Geert Allaert, artistiek directeur van de Musical van Vlaanderen, kreeg van de Vlaamse Gemeenschap het verzoek om nieuwe Vlaamse creaties met relevante thema’s en innoverende technieken te brengen.
Geert Allaert, artistiek directeur van de Musical van Vlaanderen, kreeg van de Vlaamse Gemeenschap het verzoek om nieuwe Vlaamse creaties met relevante thema’s en innoverende technieken te brengen.
Het verhaal van Nic Balthazar “Niets was alles wat hij zei” dat hij in 2002 schreef, vervolgens bewerkte tot een theaterstuk, goed voor 250 voorstellingen, dat dan weer de basis zou vormen voor zijn langspeelfilmdebuut BEN X, leende zich daar uitstekend toe in overweldigend beeldmateriaal, soundscapes en een indringende vertolking.
De film ‘BEN X’ had ontegensprekelijk kwaliteiten, misschien stond Nic Balthazar te dicht bij zijn eigen verhaal, in elk geval de directe fysieke confrontatie maakt “Ben X, de musical” nog heftiger en grijpt naar de strot. Dit is hedendaags repertoire in alle mogelijke contexten en crossovers: video, fotografie, nieuwe uitdrukkingsvormen op het snijvlak van artistieke expressie en technologische innovatie. Enkele klasbakken verenigd rond een buitengewoon project.
Regisseur Frank van Laecke staat bekend om zijn veeleisendheid en perfectionisme, zowel muzikaal als scenisch. In deze voorstelling komt zijn ingeniositeit volop tot uiting daarbij geholpen door Luc Peumans led- en lichtontwerp, Frank Dewulf digitale scenografie en Tom Hemeryk de volwaardige multimediale duizendpoot. Frank van Laecke werkte bovendien vroeger met jongeren met een autismespectrumstoornis en weet die ervaring op een indringende wijze in beeld over te brengen.
Mensen die ‘anders’ zijn, zijn vaak ook onbegrepen en worden in de samenleving nog al eens het mikpunt van pesterijen. Het hoofdpersonage Ben X zegt: ‘Echt is pijn’. Hoe lijden ook schoon kan zijn. Componist/dirigent Dirk Brossé leverde het bewijs dat de grootste pijn ook de mooiste muziek kan voortbrengen. In de verhouding tussen muziek en zang bereikt hij een breekbaar evenwicht. Met slechts enkele akkoorden op piano, viool of gitaar spint hij een ragfijn web van emotie en verstilling. Zijn muziek begeleidt in de gevoelige momenten op een summiere manier, becommentarieert de handeling en schetst haarfijn de karakters, en als allergrootste verdienste: hij maakt ook wat ongezegd blijft hoorbaar. Overdonderend en dreunend met industriële beats op andere momenten.
De eerste tonen van de voorstelling zetten meteen de toon: donker, bezwerend en dreigend. Dramaturgisch een knappe opbouw, ruwe scènes wisselen af met breekbare momenten zoals het duet tussen vader en moeder, verscheurd tussen onmacht en hoop. Peter Van de Velde (vader) nors en bars probeert uit alle macht van zijn zoon toch een gewone jongen te maken. Marleen Van Der Loo (moeder), die als een tijgerin haar kind beschermd en met liefdevolle zorgen omringd, nemen het publiek mee in de struggle for live voor hun zoon. Het verregaande pestgedrag van Bogaert vertolkt door Bert Verbeke en Desmet door Sébastien De Smet, twee etters van het zuiverste kaliber, duwen het publiek met de neus op de feiten.
Huiveringwekkend. Pesten, een heikel onderwerp dat nu met mondjesmaat naar boven komt en verregaande implicaties kan hebben, wordt hier vlijmscherp getekend. Ben X, die meer en meer de pedalen verliest, wordt op een intense manier gestalte gegeven door Leendert De Vis. Hij is gewoonweg de autistische Ben X. Zijn isolement wordt nog uitvergroot door de beeldenstroom op de ledmuur. Een uniek kijk- en klankervaring. Soms visueel belastend door het spervuur van stroboscopische effecten. Jolien Zeevaart zet een enigmatische Scarlite op de planken, Bens chatvriendin en toeverlaat. Met haar ragfijn stemgeluid, etherisch bijna zorgt ze voor indringend momenten. De choreografie blijft sober maar valt als een puzzelstuk in het geheel.
Ben X, een musical van deze tijd zowel wat thematiek als technologie betreft en met een ijzersterke cast. Een totaalbeleving van formaat. Een voorstelling die aan de ribben blijft plakken en alle musicalliefhebbers én vooral jongen mensen zouden moeten zien.
