Oostende, Theater aan Zee, TAZ#16, is inmiddels een begrip geworden. Zon, zee en een brede waaier podiumkunsten in een eigenzinnige combinatie van theater, dans, muziek, literatuur, film, performance, circus op 63 bijzondere locaties verspreid over de stad en de haven.
Oostende, Theater aan Zee, TAZ#16, is inmiddels een begrip geworden. Zon, zee en een brede waaier podiumkunsten in een eigenzinnige combinatie van theater, dans, muziek, literatuur, film, performance, circus op 63 bijzondere locaties verspreid over de stad en de haven.
Het werd deze zomer een editie met een strikje rond (20 jaar), zoals vanouds opgebouwd rond jong, aanstormend talent. Voor deze jubileum editie werden bovendien ex-laureaten en centrale gasten opgetrommeld om samen de geschiedenis van TAZ te reconstrueren, ijkpunten te markeren en een pittig en sterk programma voor deze editie samen te stellen. Velen, toen aan de wieg van hun carrière, zijn inmiddels uitgegroeid tot ervaren gedreven makers, die mee het huidige en toekomstige podiumlandschap bepalen. TAZ, een feest dat niet alleen generaties maar ook genres verbindt in een karavaan van eminente en jonge performers. De wereld draait door op een krankzinnige, gruwelijke manier. TAZ#16 biedt de mogelijkheid om te ontspannen maar is niet geheel vrijblijvend. Er wordt ook gefocust op wat er in de wereld broeit en gist. Deze 20ste editie werd eens te meer een voltreffer met extra voorstellingen en uitverkochte zalen. Het publiek lust er overduidelijk pap van. Een dikke pluim op de hoed van Luc Muylaert, artistieke leiding en algemeen coördinator, zijn vaste ploeg gedreven medewerkers en de meer dan 400 vrijwilligers die alles in goede banen leidden. Uw recensent dobberde een week lang mee in de magische wereld vol noten en sferen van TAZ. Heerlijk!
Revue
Van bij de aftrap kon ik er niet bij zijn. Zondag 31 augustus begon mijn TAZ-avontuur met de voorstelling Revue, hip, hip Flavoria door het Alibi Collectief in Hangaar 1, hun werkplek én thuishaven voor troubadours en minstrelen, brocanteurs en bricoleurs, do-ita-yourselvers en kazjoebereirs. Zonder verbeelding en verbazing is het leven oersaai. Al 40 jaar maakt cross-over artiest Pat Van Hemelrijck, oprichter en bezieler van Alibi Collectief, theater met voorwerpen, decors en mechaniekjes. Deze man en zijn kompanen hebben verbeelding en inventiviteit zat. In 1977 stond hij mee aan de wieg van Radeis samen met die twee andere grote namen: Josse De Pauw en Dirk Pauwels. Als allrounder is en blijft hij een fascinerende theaterpersoonlijkheid die het publiek in de ban kan houden. In deze Revue distilleerde hij hoogtepunten uit vorige voorstellingen en installaties, vol originele muzikale combinaties, sprankelende fantasie, briljante ideeën en technisch raffinement. Niets heeft bij hem een vastliggende identiteit, door ze voortdurend te laten transformeren. Samen creëren ze een veelklankige kosmos. Tout court een opzienbarende mix waarbij je zintuigen tekortschieten. In de Hangaar kon iedereen zich ook vergapen aan een overzichtstentoonstelling van zijn bizarre maaksels.
Muziektheater
Maandag 1 augustus reserveerden we voor muziektheater. Zanger-muzikant Jan De Smet heeft het succesverhaal van De Nieuwe Snaar afgesloten. Theaterbeest in hart en nieren kan hij de Bühne evenwel niet vaarwel zeggen. Hij gooit zich nu met zijn volle gewicht op andere ludieke en muzische projecten. Samen met auteur-performer Erik Vlaminck en vijf eenmalige performers deelde hij het podium voor de première van De gemakkelijke stoel in café De Volksbond. Een titel met een gekarteld randje: comfortabel op een stoel luisteren naar de miserie van anderen. Niet iedereen krijgt het leven op een gouden schoteltje aangeboden! De voorstelling focust op les choses de la vie. Fragmenten uit de levens van jonge en oudere mensen voor wie het niet mee zit. De kloof tussen arm en rijk. Armoe is als drijfzand. De voorstelling was echter niet klaar voor het publiek. Nog met de brochure in de hand stonden deze jonge en oudere mensen op de scène. Daar zie ik evenwel geen graten in. Ze hadden wél wat meer coaching moeten krijgen. De voorstelling kreeg een volks cachet door het zangtalent van de rondborstige Nelly die een beetje in de voetsporen van Lucy Loes treedt. Erik Vlaminck bracht sober de verhalen van Dikke Freddy. Een voorstelling met kleur en diepte, zowel grappig als ontroerend, het gebied tussen lach en ernst explorerend. Hun trieste verhaal kwijt kunnen kan therapeutisch werken en hopelijk treden deze minder fortuinlijke mensen daarmee uit hun isolement. Maatschappelijke betrokkenheid, ook daar is theater goed voor.
