Van 30CC, het cultuurcentrum van de stad Leuven, kreeg ik een mail binnen over het concert van Le Concert Olympique in de Leuvense stadsschouwburg: “Oorspronkelijk stond er een inleiding gepland om 19.15u. Deze werd geannuleerd”. Natuurlijk! Jan Caeyers zou zichzelf niet zijn, mocht hij niet liever zélf en vanaf het podium de toelichting willen geven bij zijn Beethoven concert. Zeker niet nu er naast zijn lievelingscomponist ook werk op het programma staat van vriend en tijdgenoot Jeroen D’hoe. Overigens in opdracht van Le Concert Olympique.
Niet toevallig, want we willen onze werking uitbreiden met ook hedendaagse composities, zei Caeyers in zijn introductie. D’hoe schreef voor hen een “Chamber Symphony”. En hij inspireerde zich op de erfenis van Beethoven. Dat moest wel met dat orkest en zijn leider, dé Beethoven-expert. Maar voor het grote publiek klonk dat niet echt als een Beethoveniaanse symfonie, tenzij in die typische ritmische opbouw naar een climax toe, zo eigen aan de grootmeester.
Er was een pittig en snel openingsdeel met veel pizzicato bij de strijkers en wat stille dissonantie bij de blazers, waarbij de orkestgroepen mekaar met volle graagte de melodie doorspeelden. Maar daarnaast hoorde ik veel D’hoe-klanken en dat betekent veel “Americana”, met reminiscenties aan Copland, Ives en – hopelijk neemt hij mij dat niet kwalijk – in die pizzicati zelfs aan die fameuze “Typewriter” van Leroy Anderson…. En dat alles wil ook zeggen: open en “mooie” muziek.
In het Adagio en evenzeer in de tweede langzame beweging horen we een hedendaagse componist die welluidende muziek maakt. “Dat is altijd mijn bedoeling” zegt D’hoe: “Er bestaat geen code dat hedendaagse muziek dissonant zou moeten zijn. Ik zoek bewust naar consonanten, naar de eufonie, naar de welluidendheid en daarin probeer ik interessante processen te laten gebeuren die voor het luisterend publiek aangenaam zijn. Als je dat met “Americana” associeert, dan klopt dat, dat zit in mijn bloed, maar het is ruimer dan dat, het is vooral welluidendheid”.
En dan was er de welluidendheid van Beethovens 4e pianoconcerto, met Alexander Melnikov. Een concerto waarbij Beethoven een zuivere balans bereikt tussen orkest en solist. Beethoven zag toen voor zichzelf geen carrière meer weggelegd als virtuoos en de piano kon dan volgens hem gewoon een plaats krijgen te midden van het orkest en niet prominent vooraan. Zo speelde ook Melnikov, midden in het orkest, maar daarom niet minder virtuoos. Heel toccata gespeeld, losjes, parelend, elke noot zijn eigen gewicht, zonder te verzwelgen in pedaalwerk, wat de helderheid altijd ten goede komt.
In de 5e symfonie, zgn. Noodlotssymfonie, klopt dat noodlot enkel in de beginmaten aan de deur, zegt Caeyers. Want van donker gaat het naar licht, naar hoop, dat wou Beethoven als boodschap meegeven: “durch Nacht zum Licht”. En hier klinkt Le Concert Olympique op zijn best: ingehouden als het moet, krachtig als het mag, maar altijd met zwier en hoe dan ook met regelmatig een frisse eigenzinnige interpretatie. Met de solisten maar vooral de strijkers stevig onder zijn controle stond Jan Caeyers heersend te dirigeren, slank in het zwart en sluik in het blond, bijna zoals een von Karajan in zijn jonge jaren. Wellicht genoot de dirigent zelf nog het meest van het concert.
En als slot en apotheose dan nog een krachtige uithaal, met de Coriolan Ouverture. Voor orkestleider en leden moet het een uitputtingsslag zijn. De première van dit concert was de dag voordien in Flagey, dan nu dus Leuven aan de beurt, deSingel en Hasselt volgden plus de nieuwe Philharmonie in Berlijn, alles op één week tijd ! Knap van dat orkest. En het hangt, zo te zien, goed aan mekaar. Meestal pakken muzikanten zo rap mogelijk hun koffers na een concert, maar na het laatste applaus nemen ze hier op de scène afscheid, delen ze knuffels, kusjes en schouderklopjes aan mekaar uit, ongezien en hartverwarmend. Zoals overigens het hele concert.
- WAT : Jeroen D’hoe (1968), Chamber Symphony, Ludwig Van Beethoven (1770-1827) : Vierde pianoconcerto, Vijfde Symfonie en Coriolan Ouverture.
- WIE : Le Concert Olympique, o.l.v. Jan Caeyers, Alexander Melnikov, piano
- WAAR: Stadsschouwburg Leuven
- WANNEER: 14 februari 2019
- ORGANISATIE : 30CC Leuven
- WEBSITE: Le Concert Olympique
- FOTO’S: © Julien Mignot, © Marco Borggraeve, © Le Concert Olympique
