50 miljoen hits !
Nominatie Gouden Label – Valentina Lisitsa zit zo ongeveer aan 50 miljoen hits op YouTube. Dat is méér dan de 'alomtegenwoordige' Lang Lang. "Over Lang Lang kunnen we kort zijn," zei iemand…
50 miljoen hits !
Nominatie Gouden Label – Valentina Lisitsa zit zo ongeveer aan 50 miljoen hits op YouTube. Dat is méér dan de 'alomtegenwoordige' Lang Lang. "Over Lang Lang kunnen we kort zijn," zei iemand…
Over haar verleden zegt Lisitsa nog: "In communistisch Rusland kon je alleen een carrière opbouwen door wedstrijden te winnen – deelnemen volstond niet. De muziek moest bovendien 'braaf' zijn om de jury te kunnen bekoren." Lisitsa trok zich terug uit het wedstrijdcircus om zich toe te leggen op muziek waarvan zij houdt. "Ik nam nooit meer deel aan wedstrijden, geef geen les en wil met piano spelen ook niet rijk worden."
Na het Rachmaninov Project op cd, waarvoor Valentina Lisitsa van Klassiek Centraal een Gouden Label kreeg, genieten we van haar optreden in The Royal Albert Hall in Londen.
De dvd, goed voor 108 minuten, bevat uitsluitend vertolkingen van muziek die Lisitsa zelf koos. Haar stijl doet denken aan die van haar grote idolen: Jozef Hofman en Wilhelm Backhaus en natuurlijk van Sergey Rachmaninov zelf.
Eieren eten
De Fantasie in c, KV 475 van W.A. Mozart (1756-1791) rolt als het ware vanzelf uit de Bösendorfer (Model 290 Imperial). Een veel betere keuze dan een Steinway, vooral voor de muziek op deze dvd. Waarom is Mozart zo moeilijk terwijl Valentina Lisitsa het zo makkelijk laat klinken? Opgelet: ze bouwt spanningen waar je die niet verwacht en dat is "het hele eieren eten"… Puntgaaf!
Met Franz Liszt (1811-1886) maken we een sprong voorwaarts in de geschiedenis. Des Mädchens Klage, Der Doppelgänger en het aartsmoeilijke Erlkönig zijn transcripties die Franz Liszt maakte van een zeer geïnspireerde Schubert. We tuimelen van de ene leuke verrassing in de andere, want Valentina is niet gespeend van enige humor.
In de befaamde Mondschein-sonate van Ludwig van Beethoven (1770-1827) komt Lisitsa pas goed 'los'. Ze goochelt met tempi – vooral het Adagio sostenuto klinkt sneller dan we gewoon zijn – maar alles blijft feilloos overeind, met de nodige Sturm und Drang.
Hierna belanden we bij Sergey Rachmaninov ( 1873-1943). In één woord: overweldigend. Misschien een beetje té… Maar overweldigend is de Etude-tableau opus 39 nr. 6 sowieso. De vier daaropvolgende préludes zijn dan weer echte kamermuziek, wat niet wegneemt dat Lisitsa de wereldberoemde zaal (de Proms, weet u wel) laat trillen tot in de nok. Je puurste muzikale belevenis.
Goed luisteren
"Alexander Scriabin (1872-1915) was nieuw voor mij", zegt Valentina. "Maar ik werd meteen verliefd op zijn muziek." Twee poèmes en twee études brengen ons in een speciale sfeer. "Scriabin, dat is de rock 'n roll van de klassieke muziek", zei een componist-pianist me ooit. Misschien geraakt de niet ingewijde luisteraar het spoor een beetje bijster maar met een gids als Lisitsa kom je zeker terecht…
Frédéric Chopin (1810-1849). Dat is dan weer een sprongetje achterwaarts in de geschiedenis. Drie nocturnes. Zelden iemand de 'dingen' achter de noten – bij Chopin zo belangrijk – weten naar voren te brengen. Een beschrijving met woorden schiet wel degelijk tekort.
Liszt blijft Liszt. In de Totentanz – wat we zelf te veel 'voorhamergeweld' vinden – laat Lisitsa haar volle emotionele kracht los. Als dit op een historische pianoforte zou gebeuren, is het instrument naar de knoppen, vrees ik. Ellens Gesang III (Ave Maria) en de étude La Campanella bieden dan weer pianistiek zoals je die elders niet vindt. Lisitsa heeft Liszt onder de knie (niet echt het lichaamsdeel waar je aan denkt bij een pianist) maar laat hem zelfs met 'hebben en houden' (lees: alles wat deze muziek inhoudt) op ons los. Goed luisteren is de boodschap.
Bonussen op deze dvd zijn de bijna onafwendbare Hongaarse Rapsodie in cis van Liszt en de bijna zeven minuten lange speech (spreekbeurt zegt men op school) van mevrouw Lisitsa zelf. Aansluitend bij de cd is dit ook goud van het zuiverste karaat.
 Clive Barda-75x75.jpg)
