KMSKB.
Klassiek Centraal heeft een gesprek met een van de programmatoren: Dirk Vermeulen
-75 jaar Middagconcerten om op terug te blikken en nog altijd alive and kicking.
D.V.: Alive and kicking inderdaad. Het is enorm belangrijk dit te kunnen doen. Enkele jaren geleden werd mij gevraagd om lid te worden van de Raad van Bestuur en de programmatie op mij te nemen. Dat heb ik met heel veel plezier aanvaard omdat ‘kamermuziek’ al levenslang een enorme passie is van mij. Ik ben gedurende twintig jaar docent kamermuziek geweest. Die verwevenheid en strijdbaarheid is er vandaag nog altijd. Het is het mooiste wat er is. Natuurlijk doe ik dat niet alleen. Er zijn ruim 20 concerten per seizoen. Om die te organiseren, musici te contacteren… daar kruipt enorm veel tijd in. Er is een toevloed van aanvragen. Met andere woorden: wij merken een enorme behoefte aan optredens bij jonge musici. Om die te verwerken wou ik iemand erbij. Ik heb dat gevraagd aan Guy Van Waas, een collega dirigent/componist/klarinettist, een zeer begaafde kerel. Wij doen dat samen. Het is een duobaan.
-Na corona de draad weer oppikken met het publiek is niet vanzelfsprekend!
D.V.: Het is inderdaad niet gemakkelijk. Onze grootste zorg evenwel is dat we met een overwegend ouder publiek zitten. Vroeger kregen we vooral de werkende mensen over de vloer die tijdens hun lunchpauze een concert meepikten. Dé grote uitdaging is nu ons publiek verjongen.
-Hoe gaan jullie dat aanpakken: met jonge musici een podium te bieden of een ander repertoire aan te boren?
D.V.: Daar zijn we intens mee bezig. We proberen ook de Conservatoria erbij te betrekken. Er zijn allerlei jonge talenten. Het overwegend klassiek programma van vroeger proberen we nu open te trekken naar andere genres met o.m. jazz met de toppianist Erik Vermeulen. Hij gaat met een Trio aantreden. We hebben de gelauwerde accordeoniste Sara Salverius. We laten allerlei andere genres op het publiek los. Niet alleen maar Schumann en Brahms, maar ook hedendaagse componisten. We moeten meer en meer experimenteren en ook de studenten van de grote Conservatoria die op een boogscheut afstand liggen van het MIM motiveren om te komen. Het is een oud zeer dat studenten blijkbaar niet hun collega’s gaan aanmoedigen. Dat is een zeer eigenaardig fenomeen. Toen ik docent was in Brussel moest ik hemel en aarde bewegen om samen concerten te organiseren. Hoe dat fenomeen te verklaren is daar moet toch eens een of andere doctoraatsstudent een referaat over maken. Ik heb er het raden naar waarom jonge mensen elkaar niet in grote getallen aanmoedigen. Dat maakt mij eerlijk gezegd verdrietig.
-Zondag 15 januari worden de 75 jaar op de teller met ‘Pomp and Circumstance’ gevierd met maar liefst drie concerten.
D.V.: Ik wou er absoluut een oude vriend van mij bij betrekken: Jozef De Beenhouwer, een weergaloze pianist van het 19de-eeuwse repertoire. Hij heeft ook jarenlang de programmatie van de Middagconcerten gedaan. Dat was voor mij dé reden om hem als eerste te laten aantreden voor het concert om 11u in het MIM. Hij brengt prachtig werk van Clara en Robert Schumann, Brahms, Chopin en Lodewijk Mortelmans.
Ik omschrijf ze als ‘drie jonge veulens’ Myriam Ayari / Matthieu Normand / Nicolas Collinet, het orchestre de poche MNM Trio, zij vervolgen om 14:30u de feestelijkheden en pakken uit met zeshandig klavier. Dat zal zeer ludiek zijn. Drie jonge mensen, omdat ik echt vind dat er contrasten moeten zijn. We hebben de oudere, echt ervaren muzikant met een carrière van meer dan veertig jaar en jonge instrumentalisten die om de hoek komen piepen. Dat wordt zonder meer fantastisch. Om 16u is er het slotconcert in het KMSKB met het zelden uitgevoerd septet van Beethoven gebracht door zeven musici die uitzonderlijk samen het podium betreden. Waarom? Wel we hebben in de archieven ontdekt dat het allereerste concert van de Middagconcerten in Brussel in januari 1948 namelijk dat stuk werd uitgevoerd met zeven topmuzikanten. Het is echt een cirkel die rond is.
-Met welke frequentie worden de Middagconcerten aangeboden.
D.V.: Wekelijks op donderdag in het Muziekinstrumentenmuseum (MIM).
-Het is enigszins indiscreet, maar hoe worden de concerten gefinancierd.
D.V.: We zijn volop achter de schermen met de Raad van Bestuur alle kanalen aan het wakker maken. De contacten met het Brussels Gewest, het Vlaamse en Waalse bestuur waren allemaal een beetje verwaterd. De Nationale Loterij helpt ons ook een klein beetje vooruit. We moeten echt meer armslag krijgen. We doen niets anders dan onze muzikanten ondermaats betalen. Toch blijven ze massaal bereid om te komen spelen. Ook de topmuzikanten van het Beethovenconcert met een indrukwekkende staat van dienst: Tatiana Samouil – viool, Tony Nys – altviool, Karel Steylaerts – cello, Adrien Tyberghein – contrabas, Jean-Marie Charlier – klarinet, Luc Loubry – basson & fagot, Jean-Pierre Dassonville – hoorn.
-De Middagconcerten gaan door aan een democratische prijs.
D.V.: Door de week aan € 12 en het feestprogramma € 20 voor het gehele programma JUBILE75.
-Zijn alle tickets al de deur uit?
D.V.: Nog niet. Geïnteresseerden kunnen altijd terecht op ons website voor mer info en zijn van harte welkom.
PRAKTISCHE INFO | JUBILE75
DATUM: 15 januari 2023
PROGRAMMA:
11u00 — Pianorecital | MIM | € 10 (-26 jaar: € 5 / abonnement: gratis)
14u30 — MNM Trio | MIM | € 10 (-26 jaar: € 5 / abonnement: gratis )
16u00 — Beethoven | KMSKB | € 20 (-26 jaar: € 10)
ADRESSEN:
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Regentschapsstraat 3, Brussel
Muziekinstrumentenmuseum, Hofberg 2, Brussel
