**** “De speler” van Prokofiev is een opera die zelden op de scène van een van de grote Westerse operahuizen te zien is. Nochtans is het een fascinerend werk waarin een ambigue evenwichtsoefening gemaakt wordt tussen afstandelijkheid tot zelfs afstoting en aantrekkingskracht tussen de personages.
**** “De speler” van Prokofiev is een opera die zelden op de scène van een van de grote Westerse operahuizen te zien is. Nochtans is het een fascinerend werk waarin een ambigue evenwichtsoefening gemaakt wordt tussen afstandelijkheid tot zelfs afstoting en aantrekkingskracht tussen de personages.
Het verhaal speelt in een fictief “Roulettenburg”. Polina en Alexej hebben een liefdesrelatie die overschaduwd wordt door de speelzucht van Alexej. Alexej heeft al het geld verspeeld dat Polina geërfd heeft van haar stiefvader, de Generaal. De vele andere personages hebben ingewikkelde relaties met elkaar. Er wordt uitgekeken naar de komst van de rijke grootmoeder uit Moskou, die voor de Generaal en zijn stiefdochter financiële redding moet brengen. Babuschka komt inderdaad, maar zonder rekening te houden met de netelige toestand waarin haar familie zich bevindt, verspeelt ze zelf al haar geld. Ze nodigt Polina uit met haar naar Moskou te komen, maar die wil eerst haar zaken regelen in Roulettenburg. Alexej besluit het geld voor haar bij elkaar te spelen. Keer op keer wint Alexej op de roulette en buitenzinnig schenkt hij haar de enorme som die Polina de Marquis schuldig is. Maar zij gooit hem het geld in het gezicht en laat hem vertwijfeld achter. De speelzaal is voor hem de enige uitweg.
Sobere setting
De regisseur heeft gekozen voor een uiterst sobere setting. De scène is leeg op enkele art deco-meubelen en een schamel bed voor de kamer van Alexei na. Geen casino-zalen of aristocratische interieurs. Toch wordt de toeschouwer helemaal meegenomen in de sfeer van koelheid en onverschilligheid door de koude blauwe belichting en de uitgesproken veelzeggende mimiek van elk personage. In de casinoscène van het vierde bedrijf verwijzen de rode kostuums naar het steeds inzetten op rood van Alexei.
Gergiev-cast
De vertolkers behoren zonder uitzondering tot een uitgelezen Gergiev-cast. Tatiana Pavlovskaya zet het hautaine gezicht op van de jonge Polina, dat ijzige berekening uitstraalt. Haar blik houdt je vast samen met haar loepzuivere en overtuigende stem. Larisa Dyadkova beheerst en betovert het hele gezelschap als oude rijke dame in een rolstoel. Haar stem past perfect voor haar dominante verschijning. Tenor Vladimir Galuzin is de typisch ambigue vertegenwoordiger van vertwijfelde minnaar en bezeten gokfanaat. Weemoed klinkt in zijn stem als hij over liefde praat, in de gokscène is zijn lach hallucinant. Zijn wanhoop in de slotscène vindt de perfecte parallel in het orkest dat met Gergiev de waanzinnige klank krijgt die de emotie van het personage ondersteunt. Wie beter dan deze dirigent kan de vervreemding en de hallucinante sfeer van deze opera en de vele bizarre orkesteffecten tot uiting brengen? Trombones snerpen en hoekige ritmen zijn scherp gekant. Tederheid krijgt nauwelijks kans in dit destructieve verhaal.
Een opname die een beklijvende voorstelling toont van een weinig gekende opera en in zijn duidelijkheid een ideale introductie kan zijn tot dit fenomenale werk, dat volgend seizoen live kan gezien worden in de Nederlandse Opera in Amsterdam.
