***** Wie deze voorstelling van de Metropolitan Opera begin vorig jaar in de cinema heeft gezien, zal ernaar uitkijken deze nog eens op dvd te bekijken. Wie de voorstelling daarentegen niet zag, kan ik met nog meer overtuiging dit schijfje aanraden. Het is een nagenoeg ideale uitvoering van Donizetti's historisch geïnspireerde meesterwerk.
***** Wie deze voorstelling van de Metropolitan Opera begin vorig jaar in de cinema heeft gezien, zal ernaar uitkijken deze nog eens op dvd te bekijken. Wie de voorstelling daarentegen niet zag, kan ik met nog meer overtuiging dit schijfje aanraden. Het is een nagenoeg ideale uitvoering van Donizetti's historisch geïnspireerde meesterwerk.
De voorstelling verenigt zowat alles wat bij dit soort opera best van pas komt: een gestileerd en suggestief historisch kader dat modern oogt zonder dat het geforceerd geactualiseerd is, weelderige kostuums voor de rivaliserende koninginnen en hun entourage en last but not least super-de-luxe stemmen. De sobere regie van regisseur David McVicar speelt met contrasterende kleuren van zwart en rood en vermijdt alle overbodige rekwisieten. Zo accentueert hij de karakterisering van de personages en vooral de essentiële verhouding tussen de protagonisten: Elisabetta, Maria Stuarda en Leicester.
De rosse pruik van Elza van den Heever is allesbehalve een rekwisiet, en al zit ze – samen met haar rode blos – op de rand van een karikatuur, ze maakt deel uit van haar hatelijk karakter. De jonge Zuid-Afrikaanse sopraan straalt van bij haar eerste optreden kracht en autoriteit uit, vocaal en als personage. Ze is gewoon fenomenaal in de coloraturen en de hoogste noten aanhouden biedt haar niet het minste probleem. En wat geniet ze van haar boosaardige en venijnige passages!
Joyce DiDonato is een evenwaardige partner. Ze kneedt en plooit haar stem in de mooiste belcantostijl en verpersoonlijkt een nu eens zelfzekere, dan weer pijnlijk tragische Maria Stuarda. De vijandigheid tussen de twee vrouwen stijgt uiteraard ten top in de ontmoeting in het bos van Fotheringhay, waar Maria trots de tirannie van Elisabetta weerlegt door haar te beschuldigen als “figlia impura di Bolena” en bastaard. Daarmee heeft Maria meteen het doodvonnis, dat haar hoe dan ook al boven het hoofd hing, bezegeld.
Zingen is ontroeren
De voorstelling is een aaneenschakeling van dramatische passages, maar ik wil toch twee hoogtepunten aanhalen: de scène waarin Elisabetta, aangespoord door haar trawant Cecil, het doodvonnis tekent – zoals Elza van den Heever ze vertolkt gaat er een angstige spanning van uit – en de aangrijpende slotscène waarin Maria Stuarda, geholpen door haar gezelschapsdame Anna (een aandoenlijke Maria Zifchak) haar zwarte jurk uittrekt en in een rood gewaad als slachtoffer de trappen naar het schavot opgaat.
Joyce DiDonato is de levende illustratie van haar credo als zangeres: zingen is ontroeren. Zoals zij zich inleeft in de rol, wekt elke gezongen noot emotie – wat ik nog eens bevestigd kreeg toen ik haar een paar dagen geleden live deze partij zag vertolken in de Royal Opera House/Covent Garden in een minder geslaagde productie van Moshe Leiser en Patrice Caurier. Bij de tweederangspartijen was ik het minst gelukkig met Matthew Polenzani. De tenor gaf zeker een mooie lyrische vertolking als de – tussen de twee vrouwen verscheurde – geliefde, maar hij heeft niet het typisch lichte tenortimbre dat dit soort partijen het extra belcanto-effect geeft (wat Ismail Jordi in Londen net wel had). Matthew Rose is een heerlijk charismatische Talbot en Joshua Hopkins een intrigerende Cecil. Maurizio Benini geeft in detail de emotionele verwikkelingen aan van de plot en het orkest van de Metropolitan Opera volgt stijlvol en genuanceerd.
Dit is een dvd die zeker tot de standaardbibliotheek van de operaliefhebber mag behoren. De pauzegesprekjes van de cinemavoorstelling zijn als bonus opgenomen. Boeiend om Deborah Voigt met haar collega’s te zien praten.
