***** De Vier Jaargetijden van de rosse pastoor Antonio Vivaldi (1678-1741) hebben iets gemeen met Bach zijn Goldbergvariaties. Alle muzikanten willen ze op hun instrument uitvoeren, dat het nu een viool, een saxofoon, een marimba of in deze een accordeon is. Kan dat zomaar? Niet altijd, maar soms zeker wel…

Via onze Facebook Fanpagina kwamen we in contact met de in Nederland wonende Bosniër Nihad Hrustanbegovic, accordeonist. Hij nam de Vier Jaargetijden op en presenteerde de CD tijdens een druk bijgewoond en toegejuicht concert in het Concertgebouw van Amsterdam.

Net als de cd met de Goldbergvariaties op accordeon, moeten we met deze uitvoering onze oren laten gewennen. Er is een wezenlijk verschil om de vermelde Bach of de Vivaldi te verteren. Beide werken zijn aartsmoeilijk en worden soms onderschat en te vluchtig uitgevoerd, maar Vivaldi’s jaargetijden liggen vlotter in het oor dan Bachs variaties. Je mag er bovendien van uitgaan, dat het orkestwerk uitvoeren op accordeon (of ander toetsinstrument) hoe dan ook meer inspanning vraagt, dan de bekende variaties van Bach op een ander klavierinstrument dan bvb. een klavecimbel te spelen, precies omdat ze voor een klavier zijn geschreven en niet voor een orkest zoals de Vier Jaargetijden.

Hrustanbegovic is gegaan voor een zo getrouw mogelijke weergave van de originele partituur. Een opdracht om ‘u’ tegen te zeggen want een orkestwerk transcriberen om het solo op accordeon te spelen zonder de partituur geweld aan te doen, het is een opdracht die nooit eerder iemand zo nauwgezet voor zijn rekening nam.

Het moet gezegd dat de accordeonist zijn verregaande studie van de partituur en van de literatuur over deze Vier Jaargetijden resultaat afgeworpen heeft. Het barokke karakter boet totaal niet in. Bovendien maakt Hrustanbegovic gebruik van de registers en perkt de bourdon in waardoor de vele details die het werk zijn unieke karakter geven, ten volle tot hun recht komen. De accordeonist weet over heel de lijn goed weer te geven wat Vivaldi allemaal in zijn Vier Jaargetijden stopte. Dat is meer dan wat vrolijke of donkere melodieën en akkoorden. We gaan het hier niet nog eens uit de doeken doen, maar wie meer wil lezen over de inhoud van Vivaldi’s werk, vindt behoorlijk wat info, in het Nederlands (goed punt!) in het tekstboekje van de CD.

Wie denkt dat een accordeon alleen maar goed is om folkloremuziek mee te begeleiden, heeft het fout en dat weten we al langer. Het moet echter nog eens benadrukt worden dat er een groot repertorium originele muziek bestaat, muziek van soms verbazingwekkend hoog niveau. In Oost-Europa is de accordeon kunnen doorgroeien tot concertinstrument, zeker na het einde van WOII. De vele nieuwe composities zijn er een bewijs van, maar de uitmuntend geschoolde accordeonisten willen ook wel eens wat anders dan hedendaags werk en onder meer om die reden gooide Nihad Hrustanbegovic zich op Vivaldi’s Vier Jaargetijden.

Gewaagd? Jazeker! Geslaagd? Jazeker! Aan elke muzikale eis van het genie Vivaldi wordt voldaan. Ach, soms hoor je wel eens ‘iets raars’, maar dat is dan het wisselen van het register (kan je soms horen zoals bij orgels). De reden waarom de accordeonist koos voor dit overbekende werk, is bewijzen dat accordeon meer aandacht verdient bij ons. Hij wil bewijzen dat zijn instrument een volwaardige plaats mag opeisen tussen de erkende concertinstrumenten. Welaan, die bewijzen levert hij en we mogen wensen dat zijn bewijzen mogen bekrachtigd worden voor hem, zijn collega’s en dat komende generaties de ingeslagen weg verder succesvol mogen bewandelen.