• Home
  • Over KC
  • Partners
  • Toevoegen evenement
vrijdag, september 22, 2023
  • Login
Klassiek Centraal
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
  • Home
  • Nieuws
    • New Releases
    • Interviews
    • Gouden Labels
  • Recensies
    • Concerten
    • Cd & DVD
    • Evenementen
    • Boeken
  • In de kijker
  • Evenementen agenda
  • Partners
    • Partner worden
  • Meer informatie
    • Over KC
    • Wie is wie
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
Klassiek Centraal
Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
Home Recensies Concerten

Verhalende kracht uit Noorwegen

door: Tim De Backer
16 juni 2016
in Concerten, Recensies
Leestijd:7 minuten
A A
Leif Ove Andsnes: telkens deze man aan de toetsen plaatsneemt, is muzikale magie nooit veraf.
Share on FacebookShare on Twitter

Hoe later op het seizoen, hoe schoner het volk: het is een adagium dat ook voor BOZAR opgaat. Eerst met enkele befaamde speelkameraden en nadien solo presenteerde Leif Ove Andsnes zich in Brussel.

ookinteressant

Alweer tijd voor een nieuw 20・21 Festival in Leuven

Mozart, La Clemenza di Tito: een theatrale boodschap van regisseur Milo Rau

Gaudeamus: flirt met flashlight en microtonaliteit

Hoe later op het seizoen, hoe schoner het volk: het is een adagium dat ook voor BOZAR opgaat. Eerst met enkele befaamde speelkameraden en nadien solo presenteerde Leif Ove Andsnes zich in Brussel.

Pianist Leif Ove Andsnes is op deze pagina’s al meermaals met de nodige lof overladen. Een Gouden Label hier, een ronduit subliem concert daar, en tussendoor een recital waarvoor woorden tekortschieten: telkens deze man aan de toetsen plaatsneemt, is muzikale magie nooit veraf. En daar wil je als melomaan natuurlijk altijd bijzijn. Als recensent is de opdracht nochtans tricky. Gemakzucht loert immers om de hoek. Want het zal wel weer geweldig zijn, nietwaar? De verwachtingen stonden inderdaad torenhoog gespannen, temeer omdat Andsnes zich voor het eerste van de twee concerten in de Henry Leboeufzaal door wel zeer schoon volk liet omringen. Clemens Hagen, Christian Tetzlaff en Tabea Zimmermann behoren tot de kruim van het chambristengild. Zij behoeven geen introductie meer. Hun ronkende namen zijn, al dan niet rechtstreeks, aan ’s werelds bekendste strijkerscombo’s verbonden: het Hagen, Tetzlaff en Arcanto kwartet. In 2010 speelde het viertal tijdens de Salzburger Festspiele een eerste (en enige) keer samen. Toen weerklonk onder meer Brahms’ eerste pianokwartet. “It was one of the most rewarding chamber music experiences I have ever experienced”, getuigde een enthousiaste Andsnes na afloop “and so immediately we started to plot a reunion in order to explore all the quartets together.” De Noor heeft weliswaar enkele jaren geduld moeten oefenen, maar nu was het dan eindelijk zover. Met passages in onder meer Wenen (Konzerthaus), Londen (The Barbican) en Parijs (Théâtre des Champs-Elysées) werd zijn wens ruimschoots verhoord. Dat Brussel zich ook in de handen mocht wrijven, is een pluim op de hoed van de programmatoren.        

