• Home
  • Over KC
  • Partners
  • Toevoegen evenement
donderdag, september 28, 2023
  • Login
Klassiek Centraal
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
Klassiek Centraal
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
Home Recensies Boeken

Wagners geschriften over muziek

door: Michel Dutrieue
11 januari 2016
in Boeken, Recensies
Leestijd:4 minuten
A A
Richard Wagner - Geschriften over muziek
Share on FacebookShare on Twitter

Uitgeverij IJzer gaf het vijfde deel uit van de geschriften in Nederlandse vertaling van Richard Wagner. In dit boek komt Wagner als recensent, dirigent en theoreticus aan het woord.

ookinteressant

Laserbombardement in het sloopwerk van Galina Oestvolskaja

Klinkende moderne feeërieën: Ne Me Touchez Pas

Filosoof Tomas Serrien over ervaring en betekenis muziek

Ingeleid en geannoteerd

Wagners teksten Die Deutsche Oper (1834), Über die Ouvertüre (1840) en Festschrift Beethoven (1870) zijn reeds opgenomen in het deel ‘Geschriften over kunst, politiek en religie’ (Ijzer 2013). De 17 gekozen teksten waaronder vier over Beethoven, zijn nu in deze nieuwe uitgave chronologisch geordend. In Geschriften over muziek zien we Wagner als gedreven criticus, vlijmscherp recensent en professioneel dirigent. In die teksten schrijft Wagner bv. over zijn grote voorbeeld Beethoven, over zijn tijdgenoten/operacomponisten, heeft hij het over de discussie over absolute muziek en programmamuziek en beschrijft en analyseert hij wat Duitse muziek volgens hem zo veel meer kon hebben dan Franse en Italiaanse.

Schrijvende dirigent

Toen Wagner koorleider en dirigent was in Würzburg, Magdeburg, Königsberg en Riga (1833-1839), begon hij over muziek te schrijven. Aanvankelijk voor het Zeitschrift für die elegante Welt van Johann Gottlieb Karl Spazier en voor het Neue Zeitschrift für Musik van Schumann. Schrijven over muziek werd voor Wagner bittere noodzaak gedurende zijn eerste verblijf in Parijs (1839-1842). Hij schreef toen voor de Revue et Gazette Musicale van Maurice Schlesinger (als redacteur opvolger van Fétis), en voor de Dresdner Abend-Zeitung van Theodor Hell. Gedurende zijn jaren als Königlich-Sächsischen Kapellmeister in Dresden (1842-1849), kwamen Wagners eerste teksten over Beethoven tot stand. Ik wijs er u nog even op dat Festschrift Beethoven (1870) met de filosofische bespreking van de muziekopvatting van Schopenhauer, reeds in het deel ‘Geschriften over kunst, politiek en religie’ verscheen.

Tannhäuser en Beethoven

Tijdens zijn ballingschap in Zürich (1849-1858) schreef Wagner hoofdzakelijk zijn Reformschriften en zijn Ring-tekst. Wat schrijven over muziek betrof, schreef hij in deze periode over de ouverture tot Iphigénie en Aulide van Gluck (1854). Van oktober 1859 tot april 1861 woonde Wagner opnieuw in Parijs. Het was de tijd van zijn geflopte Tannhäuser uitvoering. In zijn uit die tijd daterend opstel ‘Zukunftsmusik’ (1860) had hij het over zijn unendliche Melodie. In 1864 maakte Wagner kennis met Ludwig II van Beieren waarna hij Über Staat und Religion, eine theoretische Abhandlung für König Ludwig II. schreef, en hij het hoofdzakelijk had over Duitse kunst (Deutsche Kunst und Deutsche Politik). In navolging van Berlioz’ Le chef d’orchestre: théorie de son art’ dat in 1855 toegevoegd werd aan de tweede uitgave van zijn Grand traité d’instrumentation et d’orchestration modernes uit 1843, schreef Wagner in 1869 Über das Dirigieren. In de jaren ’70 schreef Wagner als enig opstel over muziek, een toelichting op de volgens hem juiste uitvoering van Beethovens Negende n.a.v. de uitvoering ervan o.l.v. Wagner in het Markgräflichen Opernhaus, ter gelegenheid van de Grundsteinlegung van het Bayreuther Festspielhaus op 22 mei 1872.

