Jan Briers, gouverneur van de provincie Oost-Vlaanderen, voorheen gedelegeerd bestuurder van het Festival van Vlaanderen, ontving als eerste het Gouden Label Muziekmanagement.

Jan Briers, gouverneur van de provincie Oost-Vlaanderen, voorheen gedelegeerd bestuurder van het Festival van Vlaanderen, ontving als eerste het Gouden Label Muziekmanagement.

Laudatio Gouverneur Jan Briers

Gouden Label Muziekmanagement

Klassiek -Centraal 22 juni 2014

Jan Briers leerde zijn vrouw kennen in het voormalige omroepgebouw Flagey in Elsene toen zowel hij als zij daar werkten. Ja, mààr, zult u vragen, wélke Jan Briers? Ziehier het antwoord: de appel valt niet ver van de boom en dus deed de zoon wat de vader deed. Jawel, beide heren leerden hun vrouw bij de BRT (nu VRT) kennen. Eén verschil? Ja, wat voor de vader een uit de hand gelopen hobby werd, werd voor de zoon zijn job: het sturen van het Festival van Vlaanderen.

Vijfentwintig jaar terug nam Junior de taak van Senior over. De tijd van de wissel van de wacht was aangebroken.

Het Festival van Vlaanderen, intussen een festival dat internationale naam en faam genoot en model stond voor vele andere festivals in eigen land en over heel Europa, moest de toekomst verzekerd zien. Wie beter kon er borg voor staan dan diegene die elke dag als broodbeleg het Festival van Vlaanderen bij het ontbijt kreeg?

Junior Jan Briers verzekerde de toekomst van het Festival van Vlaanderen, net zoals zijn vader het droomde al zou de Jan die we vandaag vieren, eigen accenten gaan leggen.

Het spreekwoord ‘nieuwe bazen, nieuwe wetten’ was van toepassing.

Briers junior was voor een breed gespreide democratisering van het Festival. Het zou meer mensen van alle slag moeten bereiken en dat zo dicht mogelijk bij hun deur. De stadsfestivals zoals Gent, Brussel, Antwerpen, Mechelen, Tongeren en Kortrijk bleven bestaan, maar onder impuls van Briers trok men naar kleine gemeenten en dorpen. Waarom zouden de mensen van die afgelegenere plaatsen altijd naar de stad moeten om een keer een klassiek concert te kunnen bijwonen? Dat zijn visie klopte, kan niemand nog in twijfel trekken. De concerten in die niet voor de hand liggende gemeentes, trekken volle zalen, jaar na jaar na jaar.

De democratisering betekende en betekent voor Jan Briers veel meer dan de diversifiëring wat concertplaatsen betreft. Zo werden activiteiten van het Festival van Vlaanderen onder andere noemers bij het grote publiek gebracht. Waarom? Omdat de noemer ‘Festival van Vlaanderen’ bij het publiek stond voor veel en groot, niet direct de ingrediënten om een publiek aan te trekken. De nadruk ging liggen op de producties zelf, op de ‘artistieke juweeltjes’ zoals Jan ze graag noemt. O de Gand is er zo één van. Duizenden en duizenden mensen die mogelijk nooit in contact zouden gekomen zijn met de klassieke muziek, bezochten concerten met grote orkesten en ze luisterden, ze kwamen terug, ze werden trouwe festivalbezoekers. Het nu – tijdelijk? – afgevoerde ‘Dorp Op Stap’ had een overdonderend succes. Busladingen ‘buitenmensen’ waaronder actieve boeren, werden na het melken van het vee naar zalen als Bozar gebracht in Brussel, maakten er muzikale activiteiten mee van topniveau en keerden naar huis terug nog voor de tweede melkbeurt van het vee. Eindelijk konden die zo aan hun hoeve gebonden mensen er eens even tussenuit en konden ook zij genieten van de edelste aller kunsten.

Duizenden kansarme mensen van alle leeftijden wonen al jaren concerten bij. Het kost hen 1 euro. Bedrijven sponsoren in alle anonimiteit. Deze mensen worden begeleid en men vertelt hen voor ze naar het concert gaan, wanneer wel en wanneer niet mag geapplaudisseerd worden. Met grote voldoening keren die mensen huiswaarts, minder kansarm dan een tweetal uur voordien…

Het zijn initiatieven van Jan Briers die er voor staat dat topkwaliteit uiteraard thuishoort in bijvoorbeeld het Klarafestival – dat mee onder zijn impuls als een omroepfestival in het leven werd geroepen en in werkelijkheid een onderdeel van het Festival van Vlaanderen is – maar die topkwaliteit hoort ook thuis in het kleinste dorpje omdat iedereen er recht op heeft.

Om dit te kunnen verwezenlijken heb je structuren nodig. Structuren uitdenken en uitwerken, ze vorm geven in de realiteit, het is management. Jan Briers leerde het van thuis uit want cultuurmanagement was nog geen vak. Dàt is het intussen wel en Briers was van heel wat cultuurmanagers de mentor. De zonet gevierde Francis Pollet bijvoorbeeld kijkt met veel dankbaarheid terug naar de tijd toen Jan Briers zijn steun en toeverlaat was in de studie…

Alleen het Festival van Vlaanderen? Neen, één festival is niet genoeg en zo is Jan Briers vandaag voorzitter van de FMIV, de Federatie van de 400 Muziekfestivals in Vlaanderen. Een van die festivals is waar Jan junior door senior in de ketel toverdrank werd gedompeld, maar Rock Werchter of Mano Mundo of het Cactusfestival zijn wel wat anders. Het zijn wel allemaal festivals en die hebben structuur nodig, begeleiding in het administratieve, de logistiek, de regelgeving en noem maar op.

Op twee benen kan je staan maar de grond onder de voet moet stevig zijn en zo haalde Jan Briers de European Festival Association van Genève naar het kasteel Borluut in Sint-Denijs-Westrem waar de drie organisaties vandaag de dag samen huizen.

Tussendoor stond hij mee aan de wieg van het Kinderkoor Shanti!Shanti!, het internationaal omroepfestival in 8 Europese landen Music Masters on Air, de European Galas in Bozar, de Aziatische kunstenfestivalsAssociatie, de Festivalfoundation, e.a.

Heeft Briers het allemaal alleen gedaan? Neen, hij kon zich in de loop der jaren omringen met de juiste mensen op de juiste plaats, zo stelt hij het. O ja, allemaal hadden / hebben ze moeilijke karakters, maar ze hebben visie – het maakt hen misschien ‘moeilijk’? – ze zijn compromisloos en houden van gezonde discussie.

Al die dingen waren antwoorden op een vraag die Jan Briers zich jaren geleden stelde, een vraag die antwoord kreeg in de vermelde democratisering, diversifiëring, begeleiding en zo meer. Die vraag luidde: “Wat is het Festival van Vlaanderen?”… Het antwoord kent u intussen. Het is het festival dat leeft, dat groeit, dat hoogstaande muziek brengt door de grootste namen en nog onbekende musici van de grootste zalen in de grootste stad tot de kleine huiskamer in een buitenhoek. Het festival, bezield door vader en zoon Briers, dat iedereen de kans geeft, zonder verplichting, om muziek te beleven.

Jan Briers beëindigde het gesprek dat ik met hem had, om deze laudatio vandaag voor u te kunnen brengen als volgt: “Iedereen moet de kans krijgen!” …

Ludwig Van Mechelen

Hoofdredacteur Klassiek Centraal