Soevereine speeltijd

Op het programma stonden dus alle drie de kwartetten voor piano en strijkers van Johannes Brahms: een meeslepend muzikaal universum (vinding)rijk aan melodieën, ritmische spankracht, harmonische grandeur en de meest uiteenlopende gemoedsgesteldheden. De werken werden in chronologische volgorde op het publiek losgelaten. Het eerste pianokwartet, afgewerkt in 1861, heeft altijd al op veel bijval kunnen rekenen. Daar zat/zit het zinderende Rondo alla Zingarese (Presto), een finale in onversneden csárdásstijl, voor heel veel tussen. Maar ook al denderde en huppelde het refrein heerlijk snedig en energiek voorbij, en klonken de triomfantelijke passages vanavond eens zo hecht, toch wist het melancholische hart van deze beweging – een wondermooie cantilene – helaas niet echt te beroeren. Daarvoor schoot het inlevingsvermogen van het viertal opvallend genoeg tekort en werd er te weinig gas teruggenomen. Het helse tempo maakte het trouwens ook moeilijk om er op het einde nog het voorgeschreven eindspurtje uit te persen. Gevolg? De climax die de coda eigenlijk moest zijn, kwam onvoldoende uit de verf. En daarmee eindigde een uitvoering die in de overige delen nochtans van hoogtepunt naar hoogtepunt was geëvolueerd. Het meest opvallend waren de eendrachtige, quasi-orkestrale samenklanken uit het bevlogen Allegro en het breedvoerige Andante con moto. Op een soevereine manier werden de symfonische aspiraties van de componist aan het licht gebracht. En ook de wijze waarop de trage beweging zachtjes uitdoofde, was buitengewoon. Uit het intermezzo (Allegro ma non troppo) werd vooral de glasheldere articulatie onthouden. Ondanks de bedenkingen bij het sluitstuk was dit toch een zeer sterke start.

Na een kwartiertje weergalmde alweer de bel. In BOZAR betekent net dát het begin van de speeltijd. Het tweede pianokwartet (1861) heeft altijd al in de schaduw van de andere twee gestaan. Het is een werk dat eigenlijk niet zo vaak wordt uitgevoerd. Maar – zo leert het programmaboekje – voor Clara Schumann had het opus 26 wél een streepje voor op zijn tijdgenoot. En ook de musici van vanavond hielden een prachtig pleidooi voor het langste – meer dan vijftig minuten, alstublieft! – van Brahms’ kamermuziekwerken. De ritmische precisie die zowel Andsnes als zijn speelkameraden in het genereuze Allegro non troppo demonstreerden, was niet minder dan exemplarisch. Soepel én compact vloeiden de verschillende thema’s uit de vingers. De doorwerking, met zijn fijnzinnige dialoogjes en milde discussies, was niet minder overtuigend, en kreeg in de coda zijn schitterend beslag. Ook de rest van dit werk was een hoogmis van zelfverzekerde muzikaliteit. Van het o zo broze, maar bij momenten ook hartstochtelijk dreigende Poco adagio, over het opvallend lyrische scherzo (Poco allegro) – met zijn fraai geïntoneerde trio – tot de prettig speelse finale (Allegro). Ook in het laatste pianokwartet (1875) vertoonde het ensemble geen enkel moment van zwakte, wel integendeel. Het engagement waarmee werd gestreken, geplukt en gespeeld bleef zeer groot. Het onstuimige scherzo (Allegro), inclusief talrijke accenten, was één brok energie. Het Andante blonk dan weer uit dankzij de gevoelvolle fraseringen. Maar het was toch vooral de finale (Allegro comodo) die – zoals dat eigenlijk hoort – bleef nazinderen. Een mens vraagt zich af welke muziek er uit de bus zou komen als je deze beweging, met zijn vloeiende pianoloopjes, door Klarafy zou laten vertalen. Dat het iets swingend en modern wordt, zoveel is zeker. Zo klonk het origineel in ieder geval.         