Verteltheater
Dinsdag 2 augustus is een drukke dag. Warre Borgmans en kompanen verwelkomen om 11u, voor de derde dag op rij, in de Grote Post het publiek met Blèten. U kon over deze productie al een recensie lezen van de zeer geslaagde try-out op 6 juni 2015. Uw recensent was benieuwd hoe de voorstelling geëvolueerd zou zijn. Rasartiesten nestelen zich niet in een comfortzone, maar blijven aanpassen en fine tunen. Ook zijn sidekicks: muzikanten Jokke Schreurs en Big Dave Reniers zijn perfectionisten. Alles moet voldoen aan veeleisende maatstaven. Maakte ik de bemerking dat de titel de lading niet dekt. Er zijn inmiddels scènes geschrapt, andere bijgevoegd. Nu viel alles in zijn plooi en zat er boenk op. Het is allemaal zo gewoon en toch buitenissig. Heerlijk verteltheater dat barst van de paradoxen. Als theaterman kan Borgmans het niet nalaten Shakespeare te citeren en met het materiaal te dollen: absurd en naïef. Maar daarnaast heeft hij ook oog voor de gewone man met rake observaties. Hieruit spreekt zijn fascinatie voor de mens in zijn complexiteit: van branie tot breekbaarheid. Zijn betoog verzandt niet in scheldtirades of platitudes, maar is droogkomisch verfijnd, spitant, geestig. Het geheel gelardeerd met mooie muziek. Warre Borgmans kent zijn gelijke niet. Blèten is ‘sprekend theater’, zowel letterlijk als figuurlijk. Deze drie heren creëren magie op de scène.
Solo theater
Om 16u staat Warmhouwe in de agenda genoteerd, ruim 10 jaar geleden het debuut van theatermaker Ramona Verkerk. In 2005 werd ze met deze zelf geschreven voorstelling laureaat Jong Theater. Een actrice die een tekst kan modelleren, naar haar hand zetten en het publiek in een verhaal kan zuigen. Ze zit tegen een muur aangeleund en vertelt. De tekst komt in geuten en vlagen. Ze acteert bezield maar nooit geaffecteerd. Beklijvend solotheater: eigenzinnig en gestileerd.
Musical
Ook het Kursaal sprong op de boot van TAZ en zette de musical Dirty Dancing op de affiche. Wie deze filmklassieker miste, of nog eens wenste ondergedompeld te worden in dit smeuïge dansfestijn, zou zijn zinnen laven aan het spetterende danspektakel dat alle zintuigelijke receptoren moet prikkelen. Van een film een musical maken is gedurfd. ‘Dirty Dancing’ viel tegen. De mensen op de scène valt niets te verwijten. De regie schoot duidelijk te kort. De ene decorwisseling na de andere, waardoor het geheel log overkomt en sprankel mist. Het decor element uiterst links leek meer op een draaitol dan een decorstuk! Met een beetje meer inventiviteit was er iets beter van te maken. Het geheel miste esprit en deed zeer oubollig aan. Patrick Swayze heeft inmiddels al het tijdelijke met het eeuwige verwisselt. Andere getalenteerde dansers staan op de scène en dansten met een dierlijke gratie. Van di 26 juli t/m zondag 7 augustus.
Muziektheater
Artistieke samenwerkingen tussen Nederland en Vlaanderen krijgen steeds meer aanhang bij (jonge) makers en programmatoren. Donderdag 4 augustus reserveerden we voor Toneelgroep Maastricht met Waar het vlakke land gaat plooien, het focust op een jong koppel dat terugkeert naar Limburg. De spagaat tussen leven en dood komt aan bod. De jonge vrouw is hoogzwanger. In een rush tegen de tijd rijden ze van Berlijn naar Limburg waar de moeder van de man op sterven ligt. Een roadtrip die aan de ribben blijft plakken. Een warme en muzikale voorstelling over mensen met wie we ons kunnen identificeren. Vanuit een scherpe blik op de wereld dwingt dit collectief de toeschouwer in een actieve rol. Er wordt gespeeld met de uiteenlopende gevoelswaarden van culturen. Na Othello vorig jaar, tekent Jibbe Willems, laureaat van de ARTES Jongtheaterschrijfprijs TAZ#14 (The Truth about Kate), ook nu voor de tekst. Hij schrijft een portret met weerhaken met oog voor detail, spitse formuleringen en knappe perspectiefwisselingen. De realiteit hervormen en transformeren is het werk van auteurs en acteurs. De Belgisch-Limburgse Joke Emmers en de Nederlands-Limburgse Servé Hermans geven elkaar weerwerk dat de gensters er afvliegen. Sopraan Lies Verholle zorgt met haar etherisch stemgeluid voor verstilde en breekbare momenten. Een bijzonder knappe voorstelling, sprankelend van talent.
