Stilte en humor

Stilte en humor

Curator Virginie Plateau nodigde twee gasten uit, Wim Helsen en Danny Ronaldo, om over ‘Stilte en humor’ te komen praten. Als locatie werd gekozen voor de mooi gerestaureerde Begijnhofkerk. Een godshuis, kerk verwijst sowieso naar stilte, maar het was niet de meest geschikte locatie, eigenlijk een verkeerde keuze. De akoestiek, de nagalm en technische apparatuur zorgden voor serieuze problemen qua verstaanbaarheid. Het voordeel aan het nadeel was dat je zéér geconcentreerd moest luisteren want er werd veel zinvols gezegd.

Danny Ronaldo: meester in stilte en ontroering

Danny Ronaldo stamt uit een circusfamilie en draagt als levenskunstenaar een geweldige rijkdom in zich. Circus Ronaldo is geen mainstream circus, het bezit een grote eigenheid en authenticiteit door de familiale sfeer en de mengvorm van circus en theater. De roots gaan terug tot midden 19^de eeuw. Danny en zijn broer David vormen inmiddels de zesde generatie, en de zevende generatie staat ook paraat. Praten over ‘Stilte’ is in enigszins contradictorisch. Met enkele gerichte vragen van Virginie Plateau ontrafelt Danny Ronaldo zijn groeiproces als artiest. Hij ontwikkelde in de loop der jaren een ongelooflijke vaardigheid om in stilte te communiceren met zijn publiek.

Toen hij negentien was stapte hij in de voetsporen van zijn ouders. Dertig jaar geleden moest er non-stop iets gebeuren in de piste. Er mochten geen hiaten vallen. Aanvankelijk was hij zelf bang van stilte. Stilte is ondertussen voor hem zoiets als vrijheid. Het was een lange leerschool en ontdekkingstocht. Nieuwsgierig naar andere podiumkunsten ging hij vaak naar theater. De Blauwe Maandag C° was voor hem een revelatie: de stiltemomenten die ze durfden inbouwen! Hij voelde de zeggingskracht van stilte en verkende in de magisch caleidoscopische wereld van het circus de mogelijkheden van de link tussen humor en stilte. Daarom moest hij afstand nemen van aangeleerde attitudes. De kracht van verstilling aanraken. Hij is heel dicht gekomen bij de persoon en performer die hij wil zijn. Een man die al zijn veelzijdigheid: muzikant, jongleur, evenwichtskunstenaar, clown in de piste/podium gooit: zowel geestelijk, fysiek als empathisch. Om met je lichaam te communiceren is een open focus nodig. Wat het werk van Danny Ronaldo zo uniek maakt: hij heeft het publiek iets te bieden dat nog schaars te vinden is, stiltemomenten. In het dagdagelijkse leven worden we overstelpt met prikkels en geluid. Muziek op straat, in winkels…. Je ondergaat het willens nillens. Tijdens een concert capteer je muziek uiteraard anders.

Er zijn verschillende soorten van stilte met uiterste polen: een ijzingwekkende, doodse stilte tegenover een deugddoende, warme stilte en alle variaties er tussenin. Wat maakt dat stilte rust geeft en niet saai is? Stilte omschrijven is heel moeilijk. Wanneer is ze waardevol en niet leeg? Het is een fragiel evenwicht zoeken. Stilte heeft te maken met resonantie, vibraties. In zijn voorstellingen is een stilte zeer belangrijk. Hij voelt ben ik aan het resoneren met het publiek of niet? In een oud theater voelt de stilte anders aan dan in een circustent. Het is de kunst om de resonantie te voelen en er op te surfen. Muziek wordt uit de stilte en leegte geboren, net zoals zijn woordeloze communicatie met het publiek.

De band met het publiek

Ronaldo laat open in zijn kaarten kijken. Om een goede voorstelling te spelen heb je niet alleen een sterk stuk nodig, goede acteurs en musici, een goede regisseur maar ook en vooral een goed publiek. Het publiek straalt een code uit: wij verstaan elkaar. Er is wederzijds vertrouwen. De taal benoemt niet altijd alles correct: zo ga je naar een voorstelling ‘zien’, naar een concert ‘luisteren’. Eigenlijk zijn zien en luisteren niet de correcte omschrijvingen. Het draait in beide gevallen om VOELEN. Een publiek dat stil kan zijn en op de juiste momenten uit de bol gaat is een cadeau. Stilte heeft maar waarde als ze vanuit het hart komt. Een stilte die afgedwongen wordt, werkt niet. Stilte is alleen maar mooi vanuit verwondering. Als er liefde is mag het stil zijn, moet er niets gebeuren. De ruimte vullen met liefde, resonantie. Belangrijk is de timing. Die moet juist zitten en is moeilijk aan te leren. Het gebeurt intuïtief. Het is iets gevoelsmatig, een vibe. Met elkaar communiceren zonder woorden. De mooie dingen in een voorstelling duren slechts seconden. Gelukkig zijn is ook geen constante, maar bestaat uit seconden. De aaneenschakeling van al die kleine geluksmomenten maken het leven waard geleefd te worden. Een pauzemoment/een stilte leidt in een voorstelling vaak tot onverwachte en rijkere momenten.

Het uur is omgevlogen. Danny Ronaldo die in zijn voorstelling weinig of niet praat heeft als spreker ook iets magisch over zich. Je raakt geboeid door zijn rustige manier van praten. Een warm en langdurig applaus was de dank van het publiek met veel instemmende commentaar achteraf.

Wim Helsen: vriend van de poëzie

Wim Helsen heeft een sterke band met het woord. Hij is te zien in Winteruur waarin hij een gast ontvangt die een tekst of gedicht meebrengt dat hem of haar raakt. Hij staat ook al jarenlang op het podium en is bekend om zijn absurdistische stijl. Een voorstelling spelen eist verantwoordelijkheid en concentratie. Een extreme vorm van openheid tegenover alle mensen in de zaal. Lachen met maar jezelf ook kwestbaar durven opstellen. De stilte van een geconcentreerd publiek voelen is een geschenk.

Je voelt een groot verschil tussen beide artiesten. De ene werkt non-verbaal, de andere verbaal. De stilte bespelen is voor Danny Ronaldo een essentieel onderdeel van zijn act, zijn lichtvoetige bij wijlen weemoedige humor is een tegengewicht voor de schijnbare zinloosheid van de dingen. Hij bespeelt magistraal humor en stilte.