Woensdagavond startte het driedaags online dansfestival rond het gezelschap Voetvolk van danseres-choreografe Lisbeth Gruwez en componist/muzikant Maarten van Cauwenberghe. Drie wervelende avonden met zes voorstellingen. Naast ‘Piano Works Debussy, dat Gruwez samen met pianiste Claire Chevallier twee avonden brengt, staan ook tal van sidekicks op de affiche, getalenteerde dansers waarmee Voetvolk eerder samenwerkte. Klassiek Centraal pikte er de solo van Lisbeth Gruwez uit.
Lisbeth Gruwez
Deze unieke danseres legde al een indrukwekkend parcours af. Een vrouw met artistieke relevantie en branie. Na haar opleiding klassiek ballet vond ze vrijheid in de hedendaagse dans. Ze ging in de leer bij P.A.R.T.S., maar eigenzinnig ging ze al na één jaar haar eigen weg. Ze vond haar artistieke draai meer bij Ultima Vez, het gezelschap van Wim Vandekeybus.
In 1999 kiest ze voor Jan Fabre. Zij wordt zowat zijn muze. Die twee inspireren elkaar voor de voorstellingen ‘As long as the world needs a warrior’s soul’, ‘Je suis sang’ en de spraakmakende solo ‘Quando l’uomo principale è una donna’, waarin ze zich naakt in olijfolie wentelt en van haar androgyne lichaam een glanzende sculptuur maakt dat slibbert, draait en tolt over de scène. Zo werd ze een van Fabres befaamde ‘krijgers van de schoonheid’.
Maar ook iemands muze zijn kan vervelen. Een vrouw met haar kwaliteiten wil haar eigen koers uitstippelen. Lisbeth Gruwez ontpopte zich tot een autonome danseres / choreografe. Samen met geluidskunstenaar Maarten Van Cauwenberghe, met wie ze al samenwerkte bij Fabre, sticht ze in 2007 haar eigen dansgezelschap Voetvolk. Aanvankelijk danst ze zelf, nadien creëerden ze onder meer: ‘It’s going to get worse and worse, my friend’, ‘Lisbeth Gruwez dances Bob Dylan’… In 2018 toonde ze zich als sterke choreografe in ‘The Sea Within’ dat in première ging op TAZ met een uitgelezen groep danseressen uit verscheidene continenten met verschillende artistieke achtergrond.
Het werk van Gruwez en Van Cauwenberghe steunt telkens op de dialoog dans en geluidsontwerp, steeds live uitgevoerd. Voor het eerst in haar carrière kiest Gruwez nu voor klassieke muziek, meer bepaald de pianomuziek van Claude Debussy. De piano was voor de Fransman een muzikaal palet. Muziek doet Lisbeth Gruwez ruimtelijk denken. ‘Piano Works Debussy’ is in dat opzicht een bijzondere dialoog tussen klassiek en een hedendaags kader. De Frans-Belgische pianiste Claire Chevallier is zeer actief als soliste en voor optredens met kamermuziekformatie of met orkesten.
‘Piano Works Debussy’
‘Piano Works Debussy’ is voor een danser en compositie vol speelruimte, uitdagingen en verrassingen en mondt uit in een fysiek duet tussen danseres / choreografe Lisbeth Gruwez en pianiste Claire Chevallier. Aan Gruwez’ explosieve lichaam is geen roerloosheid besteed. Op een scène kan ze haar sensuele en poëtische energie kwijt. Hokjesdenken is de sluipmoordenaar van de esthetiek. Het oproepen van spanningen, daar gaat het om. Iets laten zien van de man / vrouw in staat van verlangen naar liefde, ruimte, rust, naar bevrijding. Muziek is abstract. Het is een wonder dat juist muziek zo’n appel doet op het hart. Een choreografie is een overwinning, de twijfel overstijgen en duidelijkheid scheppen.
nona
Het speelplatform van kunstencentrum nona met links en rechts de met krullen en bloemetjes versierde balkons versus het strakke en minimalistische decor, met alleen een prachtige bruine vleugelpiano en achterin een gouden paneel dat bijna onmerkbaar verglijdt als de tijd waar we geen vat op hebben, verbindt twee werelden: retro versus moderniteit. Pianiste en danseres zijn sober gekleed en dragen allebei een donkere broek met en wit hemd.
