Onze website is vernieuwd, geef zelf je evenementen in. Heb je een fout gezien. Mail ons!

Klassiek Centraal

Van pseudo-religieuze diepzinnigheid tot cabareteske zottigheid

Satie s’amuse: Een hele dag concerten met Erik Satie als centrale componist, het is een aparte belevenis. Aan variatie en afwisseling ontbrak het alleszins niet.

Het begon met Sacré Satie, een titel die al even ambivalent klinkt als de muziek die te horen was. Componeerde Satie met zijn bizarre werk Uspud gewijde of vervloekte muziek? Uit de toelichting in het programmaboekje leren we dat hij het werk componeerde in een periode waarin hij een soort religieuze roeping volgde en zelfs een eigen genootschap oprichtte, waarvan hij evenwel het enige lid bleef…Het personage Uspud waarrond het werk uit 1892 draait is enerzijds extatisch godsdienstig maar anderzijds bezeten door demonen, die het werk een apocalyptisch karakter geven. Het stuk is in drie bedrijven verdeeld en heeft een erg fragmentarisch karakter. Het lijken rare hersenspinsels die de geest van Satie beheersen en waaraan hij uiting geeft in klanken. Er zijn geen echte melodielijnen, de muziek klinkt erg fragmentarisch, zonder echte samenhang of evolutie. Vraagt het van de toehoorder een stevige portie concentratie, dan is het voor Jan Michiels niet minder dan een heksentoer om dit werk als een beluisterbaar stuk pianomuziek te vertolken. Hij doet het in de hem eigen beheerste en rustige stijl en houdt op die manier (en geholpen door de knap ingestelde belichting) de luisteraar in de ban. Hier meteen ook al een woord van lof voor Lise Bruyneel, die zorgt voor een eenvoudige, vervloeiende achtergrond, nergens opdringerig, waarop geregeld stukken tekst verschijnen, die verhelderen wat Satie bezighoudt.

De combinatie met het zowat vijftien jaar eerder ontstane Via Crucis van Franz Liszt, paste wonderwel, niet alleen door de religieuze connotatie maar ook door de – voor Liszt bijna atypische – sobere stijl en ascetische toon. De benaming op video van telkens de statie van de kruisweg, hielp ook in dit geval om de muziek te begrijpen.

© Malou Van den Heuvel

Salon Satie

Het eerste namiddagconcert was – voor mij toch – het hoogtepunt van de dag. We hebben Inge Spinette en Lore Binon al eerder samen aan het werk gehoord op liedrecitals en ze brachten samen enkele zeer gesmaakte cd’s uit. Lore Binon kreeg trouwens in 2018 de Gouden Label van Klassiek Centraal voor de opname van Poètes Maudits. Het hier gekozen programma was simpelweg een snoepmand voor wie houdt van de Franse mélodie van rond de eeuwwisseling. Liederen over broze liefde, dromerige triestheid en melancholisch flaneren, met heel even een glimp van joie de vivre: Lore Binon en Inge Spinette vinden de juiste toon. Met ragfijne draden van haar zachte timbre neemt Lore Binon je mee in de magische poëzie. Delicaat en duizelingwekkend verfijnd zingt ze de subtiele melodieën, soepel en sensueel zonder in te boeten op expressie. Integendeel, haar stem lijkt met de jaren nog aan zeggingskracht te winnen, haar présence aan overtuigingskracht. Met haar bisnummer Mon homme van Mistinguette was de sfeer dubbel bevestigd! Inge Spinette is uitstekend vertrouwd met de stem. Ze is een bijzonder gevoelige en tekstbewuste pianiste en begeleidt de zangeres met fluwelen vingers en nooit aflatende aandacht. Haar enkele solostukken van Satie – naadloos verweven in het recital – zorgden voor de speelse toets. Pluspunt was dat ook hier op niet storende wijze de teksten geprojecteerd werden.

© Malou Van den Heuvel

Satire Satie

Het laatste concert draaide rond meer grappige stukken van Satie geflankeerd met kamermuziek van Poulenc en Stravinsky. Voor de uitvoering vulden de muzikanten van I Solisti het podium. Behalve de obligate hout- en koperblazers en de percussionist werd er ook geknipoogd naar de dada-aspecten die begin twintigste eeuw de kop opstaken, met schrijfmachines, ratels en natte dweilen. Het geheel werd een wervelend soort instrumentaal cabaret, waarbij als centrale stuk Parade van Erik Satie gespeeld werd in een knap arrangement van Tim Mulleman, die de diverse stijlen en ragtimes tot een sfeervol geheel transformeerde. Ook hier zorgde Lise Bruyneel voor nu eens een carnavaleske achtergrond als decor of liet ze clowneske figuren geïnspireerd op chinoiserieën uit het begin van de twintigste eeuw en over de muzikanten dwarrelen. Doorheen de hele dag ontpopte ze zich tot een visuele kunstenares met een juist aanvoelen van en vooral respect voor wat er in de muziek gebeurt. Een uniek evenwicht, zoals ik het bij concerten nog niet heb meegemaakt.

Festival 20·21 kan alvast tevreden en voldaan terugkijken op de themadag van deze editie, een productie waar vooral artistiek leider Pieter Bergé zijn schouders onder zette. Het Festival loopt nog in Leuven tot 29 oktober 2023.


WAT: Satie s’amuse, Festival 20·21

WIE: Jan Michiels [piano], Inge Spinette [piano], Lore Binon [sopraan], I Solisti, Lise Bruyneel (video)

WAAR: Leuven, Stadsschouwburg

WANNEER: zondag 8-10-2023

Details:

Titel:

  • Van pseudo-religieuze diepzinnigheid tot cabareteske zottigheid

Blijf op de hoogte

Elke donderdag sturen we een nieuwbrief met de meest recente berichten op onze website

– advertentie –