Hoe evolueert de pandemie en hoe kunnen we die onzekere nabije toekomst invullen, veilig organiseren en stap voor stap vooruitgang boeken? Het voorbije jaar waren we overgeleverd aan omstandigheden waar we geen vat op hadden. Ons superieur maakbaarheidsideaal van de wereld werd radicaal onderuit gehaald. De mens was niet langer ‘Master of the Universe’.
Compleet afgesneden van het publiek waren het voor podiumkunstenaars uiterst triestige en pijnlijke maanden. Kalmte, en ons deemoedig schikken naar de opgelegde maatregels, waren de twee fundamentele zaken om heelhuids door de pandemie te geraken. Het teruggeplooid zijn op onszelf, het trage leven mag stilaan weer plaats ruimen voor activiteiten buitenshuis. Het publiek hongert naar cultuur: theater, concerten, dans,… Na een moeilijke en donkere periode pakt Oostende, de kleinste centrumstad van Vlaanderen, weer uit met een prestigieus, multidisciplinair festival.
Het jaarlijks kunstenfestival Theater Aan Zee (TAZ) ontvangt van 23 juli tot en met 8 augustus opnieuw publiek en artiesten met open armen. TAZ#21 staat symbool voor de hoop. Hoop op normale tijden. Elk jaar roept dit festival het gevoel van verbondenheid op. Dit jaar wordt daar meer dan ooit op gefocust door gastcurator Caroline Pauwels (rector VUB). Als wetenschapper en mens alom gewaardeerd en geprezen om haar capaciteiten, doorzettingsvermogen, empathie en integriteit. Een dame met voeling voor de passie van wetenschappers en kunstenaars.
Ze koos voor vier centrale thema’s: Verwondering, Amor Mundi, Zorgeloosheid en Verbondenheid. Amor Mundi, naar Hannah Arendt, omdat het het goed is van de wereld te houden met al zijn tekortkomingen. Voor gastcurator Pauwels moet dit een helend festival worden, een bevrijding uit het isolement. Er moet weer wat zorgeloosheid en uitbundigheid de samenleving binnensluipen. Na de vele online Zoom-presentaties het afgelopen jaar, is Theater Aan Zee één van de eerste organisatoren die het publiek terug laat proeven van livebeleving.
De essentiële rol van de kunsten kan terug opgenomen worden, een ruimte en tijd creëren voor collectieve momenten vol emoties. TAZ#21 staat in het teken van verbinden, intergenerationeel en intercultureel, en opent in volle vaart richting optimisme met een ode aan onze kwetsbaarheid én veerkracht. Het enthousiasme en de gretigheid van de artiesten om hun publiek in de majestueuze setting van de koningin der badsteden weer te kunnen ontmoeten, is groot. Cultuur is even nodig als de zon, dat blijkt in Oostende elk jaar meer.
Onder de blote hemel
Het universum van de verbeelding kan weer aangeboord worden, opgezet met een strategische visie om het virus zoveel mogelijk buiten spel te zetten. Dat vooruitzicht geeft weer courage, een boost voor de mentale moeheid. Het festival presenteert meer dan 200 projecten op maar liefst 25 openluchtlocaties (onder meer het oude zwembad, het oude Westerstaketsel, IDP Scheepswerf, de Paalsteenhove) en een 12-tal binnenlocaties. TAZ mikt op 45.000 toeschouwers gespreid over 17 dagen, en is daarmee ook één van de grootste culturele events dat deze zomer opnieuw kan plaatsvinden. Dankzij de financiële ondersteuning van ‘Flanders is a festival’ kan het festival coronaveilig georganiseerd worden.
Een greep uit de sterke podiumvoorstellingen: KVS brengt onder andere de musical L’Homme de la Mancha, er is de krachtige voorstelling Piano Works Debussy met danseres/choreografe Lisbeth Gruwez en pianiste Claire Chevallier. Uniek in de geschiedenis van TAZ is dansgezelschap Rosas dat op het Westerstaketsel Violin Phase zal brengen. Voor het eerst geeft Anne Teresa De Keersmaeker deze solo door aan een andere danseres. De theatervoorstelling Ten Oorlog (1997) naar Shakespeare van de Blauwe Maandag Compagnie wordt hernomen.