Wagner versus Hanslick

Wagner nam actief deel aan de discussie rond de gedachte van de autonomie van muziek (absolute muziek) door muzikale vorm en harmonie, zoals beschreven in Vom Musikalisch-Schönen, Ein Beitrag zur Revision der Ästhetik der Tonkunst (1854) van criticus Eduard Hanslick. Wagner opteerde daarentegen voor verruiming van de zeggingskracht van muziek door haar met literatuur en drama te verbinden. Onder invloed van Schopenhauer ontwikkelde hij daarenboven zijn droomtheorie, een allegorische droom over het verband tussen muziek en drama met de dramatische handeling als de zichtbaar geworden afbeelding van de muziek. In Zukunftsmusik (1860) legde hij zijn ideeën uit en stelde hij het (Wagneriaans) muziekdrama voor als de ultieme vervolmaking van de absolute symfonische muziek. Rond 1860 was de vraag naar de autonomie van muziek een Kulturkampf geworden en Hanslick stond model voor de figuur van de Merker Sixtus Beckmesser in Wagners Opera/Satyrspiel Die Meistersinger von Nürnberg (1868).

Schrijver over opera

Voor Wagner zijn gedachten over het ‘Gesamtkunstwerk’ uitwerkte, richtte hij zich op het belcanto van de Italiaanse opera, de Franse Grand opéra en de Duitse instrumentale muziek. Deze aanstekelijke teksten gaan over Italiaanse operamuziek met eerbetoon aan Bellini wiens opera’s Wagner kende door de zangeres Wilhelmine Schröder-Devrient. Andere teksten geven dan weer een beeld van Wagners activiteit als muziekjournalist in Parijs. Deze bevatten verslaggeving van operaproducties van Meyerbeer (diens Hugenoten) en Halévy (‘La Reine de Chypre’), de Franse productie van Der Freischütz van Weber, Paulus van Mendelssohn en het Stabat Mater van Rossini. Uit deze teksten bleek de groeiende kloof tussen de Duitse Singspielpraktijk en de Franse Grand opéra.

Standaardwerk

Er zijn ook teksten van Wagner over de concerten van de Dresdener Hofkapelle, een opstel in de vorm van een brief aan de toen 20-jarige Marie Wittgenstein over de symfonische gedichten van Liszt (1857) en een brief uit 1860 aan Berlioz over het ontstaan en de rechtvaardiging van het Kunstwerk der Zukunft. Een heel belangrijke tekst gaat over de praktijk van het dirigeren met heel wat bespreking van passages uit symfonieën, strijkkwartetten, ouverturen en opera’s. Wagners uitgebreide tekst Über das Dirigieren wordt trouwens nog steeds beschouwd als een van de belangrijkste studies over orkestdirectie. In de laatste tekst van dit boek, Zum Vortrag der neunten Symphonie Beethovens, gaat Wagner met tal van notenvoorbeelden in op de wijze waarop Beethovens werk uitgevoerd moet worden.

Een sublieme reeks

De teksten zijn uit het Duits vertaald, zijn bijzonder interessant ingeleid en geannoteerd door Philip Westbroek, en worden vooraf gegaan door een voorwoord van Daniele Gatti, toekomstig chef dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest. Tal van noten vervolledigen per tekst de duiding van de teksten. Eerder verschenen bij IJzer Wagners Het kunstwerk van de toekomst, Geschriften over kunst, politiek en religie, Opera en drama en Geschriften over eigen werk. Later dit jaar zullen Wagners geschriften over theater verschijnen. Een meer dan sublieme reeks!

Tags: Richard Wagner (1813-1883)Romantiek
Vorig artikel

Sidi Larbi Cherkaoui ontvangt eredoctoraat UAntwerpen

Volgend artikel

Een bloem in wording?

