‘Gianni Schicchi’ is een komische opera in één bedrijf van Giacomo Puccini, libretto Giovacchino Forzano, gebaseerd op een passage uit de tiende canto van Dante Alighieri’s Inferno en maakt deel uit van een drieluik. De wereldpremière vond 105 jaar geleden plaats in de Metroplitan in New York.
Deze opera is vrij kort van duur. Regisseur, en ook hoofdrolspeler Damon Nestor Ploumis, toverde een extraatje uit zijn hoed om er een avondvullende voorstelling van te maken. Een rondreizend operagezelschap komt zijn opwachting maken. De scène is nagenoeg leeg op twee tafels, enkele taboeretjes, een immense kist en kast en twee kamerschermen na. Centraal zit een oudere figuur diep inslaap. Wanneer het orkest, o.l.v. dirigent Federico Santi, inzet schiet hij wakker. Legt alles stil, onthult zijn identiteit: Dante in hoogsteigen persoon. Hij stelt de reisgezellen voor met uitwaaierende bindteksten en laat ze schitteren. De sopranen Tineke Van Ingelgem en Karen Vermeiren kruisen figuurlijk de degens in ‘Viva resti servita’ uit Le Nozze di Figaro van Mozart. Er is nog ‘Amor ti vieta’ uit de opera Fedora door de tenor Adrian Autard. Bijzonder mooi was het ‘Sextet’ uit Lucia di Lammermoor van Donizetti waarin het prachtige stemgeluid van bariton Koen Van Agtmael opvalt. ‘Cheti, cheti’ uit Don Pasquale van Donizetti vergt van Damon Nestor Ploumis en Kyle Bejnerowicz een straf en virtuoos staaltje articulatie. Sopraan Karin Vermeiren betovert het publiek met de gevoelvolle aria ’O Patria mia’ uit Aïda van Verdi met indrukwekkende tonenslingers als guirlandes. Een prelude getuigend van een muzikale rijkdom waarin fascinerende muzikale werelden verkend werden.
Gladheid, gekonkel.
Dan ondergaat het uiterst sobere decor een metamorfose door enkele panelen open te trekken en wordt het een kleurrijk en warm interieur, knap werk van decorontwerper Marnix Baert. De kostuums van Hanne Geerts vervolledigen de tijdsgeest.
De huichelachtige familieleden die een laatste groet komen brengen aan de overleden Buoso Doaniti, een rijke koopman, scharen zich als lijkenpikkers rond zijn sterfbed. Treuren en veinzen verdriet in overtreffende trap. De klassieke vorm van narratief verbeeldende werkelijkheid.
Via de buitenwacht komen ze te weten dat hun rijke oom al zijn goederen aan een nabijgelegen klooster heeft nagelaten. Grote consternatie! Zijn naaste familie staat zo goed als voor een fait accompli. Zo begint de jacht op het fortuin. Eerst en vooral de zoektocht naar het testament. Daarin blijkt hun grootste vrees bewaarheid te worden! De jonge Rinuccio, Buoso’s neef en verliefd op Lauretta, stelt voor om contact op te nemen met haar vader. Gianni Schicchi, in heel Florence gekend vanwege zijn scherpzinnig-heid en humor, wordt in haast door de familieleden van Buoso Donati opgeroepen om hem een ingenieus middel te laten bedenken om hen uit een ongelukkige situatie te redden. Aanvankelijk weigert Schicchi hen te helpen omwille van de minachtende houding die de familie Donati, van de Florentijnse aristocratie, tegenover hem had, een man van de ‘nieuwe rijken’. Maar de gebeden van zijn dochter Lauretta vertolkt door een pittige Emma Posman (de beroemde aria ‘O mio banbino caro’), verliefd op Rinuccio, de jonge neef van Buoso Donati, dwingen hem om zijn nee in een ja om te buigen en een plan te bedenken. Om zijn dochter te plezieren gaat Gianni Schichi overstag.
Inhalig delen de erven hem stuk voor stuk mee welk deel van de erfenis ze willen. In de bewegingsregie had wat meer inventiviteit en pit mogen zitten. De handelingen vervallen in clichés. In rijen achter elkaar hollen, tegen elkaar opbotsen. De kolder met een lijk dat in de kast gepropt wordt, Schicchi die de notaris een nieuw testament laat noteren en uiteindelijk de hele erfenis zelf inpikt…
Het geheel is wat aftands, mist esprit. De setting is uniek, de muziek klinkt oorstrelend, er wordt mooi gezongen, de spelers doen wat van hun verlangd wordt maar het geheel mist branie. ‘La storia di Gianni Schicchi’ is een grappig en gelaagd gegeven waar spelmatig meer uit te halen valt. Het ensemblewerk als genereuze groepskunst is een positief gegeven. Met een regisseur die ook nog de hoofdrol naar zich toetrekt, is het evenwicht zoek en bleef ik wat op mijn honger zitten.
Misschien ben ik wat te kritisch, het publiek reageerde in elk geval enthousiast.
WAT: Zomeropera Alden Biezen – première ‘La storia di Gianni Schicchi’, G. Puccini
WAAR: Alden Biezen
WANNEER: vrijdag 26 mei
