In de vakantie maakte ik iets speciaals mee in Leuven, hometown van Hendrik Vanden Abeele, artistiek directeur van Psallentes. Je kon er gratis miniconcertjes van zijn oudemuziekensemble Psallentes meemaken. Niet in een concertzaal, maar op straat. ‘Pop-up’, zoals zoveel tegenwoordig.
In de vernieuwd aangelegde en verkeersarme Mechelsestraat in de bakkerij van De Broodenier. Die welbekende Leuvense bakker, gespecialiseerd in zuurdesembrood, is een tijdje op vakantie. Hendrik Vanden Abeele zette er in de bakkerij zijn ‘Psallentes Jukebox’ neer. Waarom juist hier?
Hendrik Vanden Abeele: “Zuurdesem is voor het brood, wat gregoriaans en aanverwante polyfonie is voor de oude muziek. Doorgegeven over generaties, en het vraagt vakmanschap om een topproduct af te leveren.” Een boude bewering, maar de koordirigent doet dat ook met zijn topproduct, met die jukebox, zijnde zijn zangeressen. Je moest er geen geld in stoppen, alleen maar een mailtje sturen. En je halfuurtje mini-concert was gereserveerd, voor maximum vier personen (al of niet je bubbel) per tijdsblok.
Gregoriaans en polyfonie
Al lang wil de dirigent zijn muziek, gregoriaans en polyfonie, dichter bij de luisteraar brengen. En iets nieuws uitproberen is altijd leuk. Bijvoorbeeld door ergens in een al of niet drukke winkelstraat van ’t stad zijn koorleden op te stellen en als het ware open deur te geven. De klanken mogen gerust vermengd geraken met straatgeluiden van voorbijgangers. Geen erg, als de zangers maar loepzuiver klinken. Zo deden ze.
Eenmaal je reservatie op zak, kwam je op het afgesproken tijdstip langs. De dirigent himself verwelkomt je op het bordes van het winkelpand en legt de procedure uit. Je krijgt een blad toegestopt met 20 ‘muziekjes’ op en je kan je keuze maken, binnen de tijdslimiet van je concert. Je kiest uit stukjes Salve Regina, beetjes Magnificat van Clemens non Papa, een canon van de jarige Josquin des Prez (1450-1521), muziekjes uit het Mechels begijnhof, enzovoort.
We konden er drie uitpikken. We kozen voor een typisch gregoriaans, homofoon en verticaal gecomponeerd Kyrie uit een 14-eeuwse anonieme Missa, In Principio, de slothymne van Hildegard Von Bingens Ordo virtutum, een moraalspel over de deugden, en Suster, een werkstuk door de dirigent zelf gecomponeerd op een tekst van Ruusbroec, van wie geen muziek bekend is. Vooraf werden we geïnstrueerd wat we mochten meezingen. Dan verschenen achter de bakkerstoog zes zangeressen (weliswaar met mondmasker) en begonnen onder leiding van de koorleider aan ‘ons’ concertje. Toch een aparte beleving.
Toekomstplannen kosten geld
Je kreeg bij het afscheid nog een enveloppe met een kleine attentie. Wat erin zat? Een bonnetje voor als de bakker opnieuw opengaat. Je mag er een gratis zuurdesembrood mee ophalen, “om die speeddate met Psallentes wat langer nasmaak te geven” en nog een bonnetje om hun jongste cd (muziek uit het Llibre Vermell de Montserrat) tegen een vriendenprijs aan te kopen. Maar ook een vraag om ‘Psallentes Centimeter’ te worden. Dat kost 11 cent per dag. Voor €40 per jaar ben je dan donateur.
Over steun gesproken, voor zijn project kreeg Vanden Abeele van de stad Leuven en via de culturele activiteitenpremie van de Vlaamse overheid subsidies, dat wel, maar hij probeert dit soort formule in de toekomst te herhalen en vooral ook uit te breiden. “Idealiter zijn we in een stad bijvoorbeeld een week aanwezig in een leegstaand pand, en bedienen van daaruit de voorbijganger, in de breedste zin van het woord.”
Hendrik Vanden Abeele bereid een grondig gestoffeerd dossier voor om het voor de volgende subsidieronde in te dienen. “We zullen zien of we daar voor die periode 2023 nieuw geld mee kunnen binnenhalen, want zonder centen blijft dit alles maar een vage droom.” Ondertussen zijn er nog échte concerten aan de beurt en dat in Tongeren, Luik en Utrecht. Productief met muziek in de stad is Psallentes ongetwijfeld, ook zonder jukebox!
- WAT: Psallentes Jukebox
- WIE: Psallentes Ensemble o.l.v. Hendrik Vanden Abeele
- WAAR: De Broodenier, Mechelsestraat 75, 3000 Leuven
- WANNEER: zaterdag 14 augustus 2021 (laatste kans op 28 augustus, inschrijven via he*********@me.com)