Ruimtelijke gradaties

Het is dit seizoen precies twintig jaar geleden dat Leif Ove Andsnes voor de eerste keer in het Paleis voor Schone Kunsten te gast was. Toen vond zijn recital nog in het conservatorium plaats, maar die tijd is ondertussen allang voorbij. Anno 2016 behoort Andsnes tot de grootste toetsenisten van zijn generatie en doet hij zonder problemen de Henry Leboeufzaal vollopen. De Noor had een bijzonder divers programma samengesteld, bestaande uit enkele weinig gespeelde karakterstukjes van Jean Sibelius, een pianosonate van Beethoven, enkele etudes van Debussy en een flinke scheut Chopin. Wie Sibelius zegt, denkt in de eerste plaats aan groots opgezette orkestwerken. In zijn goeddeels verwaarloosde, ja zelf geminachte pianomuziek koos de Finse componist daarentegen voor korte miniaturen. En daar zitten enkele ontdekkingen tussen, zo bleek uit Andsnes’ selectie. Met veel zin voor nuance onderhield hij zijn publiek. Elke noot werd tot in het kleinste detail uitgewerkt. Je hing als het ware aan zijn vingers. Verhalende kracht was ook het handelsmerk in de drie lyrische stukken die samen Kyllikki (1904) vormen, genoemd naar een karakter uit het nationale epos Kelevala. Straf hoe Andsnes niet alleen dynamische maar ook ruimtelijke gradaties schiep, daarbij geholpen door een extra wijd opengezette vleugel. Zo klonk de muziek eens dichtbij en dan weer verderaf. Wat voor de pauze nog volgde, was Beethovens meest blijmoedige pianosonate: het derde exemplaar uit diens opus 31 (1802). Het zorgeloze tweede thema uit het Allegro schudde Andsnes met veel souplesse uit de vingers. Het trio van het menuet (Moderato e grazioso) werd delicaat gearticuleerd. En het moeilijk te timen scherzo (Allegro vivace) leek wel een simpele oefengalop. Ook in de jachtige finale (Presto con fuoco) hield Andsnes de teugels strak in handen. Voor een humoristische kwinkslag was er in het metronomische spel jammer genoeg geen plaats. Beheersing is vast en zeker een kwaliteit, maar dit neigde bij momenten naar routine.

“La musique doit humblement chercher à faire plaisir, l’extrême complication est le contraire de l’art”, zo luidde een citaat van Debussy uit het programmaboekje. Toch zijn het net een hele reeks speltechnische moeilijkheden die aan de basis liggen van diens twaalf Études (1915). Andsnes pikte er drie studies uit – de nummers 5 “pour les octaves”, 7 “pour les degrés chromatiques” en 11 “pour les arpèges composés” – en oversteeg haast moeiteloos de uitdagende schriftuur om tot de kern van de muziek door te dringen. Precisie en transparantie waren de codewoorden. Pianistieke perfectie het resultaat. Verbluffend. Een eens vederlichte en dan weer assertieve lezing van het enigmatische La soirée dans Grenade (uit Estampes, 1903) kreeg het publiek er bovenop. De laatste componist die Andsnes had meegebracht, was Frédéric Chopin. In het Impromptu (opus 29) won snelheid het nog van expressie, maar in de Nocturne (opus 15 nr. 1) haalde fijnzinnige poëzie gelukkig de bovenhand. De daaropvolgende Ballade (opus 52) – zo niet de mooiste dan toch zeker de meest weemoedige van de vier – groeide uit tot een briljante bekroning van deze avond. Een prachtig legato, schoonheid én drama in elke maat en een contrapuntische climax zonder weerga: meer kan een melomaan zich niet wensen. Of het zou een Polonaise (opus 53) als toemaatje moeten zijn natuurlijk.      

Heeft u dit concert gemist? Geen nood, want op maandag 5 september brengt Klara het recital in de ether (20u). Noteer ook alvast 4 februari 2017 in uw agenda, want dan is Andsnes opnieuw in BOZAR te gast en brengt voor de gelegenheid bariton Matthias Goerne mee.

