**** Patricia Kopatchinskaja, PatKop, zoals ze wel eens wordt genoemd, speelt blootsvoets viool. Haar toon en techniek komen uit een andere wereld en haar repertoire is in staat om onze wereld te verbeteren. Verbazend, merkwaardig en ongelooflijk.
**** Patricia Kopatchinskaja, PatKop, zoals ze wel eens wordt genoemd, speelt blootsvoets viool. Haar toon en techniek komen uit een andere wereld en haar repertoire is in staat om onze wereld te verbeteren. Verbazend, merkwaardig en ongelooflijk.
Dit is haar vierde opname voor het label Naïve. Met de drie composities op deze cd treedt ze in de voetsporen van Zoltán Székely, Akiko Suwanai (tweede op de Koningin Elisabethwedstrijd van 1989, winnaar was toen Vadim Repin) en Saschko Gawriloff. Zij hebben respectievelijk het 2de concerto van Bartók (1938), Seven van Eötvös (2006) en het Concerto van Ligeti (1990-1992) in première gespeeld.
De samenwerking van Kopatchinskaya met dirigent en componist Peter Eötvös is een intense verbintenis. Tussen Bartók, Ligeti en Eötvös, is er de link Hongarije, het land van de drie componisten. Eötvös (°1944) en Ligeti zijn trouwens allebei geboren in Transsylvanië. Peter Eötvös was daarnaast de dirigent van de eerste uitvoering van de herziene versie van Ligeti’s vioolconcert in 1992 met het Ensemble Modern, en Patricia Kopatchinskaja en Peter Eötvös werken al vier jaar samen. Al die tijd voeren ze een aantal concerti uit, waaronder die, hier opgenomen.
Naast deze verbintenissen, staan op haar nieuwe cd twee toppers uit het 20ste eeuwse viool repertoire en staat ook de allereerste opname van Eötvös’ ”Seven, Memorial for the Columbia Astronauts”. Deze compositie verwijst naar het ongeluk van de Columbia spaceshuttle in 2003 en de dood van de zevenkoppige bemanning.
Patricia Kopatchinskaja werd in 1977 in Chișinău in Moldavië geboren. Ze komt uit een muzikale familie. Haar moeder, Emilia, is ook violiste en vader Viktor speelt cimbalom. Sinds ze zes was kreeg ze vioolles van een leerling van David Oistrakh. In 1989 verhuisde het gezin naar Wenen. Patricia Kopatchinskaja studeerde er compositie en viool aan de Universiteit voor Muziek en Podiumkunsten.
Op haar 21ste, ging ze naar het Conservatorium van Bern. Daar studeerde ze in 2000 af en bleef er wonen. Patricia Kopatchinskaja speelde als soliste met het American Symphony Orchestra, het Bergen Philharmonic, het Orchestre des Champs-Elysées, de Duitse Kamer Filharmonie, het Duitse Symfonie Orkest van Berlijn, het Finse radio Symfonie Orkest, de Hamburger Symphoniker, het Münchener Kammerorchester, het NHK Symphony Orchestra Tokyo, het Philharmonia Orchestra, het SWR Stuttgart radio Symphonie Orkest, het Tchaikovsky Symphony Orchestra van Moskou, het Hongaars Nationaal Philharmonisch Orkest en… jawel, de Wiener Philharmoniker.
Die orkesten speelden met haar o.l.v. Vladimir Ashkenazy, Andrei Boreiko, Vladimir Fedoseyev, Roy Goodman, Philippe Herreweghe, Mariss Jansons, Neeme Järvi, Paavo Järvi, Alexander Liebreich, Andrew Litton, Andris Nelsons, Sir Roger Norrington , Sakari Oramo, Krzysztof Penderecki, Peter Ruzicka, Heinrich Schiff, Stanisław Skrowaczewski en Leonard Slatkin. Kwaliteit dus.