Michel Dutrieue

Michel Dutrieue

Michel Dutrieue (°Oostende, 1960) studeerde aan de Koninklijk Muziekconservatoria van Brussel en Gent. Is sinds 1987 docent/cursusbegeleider literatuur, muziekgeschiedenis en muziek beluisteren. Tussen 1985 en 2005 was hij medewerker bij BRT 3, Radio 3 en Klara. In 1990 verscheen zijn boek "Eros & Thanatos in het fin-de-siècle-Wenen (BRT-uitgave). Hij leidde gedurende een periode van tien jaar het vierstemmig gemengd koor "De Profundis" en werd als componist opgenomen in het "Lexicon van Vlaamse componisten". In Gent had hij 10 jaar zijn eigen operaclub waarvoor hij avondvullende besprekingen van de producties van de Vlaamse Opera gaf. Sedert november 2012 is hij lid van de beoordelingscommissie muziek van de minister van cultuur.

Ook interessant:

Bruckner: Symphony No.8
New Releases

Bruckner: Symphony No.8

2 september 2023
Brahms: Violin Sonatas
New Releases

Brahms: Violin Sonatas

26 augustus 2023
217 | Auner & Flieder
New Releases

217 | Auner & Flieder

17 augustus 2023
Kurpinski / Moniuszko / Noskowski
New Releases

Kurpinski / Moniuszko / Noskowski

11 juli 2023
Nixon: Orkestwerken Vol.3
New Releases

Nixon: Orkestwerken Vol.3

6 juli 2023
Tragiek met een boodschap van vrede
Concerten

Tragiek met een boodschap van vrede

27 mei 2023
Volgend artikel
O'Brass

Een bloem in wording?

orgelradio.eu

Orgelradio.eu

"Mozart & The Weber Sisters": Sabine Devieilhe vertegenwoordigt de zussen op een schitterende manier.

Als thuiskomen …

Blijf op de hoogte

Blijf op de hoogte

Abonneer je vandaag op de nieuwsbrief van Klassiek Centraal net als 3771 andere lezers, en blijf wekelijks op de hoogte van de nieuwste artikelen.

één e-mail per week op donderdag

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Categorieën

  • Boeken (231)
  • Cd & DVD (845)
  • Concerten (893)
  • Evenementen (429)
  • Gouden Labels (55)
  • In de kijker (30)
  • Interviews (114)
  • New Releases (406)
  • Nieuws (647)
  • Opinie (23)
  • Recensies (2.054)

Klassiek Centraal is het magazine voor klassiek Muziek, Opera & Dans in Vlaanderen. Klassiek Centraal wordt volledig gemaakt door vrijwilligers. 

Wilt u ook meewerken aan Klassiek Centraal stuur ons dan een bericht via redactie@klassiek-centraal.be

Blijf op de hoogte:

Wekelijks (op donderdag) verstuurd Klassiek Centraal een overzicht van alle gepubliceerde artikelen. Schrijf je snel hiernaast in om niks te missen.

Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
  • aaa radiotest
  • Advertenties voor schrijvers
  • Cookiebeleid (EU)
  • Dashboard
  • Evenementen agenda
  • Evenementen lijst
  • Event ingeven
  • Home 1
  • Home 2
  • Home 3
  • Links
  • My account
  • Nieuws
  • Organizer Dashboard
  • Over KC
  • Partner worden
  • Partners
  • Privacy verklaring
  • Shop
  • Single event
  • Submit Organizer Form
  • Submit Venue Form
  • test
  • Thank you!
  • Venue Dashboard
  • Vrijwilligers gezocht!
  • Wie is wie
  • Wij bieden aan

© 2020 Klassiek Centraal VZW - Varkensmarkt - 2800 Mechelen - Design en hosting Kyzoe.be.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Cleantalk Pixel

Add New Playlist

Deze website gebruikt cookies om optimaal te functioneren. U vindt onze privacy policy en cookie verklaring hier.