Muziek
Vrijdag gooien we ons nog eens volop met drie voorstellingen. In Fort Napoleon speelt om 11.30u Frie Maline (verse Vis Finalist). Vier liedjes, meer had deze Oostendse zangeres niet nodig om het publiek te betoveren tijdens de finale van Verse Vis (muziekconcours voor jonge West-Vlaamse bands). Een selectie voor TAZ Jong Muziek was op zijn plaats. Ze heeft een lome, warme stem, die ze weet te gebruiken. Deze dame kiest niet voor het gemakkelijkste repertoire. Haar liedjes hebben een jazzy kantje maar ze beweegt zich met groot gemak ook binnen andere stijlen begeleid door een voortreffelijke band. A-capella is ze zelfs op haar best. Puur en geraffineerd waarbij ze al haar vocale troeven uitspeelt. Haar bindteksten missen wel nog wat métier. Doorgaan zo, en geen concessies doen aan de commercie.
Theater / Muziek
Om 15.00u trekken we naar de loods van de NMBS voor een productie van Compagnie Cecilia, het gezelschap van Arne Sierens die al voor veel merkwaardige voorstellingen zorgde. Chet, in een regie van Koen De Sutter, hoort thuis in dat rijtje. Een monoloog met veel muziek. Tom Vermeir brengt, samen met drie topmuzikanten (Dag Taeldeman, gitaar; Frederik Heuvinck percussie & elektronica; Ben Brunin, bas), een ode aan jazztrompettist Chet Baker, één van de grondleggers van de West Coast Jazz. Vooral de platen waarop hij zowel trompet speelt als zingt maakten hem tot een idool. Zijn loopbaan was getekend door heroïneverslaving. Nadat hij in elkaar geslagen was en zijn voortanden verloren, stopte hij een tijd met spelen. In 1988 viel hij, waarschijnlijk onder invloed van drugs, uit een hotelraam in Amsterdam. Door zijn overmatig drugsgebruik, vroege dood en charismatische uitstraling staat Baker ook bekend als ‘ de mooie jongen met wie het verkeerd afliep’. Tom Vermeir en kompanen slagen er in een prachtig portret van deze getormenteerde persoonlijkheid te schetsen. Het decor met grote spiegels versterkt het vervreemdingseffect. De bijna hypnotiserende manier waarop Tom Vermeir deze getormenteerde, hallucinerende figuur neerzet is adembenemend. Hij ontdubbelt, zingt, speelt… wat een kanjer van een talent. Alleen jammer dat hij als instrument tenorsax speelt en geen trompet of is dat de ultieme vorm van Verfremdung?
Theater
Laatste voorstelling: Het Hamiltoncomplex van HETPALEIS, geselecteerd voor het Theaterfestival in CC De Grote Post. Fotograaf Hamilton portretteerde meisjes in hun tienerjaren, die vaak naakt in beeld werden gebracht. Hierdoor ontstond een zekere controverse, waarbij hij zelfs van kinderporno werd beschuldigd. Uiteindelijk ging hij vrij uit. Een voorstelling met 13 meisjes van 13 jaar én een bodybuilder. Concept en regie: Lies Pauwels, met aparte voelsprieten voor wat er leeft in de microkosmos van deze tieners. Wie zijn ze, die meisjes van 13, op het kantelmoment om vrouw te worden? Een voorstelling die draait om de dromen die opgroeiende meisjes dromen, hun leefwereld. Een voorstelling die tintelt en knispert, uitdaagt en dan weer doet glimlachen. Barstend van puberale agressie, maar ook positieve energie en medeleven. Door de lens van hun persoonlijkheid geeft deze piepjonge cast een boeiende inkijk in hun leven. Ze beheersen het speelse en tactiele van communiceren en citeren, kopiëren en halen verleden en heden schaamteloos door elkaar. Een voorstelling die gaat als een trein en de meisjes stomen lekker door. Vaak heftig in soms uitzinnige scènes. De energie en de overtuiging waarmee deze jonge bende op het podium staat blaast je van je sokken. De voorzichtige dans van de bodybuilder met het gehandicapte meisje is dan weer van een fragiele schoonheid die naar de keel grijpt. Ik wil geen polemiek op gang brengen, maar ik vind dat er op een héél dunne lijn gebalanceerd wordt. Deze meisjes opvoeren als uitdagende Lolita’s vind ik er soms over. Een voorstelling die mij enerzijds boeide en charmeerde en anderzijds met een onbestemd gevoel achterliet… en mij niet alleen.
Eindconclusie
TAZ#16 met 700 voorstellingen was een enorme tour de force. Een vierde daarvan was gratis. Er werden 50.000 betalende tickets verkocht. Alles verliep geolied. Het was een spetterend en divers vuurwerk van talent, sfeer en gezelligheid. Afspraak volgend jaar voor dit unieke festival? Volmondig: Ja!!!
