***** Uit een nieuwe dvd van Arthaus Musik blijkt dat Pauline, de vrouw van Richard Strauss, de werkelijke muze en kracht was achter de sterke vrouwelijke hoofdpersonages in zijn geniale gezongen theatermuziek.
***** Uit een nieuwe dvd van Arthaus Musik blijkt dat Pauline, de vrouw van Richard Strauss, de werkelijke muze en kracht was achter de sterke vrouwelijke hoofdpersonages in zijn geniale gezongen theatermuziek.
Richard was een intellectueel en een volbloed kunstenaar. Pauline was zijn zangeres, zijn muze, zijn steun en toeverlaat. Ze was zijn vrouw en officiële Gefährtin en ze was de moeder van een beeldschoon kind, hun zoon Franz. Strauss componeerde liederen voor haar als huwelijksgeschenk en Strauss componeerde vijftig jaar later zijn Vier letzte Lieder door en voor haar. Weet trouwens dat Strauss nadat hij “Im Abendrot” had gecomponeerd en voor hij begon aan de andere drie liederen, hij eerst “Ruhe, meine Seele!” orkestreerde dat hij in zijn huwelijksjaar 1894 voor haar had gecomponeerd. Pauline zong Freihild op de première in 1894 van “Guntram” en na een felle ruzie tijdens een repetitie kwamen ze tot grote verbazing van het orkest, verloofd terug op het podium. Ze trouwden trouwens heel kort daarop in dat schattig, Beiers kapelletje, de Burgkirche St. Veit in Marquartstein, waar ze met haar ouders woonde.
Haar prachtige stem die buitengewoon zacht, mooi geglooid en toch sterk klonk in hoge, lang aangehouden tonen, inspireerde hem tot het adembenemend Trio “Ist ein Traum, kann nicht wirklich sein” in “Rosenkavalier” en tot alle andere heldinnen in zijn opera’s. Hij portretteerde haar intiem met viool solo als de Gefährtin in “Ein Heldenleben” en in de liefdesscène (Adagio) in zijn Sinfonia domestica (fameus staaltje van sonoor exhibitionisme). Mitze Mücke (alleen al de naam!), van wie Pauline na het onderscheppen van een brief dacht dat haar Richard met haar een affaire had, werd als Anna en Pauline als Christina in de bürgerliche Komödie mit sinfonischen Zwischenspielen, “Intermezzo” vereeuwigd. Kortom, zonder Pauline geen Richard. Hij kon niet zonder haar en Pauline wilde en kon niet zonder hem. Hij was haar bezit in de meest positieve betekenis van het woord. Niemand mocht raken aan haar Richard. Een blik van een bewonderaarster was al voldoende om haar aangeboren autoriteit die ze van haar vader had (haar vader was generaal), in werking te doen treden. En o wee wanneer Pauline kwaad werd. Een furie, een Walküre!
De dvd/documentaire is samengesteld vanuit de heel bijzondere, professionele, officiële en intieme relatie die de grootste componist van zijn generatie had met zijn vrouw. Aan de hand van getuigenissen en uitleg van topzangeressen als Brigitte Fassbaender, Christa Ludwig, Dame Gwyneth Jones of Renée Fleming, van dirigent Franz Welser-Möst en andere specialisten, aan de hand van fragmenten uit Strauss’ opera’s en door sfeervolle beelden van de villa en de bergen, onthult de dvd het immens belang van Pauline voor de vrouwelijke hoofdpersonages in de opera’s van Richard Strauss.
Kleinzoon Christian zorgt daarbij voor enkele familiale intimiteiten. Hij toont de villa in Garmisch, bevestigt het belang van “die Pauline” voor zijn grootvader en illustreert het unpolitisches standpunt van Großpapa aangaande de cultuurpolitiek van het Derde Rijk door te vertellen dat volgens Großpapa men enkel kon spreken over Volk wanneer dat Volk een publiek vormde.
Als bonus Furtwängler die Till Eulenspiegel dirigeert en fragmenten uit “Ein Leben für die Musik”, archiefbeelden van uitvoeringen o.l.v. Richard Strauss zelf. Roeping, talent, overtuiging en hartstocht. De muzikale pijlers van een natuurtalent, geboren om als geen ander, passionele liefde meesterlijk te verklanken. Uniek!