Luk Perceval en Tom Lanoye schrijven toneelgeschiedenis kopte de Volkskrant destijds na de première. Jonge broer Stefan Perceval neemt het openingsgebeuren van TAZ voor zijn rekening met de happening en voorstelling: De Reus in de Mens. Hij vroeg aan mensen die in een bijzondere breekbaarheid leven naar wat hun reus is, wat hun kracht geeft om te doen wat ze doen of net angst inboezemt. Tijdens hun zoektocht naar De Reus in de Mens ontdekten ze ook schrijvers, denkers, durvers en doeners. Maar er zijn ook echte reuzen bij betrokken.
Op 25 juli is er De blijde intrede van de reus en de mens. De tweemanssloep De Nele vaart Oostende binnen met de Brusselse reus aan boord. Het schip wordt vergezeld van 50 optimistjes waarvan de zeilen ontworpen werden door evenveel studenten ‘Masters in de Vrije Kunsten’ van vier participerende kunstscholen. Op de kade wacht de Oostendse reus. Hun familie, een 30-tal reuzen, van reuzengildes uit Brussel en Vlaanderen, vergezellen hen. In het Leopoldpark, het epicentrum van TAZ, wordt het huwelijk voltrokken. Komt dat zien! Er zijn op TAZ veel zuivere disciplines vertegenwoordigd, maar ook tal van cross-overs.
Kunst en Wetenschap
Met de rector van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) aan boord ontstaan deze zomer tussen TAZ en de universiteit, en tussen kunstenaars en wetenschappers, mooie samenwerkingen en kruisbestuivingen. Tijdens Mindblowers ontmoeten academici en kunstenaars elkaar op het podium met performances op het kruispunt van kunst, cultuur en reflectie. Van beeldend kunstenaar Honoré d’O tot wiskundige Jean Paul Van Bendegem.
De VUB reikt de literaire prijs Luc Bucquoye uit op 7 augustus en twee eredoctoraten op 3 augustus. Op het podium zien we de opmars van artificiële intelligentie en robotica binnen de kunsten.
Selectie Jong Theater
Het afstuderen van jonge makers was onzichtbaar door COVID-19. Jozefien Mombaerts pikte hen op. De buitenwereld kwam dit jaar op een andere manier binnen bij de jonge theatermakers. Intimiteit en vervreemding is het spectrum waarop gebalanceerd wordt. Alle maskers van theater vallen weg in openlucht: licht, decor,… waardoor alles puur en sterk overkomt. Zij krijgen op TAZ een podium en zijn klaar om zich te lanceren als jonge professionals. Dat geldt ook voor jonge muzikanten.
Muziek
Nieuw is LIJFSTROOM XL, live voor publiek. De ruwe Loods NMBS wordt vijf avonden een sfeervolle muziekclub met zicht op de sporen. Vier bands per avond, zowel uit de Jong Muziek selectie, Oostendse bands als ervaren rotten, zijn te gast voor een concert.
Quartiers D’O
Samen met De Grote Post, KAAP, FMDO en klein Verhaal trekt TAZ, met Quartiers D’O, naar het hart van de stad in drie wijken en zetten er samen met de inwoners op de pleinen een inclusief zomers wijkfeest op. Drie weekends, met op vrijdag lokaal talent uit de wijk, op zaterdag een familieprogramma met voornamelijk muziek en circus, en op zaterdag wat lekkers voor de innerlijke mens.
TAZ#21: Caroline Pauwels voelde zich aangesproken door de Amerikaanse auteur Tonni Morrison: “This is precisely the time when artists go to work. There is no time for dispair, no place for self-pity, no need for silence, no room for fear. We speak, we write, we do language. That is how civilizations heal.”
- WAT: Theater Aan Zee – TAZ#21
- WAAR & WANNEER: Oostende, 23.07 – 08.08.2021
- WEBSITE: TAZ#21
- FOTO: © Filip Jordens