Flanders Boys Choir en Konakovo’s Boys Choir
Het Flanders Boys Choir kennen velen nog als In Dulci Jubilo uit Sint-Niklaas. Het is bijna het enig overgebleven jongenskoor dat nog een band heeft met een school. Wat een contrast met bvb. Rusland waar er toch meer knapenkoren zijn en zelfs, zoals Konakovo, een ware school om en rond zang voor knapen en jonge mannen.
Flanders Boys Choir viert Sint-Niklaas in Sint-Niklaas
In het raam van 800 jaar Sint-Niklaas programmeerde het koor het té onbekende werk ‘La légende de Saint-Nicolas’ van Joseph Jongen (1873-1953), speelde Wannes Vanderhoeven een orgelimprovisatie over Sinterklaasliedjes en werd de Sint-Nicolaascantate van Benjamin Britten (1913-1976) uitgevoerd. Voor het concert werd beroep gedaan op het knapenkoor Flanders Boys Choir, de meisjeskoren Gynaika en Korisia (dirigent Annelies De Kimpe) allemaal uit Sint-Niklaas, het orkest La Passione, tenor Yves Saelens en dit alles onder de leiding van Dieter Van Handenhoven.
Het was meer dan een goede keuze om het bij mijn weten amper of nooit in ons vlakke Vlaanderen geprogrammeerde werk van Jongen te brengen. Het is bijzonder mooi en verhaalt de droevige vondst van drie kinderen, in een pekelton !, die een beenhouwer zijn klanten wilde voorschotelen. Maar het was buiten de waard en zeker buiten de later heilig verklaarde Nikolaas gerekend. De bisschop zette orde op zaken en de kinderen werden gered en gelukkig ook ontpekeld. Het zuur was voor de beenhouwer en zoals we weten werd bisschop Nikolaas later heilig verklaard en gebombardeerd tot dé kindervriend. Wat men er niet bijvertelt is dat het een legende is en dat het christelijke feest van Sinterklaas eigenlijk de gekerstende vorm is van een veel ouder Germaans, maar ook Keltisch en Slavisch feest dat nog traditioneel gevierd wordt op vele plaatsen in Duitsland, Oostenrijk, Italië en sommige Balkanlanden.
De kinderkoren zongen vrolijk en vrij deze minicantate en iedereen genoot van zowel de uitvoering als het werk dat men leerde kennen.
Wannes Vanderhoeven, de altijd blijgezinde orgellist, speelde iets wat hem erg ligt, althans zo kon je toch vermoeden bij het aanhoren van zijn improvisatie op Sinterklaasliedjes. Met een even opschrikkend geklop van zijn handen op de orgelkast (iedereen dacht dat er iets scheelde) en wat voetgestamp, speelde hij ‘Daar wordt op de deur geklopt’ en ja, dat de bomvolle kerk in een lachkramp schoot, dat kan je wel raden. Zo ging het door met heel veel humor. Wannes verweefde ‘Zie ginds komt de stoomboot’ en nog andere liedjes fraai in Mozarts ‘Eine kleine Nachtmusik’. Hoe er ook gelachen en genoten werd, niemand stond er bij stil dat de orgellist een zeer sterk muzikaal product afleverde. Je moet het maar doen. Ik mag hopen dat hij zich deze improvisatie noot voor noot herinnert en ze neerschrijft. Vanderhoeven bewees dat hij een van onze beste orgellisten is en meer dan dat, hij gaf een staaltje weer dat alleen een rasmuzikant kan.
Hoofdbrok was natuurlijk de Sint-Nicolaascantate van Britten. Zowel de knapen als de meisjes zongen zuiver en mooi, soms wat breekbaar braaf, dan weer met meer overtuiging. Het orkest speelde feilloos, maar door de opstelling werd het jongenskoor soms bijna overstemd. Het probleem is dat de Sint-Niklaaskerk niet de echte ideale plaats is om de grote bezetting de nodige ruimte te bieden. Het was wel een ideale ingreep de meisjeskoren achter het publiek plaats te laten nemen. Het gaf een bijzondere kleur aan de zangpartijen.
Tenor Yves Saelens zong de soms erg moeilijke zinsneden die Britten schreef voor zijn levenspartner Peter Pears, die een uitmuntend tenor was. Saelens zong het schitterend met een breed pallet aan muzikale kracht, inhoudend, sterk dragend, ademend, begrijpend, mooie uitspraak, kortom overtuigend.
Dieter Van Handenhoven mag trots zijn op wat hij hier mocht leiden.