Lisbeth Gruwez neemt vooraan rechts plaats. Ze zoekt haar plaats in de ruimte. In contrast met de klankenrijkdom zijn haar bewegingen aanvankelijk summier, verfijnd, fragiel zelfs. Ze verkent de ruimte vooral in een diagonaal lijnenspel. Soms schittert in haar houding iets doorheen van de trotse houding van de Spaanse flamenco dansers. Ze exploreert de ruimte voor zich, maar ook rugwaarts en in zijlijnen. In minder dan een tel voel je je in dit schitterend schouwspel thuis. Haar gebaren tonen de gestileerde precisie van een klassiek geschoolde danseres en een natuurlijke, moeiteloze gratie. De souplesse in iedere beweging, lichtvoetig en gracieus. De elegantie van de gebaren, kortom een betoverende uitstraling. Ze is zich bewust van elke vezel van haar lichaam. Ze gaat rustig op de grond zitten, vervolgens liggen.
De pianiste en de muziek krijgen alle aandacht. In de compositie schemeren soms oosterse klanken door. Na enige tijd veert Gruwez recht, de benen vijfenveertig graden geheven, de armen in de lucht. Een zwevende houding die ze een tijd aanhoudt. Het lijkt eenvoudig maar vergt buikspieren van staal. Ze staat recht en trekt denkbeeldige lijnen op de vloer. De muziek gaat staccato wat zich vertaalt in convulsies. In compliciteit gaat ze mee op de pianokruk zitten. Haar handen bewegen onrustig over haar knieën, haar gelaat. Een vrouw die instort en steun vindt bij de andere. Hun hoofden neigen naar elkaar in een intiem en teder moment. Eén scherpe noot katapulteert haar weer naar het midden van de scène.
De pianiste komt los van haar instrument. Ontspant haar armen, vingers. Samen draaien ze de piano een kwartslag zodat de pianiste met haar rug naar het publiek komt te zitten. Gruwez verdwijnt achter het schuin opgestelde gouden scherm. De pianiste krijgt alle aandacht voor een moeilijke vingervlugge passage. Wanneer Gruwez weer verschijnt draagt ze een gouden schort met een donker hemd. Danseres en pianiste ruilen van plaats. Gruwez waagt zich aan enkele aanslagen op de toetsen, de pianiste probeert voorzichtig enkele danspasjes. Beiden keren weer naar hun oorspronkelijke positie.
Het dansverhaal gaat verder: soms voorzichtig aftastend in de bewegingen, dan weer uitbundig volgens de wisselingen in ritme en klankkleur van de muziek. Inmiddels is het gouden scherm centraal naar het midden geschoven. Wanneer Gruwez voor het paneel danst met haar knotje hoog boven op het hoofd roept het geheel een gestileerde Japanse prent op. Even later is er de reminiscentie met de dans van een kraanvogel. Ze treedt het publiek met open blik tegemoet terwijl het licht weg deemstert…. Einde verhaal. ‘Piano works Debussy’ kort en bondig omschrijven? Schoonheid die raakt.
- WAT: 3-daags dansfestival Buitenkant Voetvolk ‘Piano works Debussy’- Voetvolk/ Lisbeth Gruwez & Claire Chevallier
- WIE: dans : Lisbeth Gruwez, piano: Claire Chevallier, technische ondersteuning Maarten Van Cauwenberghe
- WAAR & WANNEER: Kunstencentrum nona online – 24, 25 en 26 februari 2021
- FOTO’S: © Danny Willems
