Een klein uurtje duurt de eerste en enige act van de enige opera, of zeg aanzet tot een opera, die Franz Liszt componeerde. Door een dispuut met de librettist en mogelijk door nog andere redenen, bleef het werk ergens in een archief opgeborgen. David Trippett vond de schetsen en werkte de eerste act af met de nota’s van Liszt.
Het NOMUS Festival is niet gekend in ons land noch in de omringende landen. Een uitnodiging van het Cultuurcentrum van de Vojvodina in Novi Sas (Servië) om er een masterclass te geven, bracht me de avond voor de start van de lessen ‘hoe te recenseren’ op het openingsconcert. Daar heb ik alvast geen spijt van, wel integendeel. De opera Sardanapalo is niet de belangrijkste opera, maar hij is wel van een niveau om hem te programmeren samen met bijvoorbeeld Pagliacci of een andere korte Italiaanse opera. Italiaans moet het wel zijn, 19de eeuws Italiaans.
En waarom Italiaans? Waarom geen Duitse opera? Het is toch Liszt. Omdat dit werk naar mijn gevoel de meest Italiaanse opera is van het volledige Duitse operarepertoire. Bij momenten hoor je haast pure Verdi al komt Wagner ook wel eens om de hoek kijken, vooral in de zuiver instrumentale passages. De ouverture is wat zwak, zoekend van ‘hoe moet ik dat hier nu toch aanpakken?’. Het openingskoor – gezongen door een uitmuntend vrouwenkoor, het vast ensemble van de Opera van Novi Sad – kan haast in elke Verdi opera ingelast worden. De zware rol van de sopraan eigenlijk ook en om volledig te zijn: de tenor en de baspartij passen er ook allemaal volledig in.
Liszt als componist kan je herkennen, maar in dit werk? Neen, ik zou hoe dan ook voor een tijdsgenoot van Verdi gegaan zijn of misschien wel Verdi zelf in een minder sterke partituur, alhoewel…
Onderaan vind je een korte documentaire waar professor David Trippett van de universiteit van Cambridge uiteenzet tot wat de ontdekking van de partituur leidde. Het is wel bijzonder om een van de eerste opvoeringen mogen meegemaakt te hebben.
Uitvoering van hoog niveau
NOMUS Festival deed beroep op het eigen kwaliteitsvolle orkest van de eigen opera, het Servisch Nationaal Theater en de 32 dames van het operakoor dat zonder meer kan wedijveren met de beste operakoren. Orkest en koor zijn bij ons onbekend, dat mag veranderen. Waarom hen niet uitnodigen en het podium verlenen om bijvoorbeeld deze opera uit te voeren in een of meer van de operahuizen of concertzalen in ons land? Succes verzekerd! De drie solisten presteerden bijzonder sterk. Het geeft toch een bijzondere spanning om een ontdekt werk als een van de eersten te mogen en kunnen uitvoeren. Je schrijft dan immers een stuk mee aan de muziekgeschiedenis.
De sopraan Anush Hovhannisyan (Armenië) zong de veeleisende en meest ingevulde rol met vergaande expressie, Ze heeft bovendien een sopraan met de warmte van een mezzo wat het des te aangenamer maakt er naar te luisteren. De in Roemenië actieve Mexicaanse tenor Hector Lopez Mendóza is de uitgelezen vertolker voor de niet eenvoudige partij die hij zingt. Mooie stemkleur met wat room, verdragend, zeer volgbare dictie en met kleine details in de houding geeft hij de opera ook al wat meer leven.
De Duits-Armeense bas Vazgen Gazaryan zet een indrukwekkende prestatie neer. Wat een prachtstem, diep, vol, bijna angstwekkend en tegelijk gerusstellend. Een uitgelezen stem voor alle zware baspartijen in het Duitse, Italiaans én Russische repertoire.
De Italiaanse dirigent, die het werk voor de tweede keer kon dirigeren, Gianluca Marcianò moest schijnbaar toch wat inlopen en dat bleek nog te kloppen ook want na het warme applaus van een betoverd publiek gaf hij de eer van het welslagen door aan de dirigent en repetitor die het orkest, koor en solisten had voorbereid, Andrea Solinas.
Het NOMUS Festival 2019 heeft de start niet gemist en daar te gast mogen zijn? Het is een eer.
- WAT: Derde uitvoering opera Sardanapalo van Franz Liszt
- WIE: Koor en orkest van de Nationale Opera van Servië / Servisch Nationaal Theater
- WAAR & WANNEER: Novi Sad, Servië, 9 april 2019
- FOTO’S: © Nomus Festival
