Auteur Hermine Couvreur

The Recycled Orchestra, beroemd van het filmproject ‘Landfill Harmonic’, bestaat uit jongeren uit het Paraguayaanse dorp Cateura dat op een vuilnisbelt ligt. 

Na een optreden van een jeugdorkest o.l.v. Favio Chávez uit Asunción werd Chávez gevraagd om muziekles te geven in Cateura. Meer dan 40% van de kinderen daar maken hun school nooit af omdat ze hun ouders moeten helpen met het sorteren van afval. Ze zijn door hun uitzichtloze situatie een makkelijke prooi voor misdaadbendes.

Daar een echt muziekinstrument meer waard is dan het krot waarin deze ‘gancheros’  (afvalrecycleerders) wonen, begon men uit het afval instrumenten te maken: “The world sends us garbage, we send back music.”

Op het grote scherm kregen we eerst de ondertussen wereldberoemde Youtubetrailer te zien van filmmaakster Alejandra Amarilla. Toen de 16 jonge muzikanten met Favio Chávez het podium opkwamen werden ze warm verwelkomd door een publiek dat opviel door de grote aanwezigheid van kinderen met hun grootouders.

Muziek is taal maar…

Het eerste stukje was alvast een temperamentvol schot in de roos. Het programmablaadje dat deSingel had uitgedeeld was spijtig genoeg wat vaag. Voor ieder concert kiest het orkest uit een repertoire van klassieke muziek, Paragayaanse en Latijns-Amerikaanse muziek, filmmuziek, populaire en wereldmuziek en metal.

Een grote fout vond ik wel dat de woorden van de Spaanssprekende Favio Chávez enkel in het Frans werden vertaald door een van de orkestleden. Voor een familieconcert als dit had men een Nederlandstalige tolk moeten voorzien. De kinderen werden telkens onrustig bij de soms wel zeer uitgebreide uitleg over elk instrument en ook voor heel wat volwassenen was het moeizaam volgen.

De best gespeelde stukken waren, hoe kan het ook anders, de Latijns-Amerikaanse en ook metal werd met overtuiging gebracht. De stukken uit de klassieke muziek waren technisch goed maar ik miste daar wat bezieling.

Talent zit overal

De jonge mensen op het podium speelden intensief en met een zekere puurheid. Met de kennis van hun schrijnende familieachtergrond,  kan je niet anders dan elk van deze muzikanten bekijken met de vraag welke harde levenservaringen hij of zij reeds achter de rug hebben. En ook hoe het hen nu vergaat. Dat er opvallende talenten tussen zitten staat buiten kijf, zo speelde de dwarsfluitist  adembenemend mooi en sterk.

Elk van de orkestleden verdient een plaatsje in een ‘gewoon’ orkest met ‘normale’ instrumenten. Ik vraag me af of zij die kans ook ooit krijgen. Het project is absoluut positief maar toch heb ik er een dubbel gevoel bij. Een zekere commercie is niet (meer) te vermijden, maar daar mag het niet bij blijven en ik hoop dat elk van deze jongeren verder kan groeien.

De staande ovatie aan hen en hun met recht en reden trotse dirigent Favio, was niet enkel meer dan verdiend, het hield ook een duidelijke sympathie en bewondering in.

• WAT: The Recycled Orchestra of Cateura o.l.v. Favio Chávez
• WAAR: deSingel, Antwerpen
• Wanneer: zondag 21 september 2014 (concert passend in de concerttournee door ons land – zaterdag 20 en zondag 21 waren ze te gast bij het Festival van Vlaanderen Gent)