Het hoogtepunt van de zomer is voorbij. De dagen worden stilaan korter. Op dit keerpunt valt de duisternis sneller in. Festivaria pakt in Overmere uit met de 16de editie van haar openluchtspektakel met het Donkmeer als unieke locatie.
De duisternis die langzaam invalt omhult het decor als zware velours gordijnen van wat een aangrijpende voorstelling zal worden.
Authentiek
Ze zijn zeldzaam de levens die zich rechtlijnig een weg van A naar B banen, maar sommige mensen hebben brute pech. Twee Italiaanse anarchisten Nicola Sacco en Bartolomeo Vanzetti emigreerden in 1908, onafhankelijk van elkaar, naar de VS en leerden elkaar daar kennen. In 1920 werden ze bij toeval op straat gearresteerd, zonder aanklacht evenwel. Die was echter snel gevonden. De verdachtmakingen zoemden als steekwespen rond beide mannen. Kort tevoren was er in Braintree (Massachusetts) een roofoverval gepleegd. Het systeem kan makkelijk gemanipuleerd worden door diegenen die aan de touwtjes trekken. Hoewel tijdens een lang aanslepend proces niets op hun betrokkenheid wees – er waren meerdere getuigen die beweerden dat beiden op het tijdstip van de roofoverval elders waren- werden ze ter dood veroordeeld. Ze hadden gratie kunnen krijgen maar weigerden, want dan hadden ze schuld moeten bekennen. Overal in de VS en daarbuiten volgden protesten en massabetogingen tegen deze klassenjustitie. Petities ondertekend door Albert Einstein, Madame Curie, Alfred Dreyfus en G. B. Shaw, niets mocht baten. Op 23 aug. 1927 werden beiden op de elektrische stoel ter dood gebracht. Er ging een golf van ontzetting door de wereld. Een verhaal dat in de schaduw van breaking news schrijnend relevant blijft en een potje dat men in de VS liever toegedekt houdt. The Story of ‘Sacco en Vanzetti’ een musical met thematische weerhaakjes, brengt het aangrijpend portret van deze twee gelukszoekers en is een elegie van mislukt geluk. De sfeervolle muziek van Dirk Brossé vormt een troostend element in een uitzichtloze situatie.
Franck Van Laecke engageerde zich voor de elfde keer voor de regie en verzamelde een indrukwekkende cast met Jelle Cleymans als Sacco, Hans Peter Janssens als Vanzetti, Peter Van de Velde als procureur Katzmann, Deborah De Ridder als Rosa en Frans Maas als rechter Thayer.
Editie van vrienden
Deze remake is meteen de bezegeling van twintig jaar artistiek samenwerken en vriendschap tussen componist Dirk Brossé en regisseur Frank Van Laecke. Beiden kunnen terugblikken op een indrukwekkend palmares, het resultaat van een niet aflatende creatieve honger in combinatie met een hele rist aan artistieke projecten waaraan ze hun medewerking verleenden. Door de jaren heen groeiden ze artistiek nog sterker naar elkaar toe. Voeg daarbij nog tekstschrijver Alard Blom en het plaatje van het multidisciplinair trio is compleet. Dergelijk onderwerp aanpakken is een delicate evenwichtsoefening. Het kan al vlug overhellen naar melo, wat het onderwerp zou ontkrachten. Met respect en empathie brengen de drie makers: auteur, componist en regisseur én de complete cast een hommage aan deze twee standvastige mannen en dit in een mix van betrokkenheid, beschouwing en deemoed.