Patricia Kopatchinskaja speelde op het kamermuziekfestival Kuhmo, het Luzern Festival, de Ludwigsburger Schlossfestspiele, het Lockenhaus-Festival, het Menuhin-Festival Gstaad, het Festival de Radio France et Montpellier Languedoc-Roussillon, het Rheingau Musik Festival, de Salzburger Festspiele, de styriarte, de Wiener Festwochen en op het Zürcher Theater Spektakel.
Ze speelde kamermuziek met o.a. de pianisten Fazil Say, Markus Hinterhäuser, Polina Leschenko, Henri Sigfridsson en Mihaela Ursuleasa, de cellisten Thomas Demenga, Sol Gabetta en Pieter Wispelwey, met de zangeres Anna Maria Pammer en recent met het nieuw strijkkwartet "Quartet Lab" (Pekka Kuusisto, Patricia Kopatchinskaja, Lilli Maijala en Pieter Wispelwey). De Finse violist Pekka Kuusisto (°1976) speelt overigens op zijn Giovanni Battista Guadagnini uit 1752, ook nogal wat hedendaagse vioolconcerti in première (Sebastian Fagerlund, Owen Pallett).
Het repertoire van Patricia Kopatchinskaja bestaat naast de grote klassiekers, hoofdzakelijk uit hedendaagse muziek. Tijdens haar studie in compositie in Wenen, heeft ze intens de Tweede Weense School bestudeerd en haar favoriete componisten zijn György Kurtág, György Ligeti en Galina Ustvolskaja. Ze speelde dan ook nogal wat nieuwe muziek in première.
Tussen 2004 en 2011 speelde ze nl. de wereldpremières van negen, speciaal voor haar gecomponeerde vioolconcerti. Ze werden gecomponeerd door Johanna Doderer, Otto Matthew Zykan, Gerald Resch, Gerd Kuhr, Jürg Wyttenbach, Fazil Say, Faradj Karayev, Maurizio Sotelo en Helmut Oehring. Van deze laatste betrof het "Die Vier Jahreszeiten, frei nach Antonio Vivaldi”. Ze speelde ook de première mee van “O Whispering Suns” op tekst van Walt Whitman, voor dubbelkoor, solo viool en cimbalom van de Amerikaans-Nederlandse componiste Vanessa Lann.
Verder hebben Richard Carrick, Violeta Dinescu, Michalis Economou, Tigran Mansurian, Ludwig Nussbichler, Ivan Sokolov en Boris Yoffe voor haar gecomponeerd en componeert ze bij gelegenheid ook zelf. Om u maar een idee te geven. Met deze violiste bevinden we ons in het epicentrum van de actuele muziek.
Patricia Kopatchinskaja bespeelt een Giovanni Francisco Pressenda (Turijn) uit 1834, het soort viool dat violisten als Giovanni Battista Polledro en Giuseppe Ghebart bekend gemaakt hebben. Ze won tal van belangrijke prijzen en is ambassadrice van “Terre des Hommes”, een wereldwijde liefdadigheidsorganisatie ter bestrijding van de uitbuiting van kinderen.
Deze nieuwe dubbel-cd met gevoelige Bartókmuziek, ingenieuze Eötvösmuziek (let in het bijzonder op de percussie-instrumenten) en spectaculaire, virtuoze Ligeti-vioolmuziek, werd in coproductie met de Hessische Radio opgenomen in de Sendesaal van de Hessische Rundfunk in Frankfurt. Ze kan alleen maar bijdragen tot het bewaarheiden van de tekst op de muren van het hoofdkantoor van “Terre des Hommes”, "Een wereld waarin kinderen niet meer worden uitgebuit. Wij gaan net zo lang door tot dit bereikt is". Naar ik mag aannemen, zal Patricia Kopatchinskaya op dezelfde wijze viool blijven spelen, als ze doet op deze, en op haar andere cd’s. Ze zal op die manier blijven spelen tot het doel van de tekst op de muren zal bereikt zijn. Moedig, voorbeeldig, lovenswaardig, essentieel. Zo hoort het. En als u de cd’s aandachtig beluistert, hoort u het ook.
