Nominatie Gouden Label – Spectra het ensemble dat hedendaagse muziek van eigen bodem creëert en promoot, bestaat 20 jaar. Hun verjaardagsconcert (2510.2013) werd op cd geperst zodat het in elke ruimte kan beluisterd worden. Zoiets hadden ze al veel eerder moeten doen want de mooie producten van eigen bodem worden betoverend geserveerd!
Wie-Wat
SPECTRA werd opgericht in 1993 door Filip Rathé (artistiek leider en dirigent) samen met “acht geïnspireerde musici” die de kern vormen de kern van het ensemble. Reeds twintig jaar zetten ze zich in om Vlaamse hedendaagse componisten een verdiende internationale marktplaats – een kiosk – te bezorgen. Het ensemble ontwikkelde “een unieke sound en een opmerkelijke muzikale coherentie”.
SPECTRA creëert composities in opdracht geschreven en ze zijn in voortdurende dialoog met ‘referentiewerken’. Dat brengen ze in een “ruime waaier aan presentatievormen zoals concerten, happenings, muziektheater en multimedia events.” Slechts twee cd’s hebben ze voor deze op hun palmares: Frankenstein, een luisterboek voor moedige kindjes in samenwerking met Pieter Embrechts (snoep even via deze link: http://www.youtube.com/watch?v=w5XGDrn4Rjc) en een cd die genomineerd werd voor Klara’s Evenement van het jaar Fingerprints.
Voor degenen die het werk van de levende toondichters nog niet kennen: het is de muziek van de verwondering, het klankenspectrum en het gemoed. Niet altijd zo tonaal en/of melodieus maar eens je ze toegang verleent, een streling voor de ziel.
De 20 jaar jubileum cd is geen best-of geworden. Het werd een coherent geheel van vrij recente composities van Belgische componisten.
Visueel
Op de kleurrijke cover staan twee strakke sofa’s. Het kleurenpalet en het vermoedelijk zitcomfort verraden reeds de inhoud: hedendaags design waar je even mag bij gaan zitten, de tijd nemen en je laten verbazen door de spectra van kleuren. Het boekje zelf is to-the-point. Een korte schets van het ensemble, de bezieler (Filip Rathé), de sopraan (Charlotte Riedijk) en enkele foto’s worden aangevuld met een korte toelichting van de werken. Juist genoeg informatie om zelf de muziek te ontdekken.
Auditief
Het is laat in de avond, het licht gedempt en ik zit in een gemakkelijke zetel optimaal gepositioneerd om te luisteren en te genieten, ook van kleine hoeveelheid Edradour (geen Cardhu[1] in huis).
Een klein uur later realiseerde ik me dat ik de cd in één trok had uitgeluisterd, alsof ik zweefde tussen klanken, mijmeringen, verhalen die me meenamen op een milde trip. De tijd was voorbij gevlogen – weer te laat in bed en mijn bekertje nog niet leeg genipt. Het moet dus goed geweest zijn, dacht ik. De volgende beluisteringen bevestigden mijn eerste oordeel.
Het begon met een plons waarbij klanken opspatten als druppels (Echo de Maeterlinck van Neyricnk) en het eindigde bij een wat “treuzelend zoeterige rook in de aantrekkelijke, drying aftertaste”[2] wat volgde op het heldere zonlicht dat brak in de hals van de fles van Brewaeys’ Cardhu. Tussendoor word je meegenomen in een bijna erotische Sapphische smeekbede (Memories of an Index van Van Parys), een fluisterende licht zoete contemplatie (Lettre Soufie: Sh(în) van Fafchamps), de tedere en extieme sprankeling van Rathés diamanten (Avec Diamants Extrêmes; Qui pleure là en Si proche de moi-même), een klank-gedicht als zoekende ogen of vlugge blikken van onzekerheid (étude scénographique van Janssens).
De poëzie is tastbaar, de muziek afwisselend, mijmerend, stil, sprankelend, speels, lichtvoetig of dreigend maar nooit zwaar. Het is een dramatiek (geen tragiek) zo doorleefd gebracht dat je niet kan ontsnappen. De muzikanten kennen de muziek (hun muziek) en brengen ze als één stem of beter als een spectrum van de stem nog net voor die zich in het spreken wil onderscheiden van de ziel.
Alle composities zijn eigen van aard maar passen mooi samen. Soms zo goed dat ik niet merkte dat er een nieuwe werkje begonnen was omdat de tijd tussen de tracks wel heel kort is. Dat is niet zo erg voor de ervaring – je merkt het wel – maar gewoon opletten bij een tweede beluistering met boekje in de hand. Leuk dat de teksten erbij staan – zijn we niet altijd benieuwd naar de inspiratie of de interpretatie? Misschien een beetje jammer dat de Belgische talen ontbreken, hoewel… Engels in het nieuwe Latijn.
Tot slot
Little knowing life, … itself continually Feeling a different life… (Pesoa’s tekst, Janssens) Misschien vat dit onderbroken citaat het wel: voortdurend een ander leven beleven en toch hetzelfde leven leiden. Of, laat je gewoon meedrijven in een kleurenspel van klanken.
Spectra bracht met de hulp van Klara een mooie cd uit. Een must-have voor de liefhebber van hedendaags werk en een must-listen voor de anderen.
Be thou my ally.
Filip Rathé dirigeert het SPECTRA ensemble met als kernmusici Jan Vercruysse (dwarsfluit; 1-7), Kris Deprey (klarinet; 1-7), Luc Van Loo (piano; 1-7), Frank Van Eycken (percussie; 1-7), Pieter Jansen (viool; 1-5, 7), Bram Bossier (altviool; 1-7), Peter Devos (cello; 1,2,6), Jan Sciffer (cello; 3-5, 7). Voor deze feestuitvoering werkten mee: Charlotte Riedijk (mezzosopraan; 2,6), Alex Van Aeken (hoorn; 2), Roel Smedts (trombone; 7) en Bjorn Denys (percussie; 2
Track list: 1. Frederik Neyrinck (°1985) Echo de Maeterlinck (2011); 2. Annelies Van Parys (°1975) Memories of an Index (2012); 3. Jean-Luc Fafchamps (°1960) Lettre Soufie: Sh(în) (2009) ; 4 & 5. Filip Rathé (°1966) Avec Diamants Extrêmes (2010) I. Qui pleure là & VII. Si proche de moi-même ; 6. Daan Janssens (°1983) (étude scénographique) (2008) ; 7. Luc Brewaeys (°1959) Cardhu (2008)
