Mag het eens iets anders zijn? Yasmin Levy heeft nl. een nieuwe cd uit. Maar, wie is Yasmin Levy? Lees, luister en ontdek en word liefhebber van Wereldmuziek. Het zou wel eens een verrijking kunnen zijn. Wie weet?
Mag het eens iets anders zijn? Yasmin Levy heeft nl. een nieuwe cd uit. Maar, wie is Yasmin Levy? Lees, luister en ontdek en word liefhebber van Wereldmuziek. Het zou wel eens een verrijking kunnen zijn. Wie weet?
"Ideally, I want to unite Judaism, Christianity and Islam through Ladino music”. (Yasmin)
Yasmin is een beeldschone, 37-jarige Sefardisch-Joodse zangeres uit Jeruzalem die met haar sensuele stem Ladino-muziek brengt. Met Fado, Amália Rodrigues en Linda de Suza zijn we meer vertrouwd, maar de minder bekende Ladino-cultuur heeft ook zo haar eigen muziek. Daarenboven minder, veel minder monotoon gejeremieer. Ladino of Judeo-Spaans (Djudeo-Espanyol) is de oude taal (Judezmo, Spanyolit) van de Sefardische Joodse bevolking in Spanje en Portugal, niet te verwarren met het Ladinisch, gesproken in de Dolomieten, verwant aan het Reto-Romaans en het Friulisch. Ladino herinnert ons aan de rijke, Joodse cultuur in Iberië en gaat terug tot vóór de Romeinse verovering van het schiereiland.
De joodse balladen in het Mediterraans Ladino leven nog en niet alleen in Spanje. Denken we maar aan Sami Levi uit Istanboel, de Piyyutim (joods-liturgische gedichten) van de mooie Mor Karbasi uit Jeruzalem, die nu in Londen woont, of de kantadera fransesa, Françoise Atlan, uit Narbonne, bij wie u terecht kan mocht het genre u verder interesseren. Mooi gezelschap, in ieder geval. Yasmin even voorstellen.
Vader Yitzhak Levey, die Yasmin nauwelijks heeft gekend, was cantor en uitgever van een tijdschrift over Ladino-muziek, “Aki Yerushalayim”, la mas veterana revista ke kontinua ainda a ser publikada enteramente en djudeo-espanyol. Dochter Yasmin debuteerde als zangeres tijdens een concert van haar moeder, eveneens een zangeres. De doorbraak van Yasmin kwam tien jaar geleden, tijdens een Womex festival in Spanje. Haar grote voorbeelden werden Maria Callas, Mariza (Fado), de beroemde Turks/Kurdische folkzanger Ibrahim Tatlises, de flamenco vocalist Miguel Poveda en de hoge stem van Antonio Molina. Na haar eerste cd, “Romance and Yasmin”, met uitsluitend traditionele Ladino-liederen, verwerkte Yasmin op haar tweede cd “La Juderia”, ook Flamenco. Meer en meer ging ze de middeleeuwse Spaans-Joodse Ladino-muziek vermengen met elementen van Flamenco, naast piano en gitaar, gespeeld op oorspronkelijke instrumenten als de Darbuka (een soort trom) en de Oed, de voorloper van de luit. cd’s als “Live at the Tower of David (Jeruzalem)” en “Mano Suave”, geproduceerd door de legendarische ingenieur Jerry Boys, volgden. Ze won Awards en ontving nominaties. Yasmins muziek werd geprezen omwille van haar “cross-over” culturele dialoog en vereniging of hereniging van verschillende culturen. De meerwaarde van Wereldmuziek dus. Terecht.
Yasmin laat haar vertellende zang begeleiden door een multicultureel ensemble. De Egyptische Natacha Atlas die nu in Schaarbeek woont (op de cd Mano Suave), Spanjaarden, Iraniërs, Turken, Grieken, Armeniërs en een Paraguayaanse harpist. Naast traditionele Ladino-liederen (luister naar de ney (een nasaal blaasinstrument) en de bouzouki in “ Jaco” en het mooi pianospel in “La Hija de Juan Simon” (Flamenco-zang)), bevat de cd “Sentir” ook eigen composities, een vertaalde versie van “Hallelujah” van Leonard Cohen, liederen van de in Spanje gevierde Javier Limón, overigens de producer van de cd, en het Hebreeuws gebed “Yigdal” (“Yigdal Elohim Hai”), geschreven door de Joodse dichter Daniel ben Judah in het midden van de 14de eeuw. Twaalf liederen, waarbij Yasmin bijwijlen wordt bijgestaan door backing vocals, voeren u mee naar het land van de amor dificil en onvoltooide, niet-ingevulde emoties en verlangens. Niet klagend, maar matig dansant en jazzy. De poëtische teksten kan u in het bijbehorend boekje volgen in Engelse en Franse vertaling.
Het pleit voor een prestigieus label als Harmonia Mundi/World Village dat zij de sensuele liederen van Yasmin tot ons brengt. Met dank. Een zwoele aanrader. Heel mooi.