Openluchtspektakel
Niets is statisch. Alles is vloeibaar. The story of Sacco & Vanzetti werd geen blauwdruk van hun eerste gezamelijke werkstuk in opdracht van het KBvV, de musical Sacco & Vanzetti van twintig jaar geleden, maar een intellectueel gistingsproces zorgde voor een compleet nieuwe orkestratie en concept. Een inhoudelijke, rijkgeschakeerde en gevoelvol gecomponeerde musical met een grimmige ondertoon en personages die onder de huid kruipen. Een verhaal dat verder gaat dan oppervlakkigheden. Theater maken is perspectief bieden in een wereld die rechtvaardigheid mist. Regisseur Frank Van Laecke doordesemde het met menselijke warmte en loyaliteit. Sacco & Vanzetti emigreerden naar Amerika om er een nieuw en beter leven op te bouwen: the American Dream. Via lang gesponnen flash backs ontvouwt zich het hele verhaal. Vele dromen berusten op een wankele ondergrond. Aan de schijnbaar rustige oppervlakte heerste een duistere onderstroom. De theatrale illusie en de verbeelding nemen het heft in handen. De regie is een dialoog tussen de muziek en de fantastische ruimte. De muziek klinkt organisch met een emotionele lijn die het rijke referentiekader inkleurt. Het decor bestaat uit een reuzengroot gehavend hoofd van het Amerikaanse vrijheidsbeeld, wat voor voor een wrang accent zorgt, en de contouren van een Italiaanse stad, wolkenkrabbers, een brug. Woord en muziek én het gigantische openluchtdecor komen expressief samen. Het geheel is ruimtelijk en complex. Uit de hele opbouw spreekt finesse. Massascènes/koorzang en broze intimistische scenes vloeien naadloos in elkaar over in een adembenemende groepsdynamiek.
Karaktermusical
De regisseur kiest niet voor pathos maar gestileerde ingetogenheid en dat maakt deze aanklacht op de glijdende schaal van recht en gerechtigheid nog pakkender. De voorstelling drijft op verschillende emoties: verwachting, hoop, verzet, loyauteit, liefde. Met een persoonlijke frasering zingen de drie protagonisten zich recht naar het hart van de toeschouwer. Ze hebben feeling voor de hartslag, de frasering, de harmonie en dynamiek van de muziek. Deborah De Ridder heeft een ontroerend mooie stem. Met een geweldige stemtechniek fladdert ze over de notenguirlandes heen. Hans Peter Janssens imponeert als Vanzetti met zijn mooie en intense klankkleur. Hij zet een personage neer om u tegen te zeggen en absorbeert de muziek met heel zijn lichaam. Jelle Cleymans laat kracht zien naast kwetsbaarheid. Peter Van de Velde zet een procureur met Machiavellistische trekjes neer, ontlokt mensen dubieuze verklaringen en maakt de fysieke en psychische impact ervan voelbaar. Hij manipuleert ook de rechter, vertolkt door Frans Maas, die uiteindelijk zwicht voor geld en aanzien. Elke rol zit perfect ook die van de kleine jongen. Een 40-koppig symfonisch orkest, de mooiste achtergrond voor de stemmen, geeft de rijke klank extra diepte. Muziek die wel op voorhand is opgenomen en versterkt wordt, om vol te klinken in de gigantische ruimte. Een massa figuranten toont de hartenklop van wereldsteden waarin het individu verloren loopt. Op het einde van de voorstelling, net voor hun dood, maken de twee hoofdrolspelers in een duet, een bilan van hun leven op. Vanzetti was getekend door de ziekte en verlies van zijn moeder. Misschien ontvluchtte hij Italië omwille van het verscheurende verdriet om haar dood. Zijn laatste gedachten gaan dan ook naar haar uit en een laatste sigaret. Sacco denkt aan de hem zo vertrouwde plekjes in Italië: een plein, een bank, een boom, en zijn zoontje dat hij niet zal zien opgroeien… Een pakkend adagium van twee nietige mensen zonder scrupules in de val gelokt.
Een spectaculaire voorstelling, overrompelend in scène gezet. De regisseur laat geen element onbenut: water, lucht en vuur worden in de actie geïntegreerd. De voorstelling duurt bijna twee uur, wat een forse spanningsboog is, maar geen ogenblik verslapt je aandacht. De regie stevent onverstoord virtuoos op de eindmeet af. Frank Van Laecke bewijst andermaal zijn meesterschap in grote producties: inventief georkestreerd en geregisseerd.
