“Shelley has the strings create a perfectly smooth surface in the slow introduction to Schumann’s Second – a beautiful effect… so the shifting harmonies are like shadows passing over a cathedral’s marble floor…” – Gramophone, maart 2022
Het derde en voorlaatste album Clara – Robert – Johannes wordt gekenmerkt door een prachtige stroom van romantische melodieën. Het onthullende opnameproject van Canada’s National Arts Centre Orchestra en zijn muziekdirecteur Alexander Shelley opent met Robert Schumanns Symfonie nr. 3 ‘Rhenish’, geschreven na een vreugdevolle reis door het Rijnland met zijn vrouw Clara. De dubbeldisc set, gepland voor release op 3 maart 2023 op Analekta, vervolgt met een onweerstaanbare reeks van Clara’s kamercomposities, met pianisten Gabriela Montero en Stewart Goodyear, en sopraan Adrianne Pieczonka, en wendt zich tot Brahms’ Symfonie nr. 3 om te eindigen met Clara Schumanns sublieme Pianotrio in G klein, op.17.
“Onze voortdurende verkenning van dit, een van de meest betoverende driehoeken van muziek, artistieke en persoonlijke bewondering, inspiratie en liefde, blijft een groot genoegen,” zegt muziekdirecteur Alexander Shelley. “Het toont de prachtige stamboom van ons NAC-orkest en de genialiteit van onze spelers en gastartiesten als kamermusici. Ik hoop dat de cyclus onze collectieve passie voor de symfonieën van Robert en Johannes opnieuw bevestigt en tegelijkertijd een helder licht laat schijnen op het genie dat Clara was.”
Clara – Robert – Johannes nodigt luisteraars uit na te denken over de banden van liefde en vriendschap die drie van de meest opmerkelijke musici van de 19e eeuw met elkaar verbond. De tetralogie van het NAC Orchestra, waarvan het vierde deel komend najaar uitkomt, verkent de breedte van hun creatieve genie en plaatst Clara’s invloed op de muziek van haar man en die van hun protégé Brahms in een context. Het was Clara die Robert ervan overtuigde symfonische werken toe te voegen aan zijn bestaande catalogus van liederen, pianostukken en kamermuziek; ook steunde en stimuleerde zij Brahms nog lang na de zelfmoord van haar man in 1856. Julie Pedneault-Deslauriers, een van ‘s werelds toonaangevende Clara Schumann-kenners, en Alexander Shelley hebben het programma voor elk album vormgegeven en een verhalende draad gecreëerd die de muziek en de biografieën van de drie componisten met elkaar verbindt, terwijl Brahms-biograaf Jan Swafford heeft bijgedragen aan de liner notes van de opname.
Hoewel Schumanns ‘Rhenish’ werd gepubliceerd als zijn Derde Symfonie, werd het geschreven een decennium na de oorspronkelijke versie van wat uiteindelijk werd gepubliceerd als zijn Vierde Symfonie. Hij begon aan het werk nadat hij in september 1851 met Clara van Dresden naar Düsseldorf was verhuisd. De stralende thema’s waren geïnspireerd op een treinreis die het paar maakte langs de Rijn om Keulen en zijn majestueuze middeleeuwse kathedraal te bezoeken. Clara Schumanns lied Am Strande, een beklemmende toonzetting van een vers van de Schotse dichter Robert Burns in vertaling, wordt gekenmerkt door een hartverscheurende melodie en een virtuoze pianopartij. Het wordt naast Am einem lichten Morgen en Lorelei van dezelfde componist op de opname uitgevoerd door de vermaarde Canadese sopraan Adrianne Pieczonka en haar vaste pianiste Liz Upchurch.
Gabriela Montero, die een integrale bijdrage leverde aan de eerste Clara – Robert – Johannes release, zet haar verkenning van Clara Schumanns muziek voort met de Piano Sonata in G minor, een vierdelig werk van enorme substantie en expressieve variëteit dat tot 1991 ongepubliceerd bleef. De Canadese pianist Stewart Goodyear vertolkt Clara Schumanns Quatre pièces fugitives, op.15, duizelingwekkende miniaturen die voor het eerst werden gepubliceerd in 1845 en die de kenmerkende stem van de componist laten horen, en ook haar Pianotrio in G mineur, samen met Yosuke Kawasaki en Rachel Mercer. Dit laatste werk, gecomponeerd in 1846, dateert uit een periode van persoonlijke moeilijkheden voor de Schumanns, gekenmerkt door Robert’s auditieve hallucinaties en duizeligheid en de miskraam die Clara kreeg tijdens een vakantie die bedoeld was om de slechte gezondheid van haar man te verbeteren.
Brahms opent zijn Symfonie nr.3 in F groot, op.90 met een drietonig motief op F-A plat-F, vermoedelijk een toespeling op het motto Frei aber froh (‘Vrij maar gelukkig’) van de vijftigjarige componist. Het werk, geschreven en voor het eerst uitgevoerd in 1883, ontvouwt zich met een gepassioneerd thema dat duidelijk is beïnvloed door muziek uit Schumanns ‘Rijnlandse’ Symfonie en houdt in de loop van de vier delen een grote lyrische warmte en charme vast.
“Deze opnames vieren de prestaties van een van de meest intrigerende groepen componisten in de klassieke muziekgeschiedenis,” merkt Nelson McDougall, Managing Director van het NAC Orchestra, op. “In het bijzonder schijnen ze licht op Clara Schumann, die overschaduwd werd door haar man. Hoewel ze een prachtig Pianoconcert schreef, dat op het eerste deel wordt uitgevoerd door Gabriela Montero, componeerde ze verder bijna niets voor orkest. Maar we hebben wel een rijkdom aan pianostukken, liederen en kamermuziek. We waren verheugd om enkele daarvan op elk album op te nemen omdat ze ons de kans geven om samen te werken met een groter netwerk van artiesten met fascinerende inzichten in Clara’s muziek.”