Konakovo’s Jongenskoor
Bij de allereerste noot hoor je dat dit knapenkoor heel wat in petto heeft en de luxe geniet die het koor van Sint-Niklaas ontbeert: dagelijkse repetities. Van Handenhoven kent die beperking en weet er meesterlijk mee om te gaan zodat hij resultaten haalt die je alleen kan toejuichen. Het Konakovo’s Jongenskoor kan je daarentegen professioneel noemen. Dankzij de dagelijkse repetities haalt het koor meer kracht en als je dan nog eens de Russische zangschool daarbij neemt, dan krijg je wel degelijk forse energie die ons soms de vraag doet stellen of het zo wel kan. Welja, het kan zo voor de Russische muziek die anders bezield is dan onze Germaanse muziek (mag ik het even zo omschrijven?). De melancholie is er niet zo bij ons, noch die indrukwekkende geluidsproductie die er deel van is. Wij zijn verfijnder en kiezen voor de zachtere melodie die zo nu en dan een hemelse climax krijgt. Het zijn cultuurverschillen die zorgen voor een grote rijkdom. Goed zo dus.
Onze medewerkster Viviane Redant presenteerde het concert en zij had de zware taak een programma pogen te presenteren dat in niets nog overeenkwam met wat afgesproken was en mooi in het programmaboekje stond. Ze wist toch fijntjes op deze losse boel in te gaan. Het gaf aan het geheel ook een losse, familiale sfeer en dat maakt het vrij omgaan met het programma dan weer goed.
Het koor bestaat uit knapen en (soms te) jonge mannenstemmen, allen aan de school verbonden. In de Sint-Niklaaskerk van Perk (neen, niet meer die van de stad Sint-Niklaas) werd voornamelijk een religieus programma al kwamen ook enkele liedjes uit andere continenten aan bod en ook een mooi pakketje volksmuziek.
Het echtpaar Natalia Makhnovskaya en Vadim Markovisch Makhnovskii staat voor de leiding van het koor. Natalia is tevens ook artistiek directeur van de muziekschool in Konakovo die zeven koren telt op 500 leerlingen.
In het CV van orthodox priester Vadim lezen we het volgende dat we wel moeten beamen na dit concert: ‘Hij is een pedagoog met een indrukwekkend palmares en know how, een vakman die zijn materie door en door kent. Bedreven, gedreven en gepassioneerd in wat hij doet… In één woord een topdirigent’. Dat kunnen we ook van zijn vrouw zeggen. De wijze waarop beide met de jongens omgaan is ontzettend mooi. Vriendelijkheid, welgezind, onophoudelijk met een vader – en moederlijke glimlach, schouderklopjes, maar ook enige gestrengheid. Onder meer deze pedagogisch menselijk voorbeeldige aanpak, zorgt ervoor dat de kinderen en jongeren vreugde uitstralen en met genot op het podium staan te zingen. Uitbundig staan te zingen bij wijlen en zo goed als foutloos. Wat een sterk evenwicht tussen de sopranen en alten. Zelfs de jonge mannenstemmen klinken vrij behoorlijk ondanks hun stem nog in volle vorming is. Dat hoor je natuurlijk vrij goed bij de jonge mannen die een solo mogen zingen.
Genieten wordt het helemaal wanneer de jongens met een boerenhalsdoek om of met een bloemenkrans op de hals hun volksmuziek gaan zingen en dit op een prettige choreografie. Je ziet ze het echt graag doen. Heerlijk toch? En of dit muzikaal nog verantwoord is? Absoluut, muzikaal is het af, perfect, onverbeterbaar. Akkoord, het is Russisch, de stemplaatsing en stemtechniek is anders, maar dat doet er geen enkele afbreuk aan. Dat het nu om bestaande werken of nieuw gecomponeerde gaat, al dan niet van het leidinggevend koppel dat ook componeert, de jongens zingen foutloos en met een beheersing die er mag zijn, naast de soms vele decibels. Niets stoort, alles gaat lekker in het oor naar binnen en ja, het applaus was een antwoord van het publiek dat er mocht zijn. Het werd bedankt met vier bisnummers. En nog vond iedereen het jammer dat het concert voorbij was. Het mocht langer duren. Als dit koor staat voor het nieuwe Rusland, dan kan het oude Europa er een lesje van leren. Er is hoop.
- WAT: – Sint-Nicolaascantate Benjamin Britten
– Russische koorliederen
- WIE: – Flanders Boys Choir, meisjeskoren Gynaika en Korisia, orkest La Passione, tenor Yves Saelens onder de leiding van Dieter Van Handenhoven
– Konakovo’s Jongenskoor onder leiding van Natalia Makhnovskaya en Vadim Markovisch Makhnovskii
- WAAR & WANNEER: Sint-Nicolaascantate: 20, 21 en 22 oktober 2017, Sint-Niklaas, Sint-Niklaaskerk
Konakovo’s Jongenskoor: 27 oktober ’17, Sint-Niklaaskerk te Perk en 28 oktober, Sint-Pieter en Pauluskerk te Mechelen
- FOTO’S: mt en © Klassiek Centraal