Tags: BozarLeif Ove AndsnesPianoScandinavië
Vorig artikel

Christiane Karg

Volgend artikel

Een feest dat alle verwachtingen overtrof

Tim De Backer

Tim De Backer

Tim De Backer (°1982) is historicus van opleiding. Muziek uit het verleden draagt dus hoe dan ook zijn voorkeur en interesse weg. Maar door wie of wat de fascinatie voor klassieke muziek precies werd aangewakkerd, is moeilijk te zeggen ... De film Amadeus zat er zeker voor iets tussen. Die werd als tiener immers grijsgedraaid. En tijdens de universiteitsjaren groeide de interesse voor kamermuziek gestaag. Tim volgde in avondschool ook nog een opleiding in de journalistiek (2010-2012). Dankzij de pianist die hij in dat kader interviewde, ondertussen een goede vriend, kwam hij in 2011 Klassiek Centraal op het spoor. Sindsdien schrijft hij regelmatig over concerten, bespreekt sporadisch een cd, enzovoort ... Kamermuziek is nog steeds zijn eerste en grootste liefde.

Ook interessant:

Winnares Nordic Music Prize 2022 komt naar de Kempen
Nieuws

Winnares Nordic Music Prize 2022 komt naar de Kempen

14 september 2023
Belgische pianist Tom Kristiaan genomineerd voor de Edison Klassiek 
Publieksprijs
Nieuws

Belgische pianist Tom Kristiaan genomineerd voor de Edison Klassiek 
Publieksprijs

17 augustus 2023
Tales of the Sea ⎮ Lydia Maria Bader
New Releases

Tales of the Sea ⎮ Lydia Maria Bader

14 augustus 2023
Moments ⎮ Ketevan Sepashvili
New Releases

Moments ⎮ Ketevan Sepashvili

11 augustus 2023
Finland, land van bossen, meren en…muziek
Recensies

Finland, land van bossen, meren en…muziek

17 juli 2023
Wat je hoort, is wat je krijgt: een genereuze maskerade
Cd & DVD

Wat je hoort, is wat je krijgt: een genereuze maskerade

Volgend artikel
Een feest dat alle verwachtingen overtrof

Een feest dat alle verwachtingen overtrof

10 Jaar Klassiek Centraal

Lijst Gouden Labels seizoen 2015 /16

Blik op de stad Mahagonny

Welkom in de wereld van 'All you can fuck'

Blijf op de hoogte

Blijf op de hoogte

Abonneer je vandaag op de nieuwsbrief van Klassiek Centraal net als 3771 andere lezers, en blijf wekelijks op de hoogte van de nieuwste artikelen.

één e-mail per week op donderdag

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Categorieën

  • Boeken (230)
  • Cd & DVD (845)
  • Concerten (891)
  • Evenementen (429)
  • Gouden Labels (55)
  • In de kijker (30)
  • Interviews (113)
  • New Releases (406)
  • Nieuws (643)
  • Opinie (23)
  • Recensies (2.052)

Klassiek Centraal is het magazine voor klassiek Muziek, Opera & Dans in Vlaanderen. Klassiek Centraal wordt volledig gemaakt door vrijwilligers. 

Wilt u ook meewerken aan Klassiek Centraal stuur ons dan een bericht via redactie@klassiek-centraal.be

Blijf op de hoogte:

Wekelijks (op donderdag) verstuurd Klassiek Centraal een overzicht van alle gepubliceerde artikelen. Schrijf je snel hiernaast in om niks te missen.

Geen resultaat
Bekijk alle resultaten
  • aaa radiotest
  • Advertenties voor schrijvers
  • Cookiebeleid (EU)
  • Dashboard
  • Evenementen agenda
  • Evenementen lijst
  • Event ingeven
  • Home 1
  • Home 2
  • Home 3
  • Links
  • My account
  • Nieuws
  • Organizer Dashboard
  • Over KC
  • Partner worden
  • Partners
  • Privacy verklaring
  • Shop
  • Single event
  • Submit Organizer Form
  • Submit Venue Form
  • test
  • Thank you!
  • Venue Dashboard
  • Vrijwilligers gezocht!
  • Wie is wie
  • Wij bieden aan

© 2020 Klassiek Centraal VZW - Varkensmarkt - 2800 Mechelen - Design en hosting Kyzoe.be.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Cleantalk Pixel

Add New Playlist

Deze website gebruikt cookies om optimaal te functioneren. U vindt onze privacy policy en cookie verklaring hier.